Wiskaczan[11] (Lagostomus) – rodzaj ssaków z rodziny szynszylowatych (Chinchillidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Długość ciała (bez ogona) samic 395–562 mm, samców 531–615 mm, długość ogona samic 135–173 mm, samców 154–205 mm, długość ucha samic 52–59 mm, samców 50–65 mm, długość tylnej stopy samic 104–118 mm, samców 118–136 mm; masa ciała samic 3,4–5 kg, samców 5–8,8 kg[13][15].
Rodzaj zdefiniował w 1828 roku brytyjski przyrodnik Joshua Brookes na łamach Transactions of the Linnean Society of London[1]. Na gatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wiskaczana wielkiego (L. maximus).
Etymologia
- Viscaccia (Vizcacia, Viscacia): hiszp. vizcacha, viscacha lub bizcacha ‘wiskacza’, najprawdopodobniej od keczua wisk'acha ‘wiskacza’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Lepus chilensis Oken, 1816 (= Dipus maximus Desmarest, 1817) (Oken); Viscaccia americana Schinz, 1825 (= Dipus maximus Desmarest, 1817) (Schinz).
- Lagostomus: gr. λαγως lagōs ‘zając’; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[17].
- Lagostomopsis: rodzaj Lagostomus Brookes, 1828; gr. οψις opsis ‘wygląd’[18]. Gatunek typowy (oznaczenie oryginalne): Lagostomus trichodactylus Brookes, 1828 (= Dipus maximus Desmarest, 1817).
Podział systematyczny
Do rodzaju należą współczesne gatunki[uwaga 7][20][15][12][11]:
Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych na terenie dzisiejszej Argentyny[22][23]:
- Lagostomus antiquus Ameghino, 1883[24] (miocen)
- Lagostomus cavifrons Ameghino, 1889[25] (plejstocen)
- Lagostomus compressidens (Ameghino, 1908)[26] (pliocen)
- Lagostomus debilis Ameghino, 1889[27] (plejstocen)
- Lagostomus egenus Ameghino, 1891[28] (plejstocen)
- Lagostomus euplasius (Ameghino, 1908)[26] (pliocen)
- Lagostomus incisus Ameghino, 1888[29] (pliocen)
- Lagostomus laminosus Ameghino, 1891[30] (miocen)
- Lagostomus pretrichodactyla (Rovereto, 1914)[31] (miocen)
- Lagostomus telenkechanum Rasia & Candela, 2017[23] (miocen)
Nazwa nieważna, książka Okena została odrzucona do celów nomenklatorycznych na mocy uprawnień ICZN[3].
Wariant pisowni Viscaccia Schinz, 1825.
Niepoprawna późniejsza pisownia Viscaccia Schinz, 1825.
Nieuzasadniona poprawka Lagostomus Brookes, 1828.
W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku[19].
A.E. Spotorno & J.L. Patton: Superfamily Chinchilloidea Bennett, 1833. W: J.L. Patton, U.F.J. Pardiñas & G. D’Elía: Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. Chicago: University of Chicago Press, 2015, s. 780. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).
H.R. Schinz: Naturgeschichte und Abbildungen der Säugethiere: nach den neuesten Systemen zum gemeinnützigen Gebrauche entworfen, und mit Berücksichtigung für den Unterricht der Jugend bearbeitet. Zürich: in Brodtmanns lithographischer Kunstanstalt, 1825, s. 117. (niem.).
L. Kraglievich. Sobre el conducto humeral en las vizcachas y paquirucoschapadmalenses con descripción del Paedotherium imperforatum. „Anales del Museo Nacional de Historia Natural Bernardino Rivadavia”. 34, s. 45, 1926. (hiszp.).
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 228. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Lagostomus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-11-01].
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 358. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-16]. (ang.).
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-16]. (ang.).
N.N. Roach N.N., Lagostomus crassus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-2 [dostęp 2023-10-16] (ang.).
Lista de las especies de mamíferos fósiles del Mioceno superior de Monte Hermoso, hasta ahora conocidas. Buenos Aires: Editorial Coni, 1888, s. 9. (hiszp.).
Identyfikatory zewnętrzne: