Suchogrzybek zmienny

Suchogrzybek zmienny (Xerocomellus cisalpinus (Simonini, H. Ladurner & Peintner) Klofac) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)^[1].

Suchogrzybek zmienny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	borowikowce
Rodzina	borowikowate
Rodzaj	suchogrzybek
Gatunek	suchogrzybek zmienny
Nazwa systematyczna
Xerocomellus cisalpinus (Simonini, H. Ladurner & Peintner) Klofac Öst. Z. Pilzk. 20: 38 (2011)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Xerocomellus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten w 2003 roku opisali G. Simonini, H. Ladurner i U. Peintner nadając mu nazwę Xerocomus cisalpinus. W wyniku badań filogenetycznych okazało się, że rodzaj Xerocomus jest taksonem polifiletycznym i rozbito go na kilka innych rodzajów^[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2011 r. Wolfgang Klofac przenosząc go do rodzaju Xerocomellus^[1].

Synonimy^[3]:

• Boletus cisalpinus (Simonini, H. Ladurner & Peintner) Watling & A.E. Hills 2004
• Xerocomus cisalpinus Simonini, H. Ladurner & Peintner 2003

Nazwa polska według rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym^[4].

Morfologia

Kapelusz

O średnicy do 7 cm, początkowo półkulisty, potem wypukły. Powierzchnia ochrowa, bladobrązowa, szarobrązowa, oliwkowobrązowa, ciemnobrązowa do czarniawo brązowej, czasem z czerwonawym odcieniem, bywa też całkowicie czerwony. W stanie suchym jest aksamitny, ale bardzo szybko pęka i przez pęknięcia prześwituje różowawy miąższ^[5].

Rurki

Początkowo cytrynowożółte, później bladożółte z oliwkowym odcieniem, po zgnieceniu sinieją. Pory w kolorze rurek^[5].

Trzon

Wysokość 4,5–8 cm, grubość 1–1,5 cm^[6], kształt cylindryczny lub nieco maczugowaty, często zakrzywiony i zwykle zwężający się u podstawy. Powierzchnia górą jasnożółta, ku dołowi stopniowo staje się jaskrawoczerwona. Po uszkodzeniu sinieje^[5]. Grzybnia przy podstawie trzonu biała^[2].

Miąższ

W kapeluszu o barwie od kremowej do żółtawej, w trzonie brązowawy, po uszkodzeniu sinieje, szczególnie w trzonie. Zapach i smak niewyraźny^[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 10,5–16 × 4–5,5 μm, prążkowane. Skórka kapelusza zbudowana z palisadowo ułożonych i septowanych, strzępek. Składają się głównie z cylindrycznych, inkrustowanych komórek^[5].

Gatunki podobne

Może być trudny do odróżnienia od suchogrzybka złotoporego Xerocomellus chrysenteron. Suchogrzybek złotopory jest mniej podatny na pękanie, ma nieco większe zarodniki i podstawa jego trzonu nie sinieje tak intensywnie^[6]. Suchogrzybek oprószony Xerocomus pruinatus bardzo rzadko ma pękniętą powierzchnię kapelusza, ponadto ma nieco większe zarodniki niż dwa poprzednie gatunki^[5]. Suchogrzybek przybrzeżny wyraźnie odróżnia się siedliskiem; występuje w podmokłych lasach łęgowych i olsach pod wierzbami i topolami. W trzonie ma grubościenne i amyloidalne strzępki^[2].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie suchogrzybka zmiennego w wielu krajach Europy, w Republice Południowej Afryki i na Nowej Zelandii^[7]. Jego rozprzestrzenienie nie jest dokładnie znane, gdyż jest to niedawno wyodrębniony gatunek grzyba i często mylony jest z suchogrzybkiem złotoporym Xerocomellus chrysenteron^[5]. Jego aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów^[8].

Naziemny grzyb ektomykoryzowy żyjący w symbiozie z drzewami liściastymi, głównie dębami, ale także z bukiem, sosną i cedrem. Występuje w lasach liściastych i mieszanych^[5].

Znaczenie

Podobnie jak podgrzybek złotopory jest grzybem jadalnym średniej wielkości, jednak o niewielkiej wartości, ze względu na silne robaczywienie, małą przydatność do przerobu i małą odporność na dłuższy transport. Często też atakowany jest przez podgrzybnicę złotopylną Hypomyces chrysospermus (taki spleśniały grzyb nie nadaje się do spożycia)^[9].