Wojna polsko-czeska (990)

Wojna polsko-czeska – konflikt między Mieszkiem I i Bolesławem II Pobożnym. Wojna zakończyła się zwycięstwem władcy Polski, który przejął kontrolę nad Śląskiem^[1]. Większość historyków podaje rok 990 jako rok wojny, ale w latach 988–989 mogło dojść do pomniejszych starć na granicy, zwłaszcza w Małopolsce, która w tym okresie przeszła spod kontroli czeskiej do polskiej^[2].

Wojna polsko-czeska

Polska i sąsiedzi za panowania Mieszka I
Czas	990
Wynik	Opanowanie Śląska przez Mieszka I
Strony konfliktu
Księstwo Polskie Księstwo Czech
Dowódcy
Mieszko I Bolesław II Pobożny
brak współrzędnych

Zajęcie Śląska mogło też mieć miejsce około roku 985, ponieważ na ten rok datuje się powstanie grodów piastowskich we Wrocławiu, Głogowie i Opolu^[3], a także w tym roku został zerwany sojusz polsko-czeski.

Nierozstrzygnięta pozostaje kwestia Małopolski. Możliwe, że Mieszko zdobył ją przed rokiem 990, na co wskazuje niejednoznaczny zapis kroniki Thietmara mówiący o kraju zabranym Bolesławowi II przez księcia Polan^[4]. W świetle tej teorii podbój Małopolski mógł być powodem, czy też raczej pierwszym etapem wojny. Wielu historyków^[5] sugeruje, że władztwo czeskie nad Małopolską było jedynie nominalne i mogło się ograniczać do pośredniej kontroli nad Krakowem i być może innymi ważnymi grodami. Teoria ta opiera się m.in. na braku odkryć archeologicznych wskazujących na szerszą akcję rozbudowy umocnień lub innych inwestycji państwowych w okresie przedpiastowskim. Taka sytuacja tłumaczyłaby łatwość zajęcia Małopolski przez Mieszka. Punktami wypadowymi do ataku na nią były prawdopodobnie ziemia sandomierska i zespół grodowy w okolicy Kalisza.

Małopolska miała po jej przejęciu zostać dzielnicą najstarszego syna Mieszka, Bolesława Chrobrego, na co ponownie pośrednio wskazuje kronika Thietmara^[6].

Część historyków w oparciu o kronikę Kosmasa przyjmuje, że do podboju ziem dawnego państwa Wiślan doszło dopiero po śmierci Mieszka, konkretnie w roku 999^[7]. Istnieje też teoria, zgodnie z którą w opisywanym okresie w Małopolsce władzę sprawował z czeskiego nadania syn Mieszka, Bolesław Chrobry^[8].