Wola Michowa (gmina)

Wola Michowa – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934–1954 w woj. lwowskim i rzeszowskim (dzisiejsze woj. podkarpackie), a podczas II wojny światowej w dystrykcie krakowskim Generalnego Gubernatorstwa.

Wola Michowa

gmina wiejska
1934–1954[1]
Państwo	Polska
Województwo	1934–39: lwowskie 1939–44: d. krakowski (GG) 1944: lwowskie (szczątkowe) 1945–54: rzeszowskie
Powiat	1934–39: leski 1939–44: sanocki 1944–54: leski
Data powstania	1 sierpnia 1934
Data likwidacji	29 września 1954
Siedziba	Wola Michowa Lesko (Tarnawa Górna)
Populacja (1943) • liczba ludności	4163
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad 8
brak współrzędnych

Siedzibą gminy w II RP była Wola Michowa^[2], a tuż po II wojnie światowej Lesko (które stanowiło odrębną gminę miejską, a było także siedzibą czterech gmin wiejskich, poza gminą Wola Michowa również gmin: Lesko, Hoczew i Wołkowyja)^[3]. Następnie wyludniona po wojnie gmina Wola Michowa utraciła samodzielność (choć nie terytorialną odrębność), i była administrowana przez gminę Łukowe^[4] z siedzibą w Tarnawie Górnej^[3].

Historia

1934–1939

Gmina zbiorowa Wola Michowa została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie leskim w województwie lwowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Balnica, Łupków, Maniów, Smolnik ad Baligród, Solinka, Szczerbanówka, Wola Michowa i Zubeńsko^[5]. Gminy te przekształcono 17 września 1934 w osiem gromad (sołectw) gminy Wola Michowa^[6].

W 1939 roku do gminy wcielono anektowany w 1938 roku niezamieszkany fragment czechosłowackiej wsi Osadne (t.zw. Źródłowisko Udawy)^[7].

1939–1944

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę granica niemiecko-sowiecka przedzieliła powiat leski wzdłuż Sanu. Cała gmina Wola Michowa została zajęta przez Niemców, wchodząc w skład Landkreis Sanok dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa^[8]. Liczba mieszkańców gminy w 1943 roku wynosiła 4163: 385 w Balnicy, 639 w Łupkowie, 415 w Maniowie, 992 w Smolniku, 546 w Solince, 145 w Szczerbanówce, 660 w Woli Michowej i 380 w Zubeńsku^[9].

1944–1954

Po wojnie gmina znalazła się ponownie w Polsce, w reaktywowanym powiecie leskim. 18 sierpnia 1945 gmina weszła w skład nowego województwa rzeszowskiego^[10].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 gmina składała się nadal z 8 gromad (Balnica, Łupków, Maniów, Smolnik ad Baligród, Solinka, Szczerbanówka, Wola Michowa i Zubeńsko)^[4].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[11], a miejscowości ją tworzące (oprócz Solinki) włączone zostały do nowej gromady Komańcza w powiat sanockim^[12]; Solinkę pozostała w powiecie leskim, wchodząc w skład nowej gromady Cisna^[13].

Osobny artykuł: Komańcza (gromada).

Osobny artykuł: Cisna (gromada).

Późniejsze losy obszaru

Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 po reaktywowaniu gmin^[14], a jej dawny obszar wszedł w skład gmin Komańcza (Balnica, Łupków, Maniów, Smolnik, Szczerbanówka, Wola Michowa i Zubeńsko) i Cisna (Solinka) w powiecie bieszczadzkim w województwie rzeszowskim^[15].

Przypisy

1. W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
2. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Mapa Gmin Rzeczypospolitej Polskiej – podział administracyjny według stanu z dnia 1.IV 1938 roku, Zakł. Kart. W Cukrzyński, S. Goliński i s-ka, Warszawa 1938
3. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948. Brak numerów stron w książce
4. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
5. Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 595
6. Lwowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 101
7. Dz.U. z 1938 r. nr 87, poz. 585
8. Gemeindekarte des Generalgouvernements für die besten polnischen Gebiete (1940).
9. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
10. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168
11. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
12. Uchwała Nr 33/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu sanockiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
13. Uchwała Nr 25/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu leskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
14. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
15. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).