Remove ads
budynek w Zakopanem Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Willa „Dom Doktora” – willa w stylu zakopiańskim w Zakopanem przy ul. Stanisława Witkiewicza 19 zbudowana w 1898 według projektu Jana Koszczyca Witkiewicza. W 1910 willę kupił dr Wacław Kraszewski, lekarz i społecznik zakopiański. Jego wnuczka Magdalena Kraszewska prowadzi w willi galerię sztuki. Budynek został częściowo zniszczony przez pożar 31 października 2023 i jest remontowany.
nr rej. A-596 [A-1140/M] z dnia 12.04.1989 | |
Dom Doktora – willa przy ul. Stanisława Witkiewicza 19 w Zakopanem (ok. 1915) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Stanisława Witkiewicza 19 |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Architekt |
Jan Witkiewicz „Koszczyc” |
Inwestor |
Justyna z Krzeptowskich Fedro |
Ukończenie budowy |
1898 |
Pierwszy właściciel |
Justyna z Krzeptowskich Fedro |
Kolejni właściciele |
dr Wacław Kraszewski (od 1910) |
Obecny właściciel |
Magdalena Kraszewska (współwłaścicielka) |
Położenie na mapie Zakopanego | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego | |
49°17′32,3″N 19°57′47,9″E |
Willa została wzniesiona w 1898 (data na sosrębie), według projektu Jana Koszczyca Witkiewicza, reprezentuje styl zakopiański z okresu jego szczytowego rozwoju. Zachowała się do dzisiaj niemal w pierwotnej formie. Drewniany budynek został zbudowany na rzucie prostokąta, jest dwutraktowy, czteroosiowy, o trójdzielnym układzie w trakcie frontowym, z korytarzem. Kubatura budynku wynosi ok. 700 m³, a powierzchnia użytkowa ok. 170 m²[1][2][a]. Nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków Zakopanego[4].
Fundatorką willi była Justyna z Krzeptowskich Fedro, która w 1910[b] sprzedała ją Wacławowi Kraszewskiemu (1872–1931), zasłużonemu zakopiańskiemu lekarzowi i społecznikowi. Dr Kraszewski był pierwszym lekarzem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, finansował badanie jaskiń, zakładał różne stowarzyszenia. Jedną z jego inicjatyw, wspólnie ze Stefanem Żeromskim, była budowa schroniska młodzieżowego imienia księdza Stolarczyka[6][7].
Willa mieści galerię sztuki współczesnej, utworzoną w 1993 przez wnuczkę doktora i obecną współwłaścicielkę Magdalenę Kraszewską – malarkę i absolwentkę warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych[7][8]. Galeria organizowała liczne artystyczne wystawy indywidualne i zbiorowe, a także prelekcje i koncerty[9][10][11][12]. Willa była odniesieniem tekstów literackich[13].
W 2020 Galeria „Dom Doktora” wydała tom korespondencji Wacława Kraszewskiego i jego żony Janiny w opracowaniu Marka Sołtysika i Jadwigi Nowak-Sołtysik[14][15][16].
Budynek został częściowo zniszczony przez pożar w dniu 31 października 2023 i jest remontowany[17][18]. Jedną z ostatnich wystaw przed pożarem była ekspozycja Formy Niewidzialnego Świata polsko-australijskiego geologa i znawcy meteorytów Marka Żbika w lipcu 2023[19].
Osiemdziesiąt dzieł ocalałych z pożaru trafiło na przechowanie do Muzeum Tatrzańskiego[20]. W ciągu pierwszego miesiąca datki pieniężne złożyło ponad 400 osób[21][22][c]. Odbudowę willi i wznowienie galerii wspiera środowisko artystyczne i literackie[24]. W listopadzie 2024 dofinansowanie na odbudowę przyznało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[25].
Magdalena Kraszewska otrzymała w 2024 złotą odznakę „Za opiekę nad zabytkami”[26].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.