AI tools

Wikipedysta:Matinee71/Interseks

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Osoby interpłciowe (łac. inter 'między', sexualis 'płciowy') – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według Wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka "nie odpowiadają typowym definicjom męskich i żeńskich ciał"[1][2]. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX[3][4].

Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Przetłumaczona treść w części lub w całości pochodzi z artykułu Intersex. Zobacz autorów tego artykułu.
Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 4.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Thumb
Flaga dumy osób interseksualnych. Fioletowe koło symbolizuje pełnię i kompletność.
Thumb
Uczestnicy trzeciego Międzynarodowego Forum Osób Interpłciowych na Malcie w grudniu 2013 r.

Osoby interpłciowe określano dawniej terminami "hermafrodyci" lub "wrodzeni eunuchowie"[5][6]. W literaturze medycznej z XIX i XX wieku interpłciowość nazywano obojnactwem prawdziwym, obojnactwem rzekomym żeńskim i obojnactwem rzekomym męskim co odzwierciedla pierwsze próby sklasyfikowania cech interpłciowych[7]. Pojęcia te przestały być powszechnie używane: terminy takie jak ""hermafrodyta" uważane są za mylące, stygmatyzujące oraz naukowo przestarzałe[8]. Hermafrodyta jest obecnie definiowany jako "zwierzę lub roślina posiadające męskie i żeńskie organy rozrodcze". W 1917 roku Richard Goldschmidt stworzył termin "interpłciowość", aby opisać rozmaitość wieloznaczności płci biologicznej[7]. W środowisku klinicznym termin "zaburzenia rozwoju płci" (DSD) jest stosowany od 2006 roku[9]. Zmiana ta budziła kontrowersje już od czasu wprowadzenia tej etykiety[10][11][12].

Osoby interpłciowe narażone są na stygmatyzację i dyskryminację od urodzenia lub odkrycia zróżnicowanych cech płciowych / cech interpłciowych, np. w okresie dojrzewania. Może ona obejmować dzieciobójstwo, porzucenie oraz napiętnowanie bliskich[13][14][15]. Na całym świecie wiele niemowląt i dzieci interpłciowych, jak np. te z nieodpowiadającymi żadnej płci narządami rozrodczymi, jest poddawanych operacjom chirurgicznym bądź terapii hormonalnej w celu nadania im bardziej akceptowalnych społecznie cech płciowych. Jest to uważane za kontrowersyjne, ponieważ nie ma mocnych dowodów potwierdzających korzystne dla nich rezultaty[16]. Takie leczenie może obejmować sterylizację. Dorośli, włączając w to elitarne sportsmenki, również byli poddawani takiemu leczeniu[17][18]. Coraz częściej zagadnienia te są uważane za łamanie praw człowieka, co potwierdzają oświadczenia międzynarodowych[19][20] i krajowych instytucji zajmujących się prawami człowieka i etyką[21]. Organizacje osób interpłciowych wydały również oświadczenia dotyczące łamania praw człowieka, w tym deklarację Malty wydaną przez trzecie Międzynarodowe Forum Osób Interpłciowych[22].

W 2011 roku Christiane Völling została pierwszą osobą interpłciową, o której wiadomo, że z powodzeniem pozwała o odszkodowanie w sprawie wszczętej w związku z interwencją chirurgiczną bez zgody pacjenta[23]. W kwietniu 2015 r. Malta jako pierwsza zdelegalizowała działania medyczne podejmowane bez zgody pacjenta i służące modyfikacji anatomii płci, w tym anatomii osób interpłciowych[24][25].

Część osób interpłciowych może być przypisana i wychowana jako dziewczyna lub chłopiec, ale następnie identyfikować się z inną płcią w późniejszym okresie życia, podczas gdy większość nadal identyfikuje się z przypisaną im płcią[4][26][27].

Thumb
Modelka Hanne Gaby Odiele sfotografowana przez Eda Kavishe dla Fashionwirepress. W 2017 roku Odiele ujawniła, że ma ceche interpłciowe i zespół niewrażliwości na androgeny.

Definicje

Podsumowanie
Perspektywa

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka:

Osoby interpłciowe rodzą się z cechami płciowymi (włączając w to genitalia, gonady i struktury chromosomów), które nie mieszczą się w typowych pojęciach binarnych męskiego lub żeńskiego ciała.
Interpłciowość jest ogólnym terminem opisującym szeroki zakres naturalnej różnorodności w budowie ciała. W niektórych przypadkach cechy interpłciowe są widoczne przy urodzeniu, podczas gdy w innych nie są widoczne aż do okresu dojrzewania. Niektóre chromosomalne zmiany interpłciowe mogą nie być w ogóle widoczne fizycznie.

Pod względem biologicznym płeć może być określona przez szereg czynników obecnych przy urodzeniu, w tym[28]:

  • liczba i rodzaj chromosomów płciowych,
  • rodzaj gruczołów płciowych - jajniki lub jądra,
  • poziom hormonów płciowych,
  • wewnętrzna anatomia rozrodcza (taka jak macica u kobiet), oraz
  • zewnętrzne narządy płciowe.

Osoby, których cechy charakterystyczne nie są albo wszystkie typowo męskie, albo wszystkie typowo żeńskie w chwili urodzenia są osobami interpłciowymi[29].

Niektóre cechy interpłciowe nie zawsze są widoczne przy urodzeniu; niektóre dzieci mogą urodzić się z nietypowymi genitaliami, podczas gdy inne mogą mieć nietypowe organy wewnętrzne (jądra i jajniki, gonady o utkaniu mieszanym, brak gonad lub gonady które nie mają charakteru anu jąder ani jajników). Inni nie zdają sobie sprawy, że są osobami interpłciowymi, chyba że zostaną poddani badaniom genetycznym, ponieważ nie przejawia się to w ich fenotypie.

Thumb
Hermafrodyta w malowidle ściennym z Herkulanum (pierwsza połowa I wieku n.e.)

Historia

Podsumowanie
Perspektywa

Niezależnie od tego, czy było tolerowane społecznie, czy akceptowane przez konkretną kulturę, istnienie osób interpłciowych było znane wielu starożytnym i przednowoczesnym społecznościom. Grecki historyk Diodor Sycylijski napisał o hermafrodycie w pierwszym stuleciu p.n.e., że "rodzi się z ciałem fizycznym, które jest połączeniem ciała mężczyzny i kobiety" oraz z nadnaturalnymi właściwościami[30].

W społeczeństwach europejskich prawo rzymskie, prawo kanoniczne a później prawo zwyczajowe określało płeć osoby jako mężczyznę, kobietę lub hermafrodytę, przyznając im prawa przysługujące mężczyźnie lub kobiecie w zależności od cech, które wydawały się dominujące[31]. W XII-wiecznym Decretum Gratiani stwierdza się, że "to, czy hermafrodyta może zeznawać w sądzie, zależy od tego, która płeć przeważa"[32][33][34]. XVII-wieczne Instytuty Prawa Anglii, będące podstawą common law, opisywały, w jaki sposób hermafrodyta mógł dziedziczyć "albo jako mężczyzna, albo kobieta, według tej płci, która dominuje"

[35][36].

W pewnych społeczeństwach spoza Europy, ze względu na systemy podziału płci biologicznej lub kulturowej, w których występują więcej niż dwie kategorie, można było dopuścić inne formy integracji osób zarówno interpłciowych, jak i transseksualnych. Takie społeczeństwa zostały scharakteryzowane jako "prymitywne", podczas gdy Morgan Holmes stwierdza, że następująca analiza była uproszczona lub romantyzowana, nie biorąc pod uwagę sposobu traktowania osób ze wszystkich kategorii[37].

W epoce wiktoriańskiej twórcy literatury wprowadzili pojęcia "obojnak prawdziwy" dla osoby posiadającej zarówno tkankę jajnikową, jak i jądrową, "obojnak rzekomy męski" dla osoby z tkanką jądrową, ale albo kobiecą, albo niejednoznaczną anatomią płciową, oraz "obojnak rzekomy żeński" dla osoby z tkanką jajnikową, ale albo męską, albo niejednoznaczną anatomią płciową. Pewne późniejsze zmiany terminologiczne odzwierciedlały postęp w genetyce, podczas gdy inne zmiany zasugerowano z uwagi na pejoratywne skojarzenia[38].

Termin "interpłciowość" został sformułowany przez Richarda Goldschmidta w 1917 roku[39]. Pierwsza propozycja zastąpienia terminu "hermafrodyta" terminem "interpłciowość" została wysunięta przez Cawadiasa w latach czterdziestych XX wieku.[40].

Odkąd pojawiła się nowoczesna medycyna, część osób interpłciowych z nietypowymi zewnętrznymi genitaliami miała swoje genitalia zmodyfikowane chirurgicznie tak, aby przypominały genitalia żeńskie lub męskie. Chirurdzy uważali dzieci interpłciowe za " zagrożenie społeczne", gdy się rodziły[41]. W "optymalnej polityce dotyczącej płci", pierwotnie opracowanej przez Johna Moneya, stwierdzono, że wczesna interwencja pomagała uniknąć niepewności związanej z tożsamością płciową, lecz brakuje na to dowodów.[42], a wczesne interwencje mogą mieć negatywne skutki dla zdrowia psychicznego i fizycznego[43]. Odkąd postęp w chirurgii umożliwił zamaskowanie zróżnicowanych cech płciowych, wiele osób nie jest świadomych tego, jak często występują one u ludzi lub że występują w ogóle[44].

Dyskusja między dawniej antagonistycznymi grupami aktywistów i klinicystów doprowadziła do jedynie niewielkich zmian w polityce medycznej oraz tego, jak w niektórych miejscach traktowani są osoby interpłciowe i i ich rodziny[45]. W 2011 r. Christiane Völling była pierwszą osobą interpłciową, o której wiadomo, że z powodzeniem wytoczyła powództwo o odszkodowanie z tytułu interwencji chirurgicznej wykonywanej bez uzyskania zgody uprawnionego pełnomocnika[23]. W kwietniu 2015 r. Malta jako pierwsza zdelegalizowała interwencje medyczne mające na celu zmianę w obrębie anatomicznych cech płci bez uprzedniej zgody, włączając w to przypadki osób interseksualnych[24]. Liczne pozarządowe organizacje i instytucje zajmujące się prawami człowieka domagają się zaprzestania zbędnych interwencji "normalizujących", między innymi poprzez deklarację maltańską[46][1].

Prawa człowieka i aspekty prawne

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Edward Coke, pierwsza część instytutów prawa Anglii (1 wyd. 1628, strona tytułowa)
Thumb
Aktywiści Interpłciowi na łodzi w Utrecht Canal Pride w Holandii 16 czerwca 2018 r.

Instytucje zajmujące się prawami człowieka kładą coraz większy nacisk na zwalczanie szkodliwych praktyk i kwestie dyskryminacji osób interpłciowych. Kwestiami tymi zajęła się szybko rosnąca liczba instytucji międzynarodowych, w tym, w 2015 r., Rada Europy, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka i Światowa Organizacja Zdrowia. Wydarzeniom tym towarzyszyły Międzynarodowe Fora Osób Interpłciowych oraz zwiększona współpraca między organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Jednakże wdrażanie, kodyfikacja i egzekwowanie praw człowieka przysługujących osobom interpłciowym w krajowych systemach prawnych przebiega powoli.

Przedmiotem troski są m.in. niekonsensualne interwencje medyczne; stygmatyzacja, dyskryminacja i równouprawnienie; możliwość uzyskania rekompensaty i pomocy prawnej; dostępność informacji i wsparcia oraz uznanie prawne.

Integralność fizyczna i autonomia cielesna

Thumb

     Legal prohibition of non-consensual medical interventions

     Regulatory suspension of non-consensual medical interventions

Napiętnowanie i dyskryminacja począwszy od urodzenia mogą obejmować dzieciobójstwo, porzucenie i stygmatyzację rodzin. Jak odnotowano na stronie "Prawa człowieka interpłciowego", narodziny dziecka interpłciowego były często postrzegane jako klątwa lub oznaka matki wiedźmy, głównie w niektórych regionach Afryki[13][14]. Zgłaszano przypadki porzucenia i dzieciobójstwa w Ugandzie[13], Kenii[47], Azji Południowej[48] i Chinach[15].

Niemowlęta, dzieci i młodzież doświadczają również "normalizujących" interwencji, które nie są konieczne z medycznego punktu widzenia, oraz patologizowania zróżnicowania cech płci. W krajach, w których badano prawa człowieka przysługujące osobom interpłciowym, interwencje medyczne mające na celu modyfikację cech płciowych osób interpłciowych nadal miały miejsce bez zgody osób interpłciowych[49][50]. Ingerencje zostały opisane przez obrońców praw człowieka jako pogwałcenie wielu praw, w tym (ale nie wyłącznie) nienaruszalności cielesnej, braku dyskryminacji, ochrony prywatności i eksperymentów[51]. Zabiegi te były często wykonywane za zgodą rodziców osoby interpłciowej, podczas gdy osoba ta była prawnie zbyt młoda, aby mogła wyrazić na to zgodę. Tego typu interwencje były krytykowane przez Światową Organizację Zdrowia, inne organy ONZ, takie jak Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka oraz coraz większą liczbę instytucji regionalnych i krajowych ze względu na ich negatywne konsekwencje, włączając w to traumę, negatywny wpływ na funkcjonowanie i doznania seksualne oraz łamanie prawa do integralności fizycznej i psychicznej[1]. Organizacje Narodów Zjednoczonych orzekły, że ingerencje u niemowląt nie powinny być dozwolone, zamiast tego należy czekać, aż dziecko dojrzeje na tyle, aby mogło uczestniczyć w procesie decyzyjnym. Pozwala to na decyzję zapadającą przy pełnej zgodzie[52]. W kwietniu 2015 r. Malta jako pierwsza zakazała interwencji chirurgicznej bez uzyskania zgody pacjenta[24][25]. W tym samym roku Rada Europy stała się pierwszą instytucją, która stwierdziła, że osoby interpłciowe mają prawo nie poddawać się procedurom związanym z tożsamością płciową[24][25][53][54][55].

Antydyskryminacja i równe traktowanie

Thumb

     Explicit protection on grounds of sex characteristics

     Explicit protection on grounds of intersex status

     Explicit protection on grounds of intersex within attribute of sex

Osoby urodzone z cechami interpłciowymi postrzegane są jako odmienne. Wobec tego interpłciowe niemowlęta, dzieci, młodzież i dorośli podlegają często stygmatyzacji, narażone są na liczne naruszenia praw człowieka, w tym dyskryminację w edukacji, opiece zdrowotnej, zatrudnieniu, sporcie i usługach publicznych[1][56]. Jak dotąd kilka krajów objęło te osoby wyraźną ochroną przed dyskryminacją. Zaliczają się doń między innymi Afryka Południowa[25][57], Australia[58][59] i, najbardziej kompleksowo, Malta[60][61][62][63][64].

Reparacje i sprawiedliwość

Ułatwianie dostępu do wymiaru sprawiedliwości i prawa do rekompensaty. Dostęp do naprawiania szkód wydaje się ograniczony, gdyż odnotowano niewielką liczbę spraw sądowych, takich jak przypadek Christiane Völling w Niemczech z 2011 r.[23][65]. Kolejna sprawa została rozstrzygnięta w Chile w 2012 r. na korzyść dziecka i jego rodziców[66][67]. W 2015 r. odnotowano kolejny skuteczny wniosek w Niemczech, podjęty przez Michaela Raab[68].W Stanach Zjednoczonych, postępowanie sądowe w sprawie "M.C.", prowadzone przez Interact Advocates for Intersex Youth with the Southern Poverty Law Centre, jest nadal rozpatrywane przez sądy[69][70].

Informacje i wsparcie

Wraz z rozwojem nowoczesnych nauk medycznych w społeczeństwach zachodnich przyjęto model oparty na zachowaniu tajemnicy, w przekonaniu, że jest to konieczne dla zapewnienia "normalnego" rozwoju fizycznego i psychospołecznego[21][43][71][72][73].

Rozpoznawalność prawna

Wedle Forum Krajowych Instytucji Praw Człowieka Azji i Pacyfiku (Asia Pacific Forum of National Human Rights Institutions) rozpoznawalność prawna osób interpłciowych polega przede wszystkim na tym, że takie osoby, którym wydano męski lub żeński akt urodzenia, mogą korzystać z tych samych praw, co inni mężczyźni i kobiety[22]. W niektórych obszarach świata problemem może być uzyskanie jakiejkolwiek formy aktu urodzenia. Wyrok sądu w Kenii w 2014 r. przyznał interpłciowemu chłopcu nazywanemu "Baby A" prawo do aktu urodzenia[74].

Podobnie jak wszystkie dzieci, niektóre osoby interpłciowe mogą być wychowywane jako przynależące do jednej z płci (męskiej lub żeńskiej), ale w późniejszym okresie życia identyfikują się z inną płcią, jednak większość z nich takiej identyfikacji nie rozwija[3][4][27][75]. Rozpoznawalność trzeciej kategorii płci ma miejsce w kilku państwach[76][77][78][79], jednak budzi ona kontrowersje, gdy jest domniemana lub narzucona, jak to ma miejsce w przypadku niektórych niemieckich niemowląt[80][81]. Na podstawie badań socjologicznych w Australii, kraju z trzecią klasyfikacją płci "X", 19% osób urodzonych z nietypowymi cechami płci wybrało opcję "X" lub "inne", podczas gdy 52% stanowią kobiety, 23% mężczyźni i 6% osoby niepewne.[26][82].

Terminologia

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Konferencja ILGA 2018, zdjęcie grupowe z okazji Dnia Pamięci o Interpłciowych.
Thumb
Amerykański aktywista i osoba interpłciowa Pidgeon Pagonis.

Badania z końca XX wieku doprowadziły do coraz wyraźniejszego konsensusu w medycynie, zgodnie z którym różne ciała interpłciowe są normalnymi, ale stosunkowo rzadkimi odmianami biologii człowieka[4][83][84][85]. Klinicysta i badacz Milton Diamond podkreślił konieczność starannego doboru języka związanego z osobami interseksualnymi:

Przede wszystkim opowiadamy się za używaniem terminów "typowy", "zwykły" lub "najczęstszy", gdzie bardziej powszechne jest używanie terminu "normalny". Gdy jest to możliwe, należy unikać określeń takich jak: nieprawidłowo rozwinięte lub niedorozwinięte, wady rozwojowe, defekty narządów płciowych, anormalne lub błędy natury. Podkreślić należy, że wszystkie te zjawiska są biologicznie zrozumiałe, chociaż są statystycznie rzadkie[86].

Termin "interpłciowość" (ang. intersex)

Niektorzy ludzie z cechami interpłciowymi identyfikują się jako osoby interpłciowe, ale nie wszyscy[87][88]. Australijskie badania socjologiczne opublikowane w 2016 roku ujawniły, że 60% respondentów posłużyło się słowem "interpłciowy", aby opisać swoje cechy płciowe, włączając w to ludzi utożsamiających się jako osoby interpłciowe, opisujących siebie jako osoby o cechach interpłciowych bądź, co rzadsze, mających zaburzenia interpłciowe. 75% respondentów określiła siebie również jako mężczyznę lub kobietę[26]. Respondenci często używali również etykiet diagnostycznych i odnosili się do swoich chromosomów płciowych, przy czym dobór słów zależał od odbiorcy[26][82]. Badania przeprowadzone przez Lurie Children's Hospital w Chicago oraz Grupę Wsparcia AIS-DSD opublikowane w 2017 roku wykazały, że 80% objętych badaniem osób z Grupy Wsparcia "bardzo lubiło, lubiło lub czuło się neutralnie wobec interpłciowości" jako terminu, natomiast opiekunowie okazywali mniejsze poparcie[89]. Zgodnie z raportem szpitala termin "zaburzenia rozwoju płci" może mieć negatywny wpływ na jakość opieki medycznej[90].

Niektóre organizacje osób interpłciowych używają określeń "osoby interpłciowe" czy też "zróżnicowany rozwój lub cechy płciowe"[91], podczas gdy inni używają bardziej medycznego języka, takiego jak "ludzie z zaburzeniami interpłciowymi"[92] lub osoby "z interpłciowymi zaburzeniami rozwojowymi lub DSD (różnice w rozwoju płci)" oraz "dzieci urodzone z odmiennością w anatomii płci"[93]. W maju 2016 roku stowarzyszenie Interact Advocates for Intersex Youth opublikowało komunikat o "zwiększaniu ogólnego zrozumienia i akceptacji terminu " intersex" czyli "interpłciowość""[94].

Obojnactwo

Osobny artykuł: Hermafrodytyzm.

A hermaphrodite is an organism that has both male and female reproductive organs. Until the mid-20th century, "hermaphrodite" was used synonymously with "intersex"[40]. The distinctions "male pseudohermaphrodite", "female pseudohermaphrodite" and especially "true hermaphrodite"[a] are terms no longer used, which reflected histology (microscopic appearance) of the gonads[b][c][95]. Medical terminology has shifted not only due to concerns about language, but also a shift to understandings based on genetics.

Currently, hermaphroditism is not to be confused with intersex, as the former refers only to a specific phenotypical presentation of sex organs and the latter to a more complex combination of phenotypical and genotypical presentation. Using hermaphrodite to refer to intersex individuals is considered to be stigmatizing and misleading[96]. Hermaphrodite is used for animal and vegetal species in which the possession of both ovaries and testes is either serial or concurrent, and for living organisms without such gonads but present binary form of reproduction, which is part of the typical life history of those species; intersex has come to be used when this is not the case.

Zaburzenia rozwoju płci

"Disorders of sex development" (DSD) is a contested term[10][11], defined to include congenital conditions in which development of chromosomal, gonadal, or anatomical sex is atypical. Members of the Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society and the European Society for Paediatric Endocrinology adopted this term in their "Consensus statement on management of intersex disorders"[9][42] While it adopted the term, to open "many more doors", the now defunct Intersex Society of North America itself remarked that intersex is not a disorder[97]. Other intersex people, activists, supporters, and academics have contested the adoption of the terminology and its implied status as a "disorder", seeing this as offensive to intersex individuals who do not feel that there is something wrong with them, regard the DSD consensus paper as reinforcing the normativity of early surgical interventions, and criticizing the treatment protocols associated with the new taxonomy[98].

Sociological research in Australia, published in 2016, found that 3% of respondents used the term "disorders of sex development" or "DSD" to define their sex characteristics, while 21% use the term when accessing medical services. In contrast, 60% used the term "intersex" in some form to self-describe their sex characteristics[82]. U.S. research by the Lurie Children's Hospital, Chicago, and the AIS-DSD Support Group published in 2017 found that "disorders of sex development" terminology may negatively affect care, give offense, and result in lower attendance at medical clinics[90][89].

Alternatives to categorizing intersex conditions as "disorders" have been suggested, including "variations of sex development"[12]. Organisation Intersex International (OII) questions a disease/disability approach, argues for deferral of intervention unless medically necessary, when fully informed consent of the individual involved is possible, and self-determination of sex/gender orientation and identity[99]. The UK Intersex Association is also highly critical of the label 'disorders' and points to the fact that there was minimal involvement of intersex representatives in the debate which led to the change in terminology[100]. In May 2016, Interact Advocates for Intersex Youth also published a statement opposing pathologizing language to describe people born with intersex traits, recognizing "increasing general understanding and acceptance of the term "intersex""[94].

LGBT i LGBTI

Intersex can be contrasted with homosexuality or same-sex attraction. Numerous studies have shown higher rates of same sex attraction in intersex people[101][102], with a recent Australian study of people born with atypical sex characteristics finding that 52% of respondents were non-heterosexual[26][82], thus research on intersex subjects has been used to explore means of preventing homosexuality[101][102]. However, current studies do not support a statistical correlation between genetic intersex traits and transsexual persons[103][104].

Intersex can therefore be contrasted with transgender,[105] which describes the condition in which one's gender identity does not match one's assigned sex.[105][106][107] Some people are both intersex and transgender.[108] A 2012 clinical review paper found that between 8.5% and 20% of people with intersex variations experienced gender dysphoria[27]. In an analysis of the use of preimplantation genetic diagnosis to eliminate intersex traits, Behrmann and Ravitsky state: "Parental choice against intersex may ... conceal biases against same-sex attractedness and gender nonconformity."[109]

The relationship of intersex to lesbian, gay, bisexual and trans, and queer communities is complex,[110] but intersex people are often added to LGBT to create an LGBTI community. Emi Koyama describes how inclusion of intersex in LGBTI can fail to address intersex-specific human rights issues, including creating false impressions "that intersex people's rights are protected" by laws protecting LGBT people, and failing to acknowledge that many intersex people are not LGBT.[111] Organisation Intersex International Australia states that some intersex individuals are same sex attracted, and some are heterosexual, but "LGBTI activism has fought for the rights of people who fall outside of expected binary sex and gender norms."[112][113] Julius Kaggwa of SIPD Uganda has written that, while the gay community "offers us a place of relative safety, it is also oblivious to our specific needs".[114] Mauro Cabral has written that transgender people and organizations "need to stop approaching intersex issues as if they were trans issues" including use of intersex as a means of explaining being transgender; "we can collaborate a lot with the intersex movement by making it clear how wrong that approach is".[115]

W społeczeństwie

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Kristi Bruce po nakręceniu filmu dokumentalnego XXXY, 2000 r.

Fikcja i media

Główny bohater i narrator powieści Jeffreya Eugenidesa "Middlesex" to osoba interseksualna. Eugenides otrzymał za nią Nagrodę Pulitzera.

Niewiele jest programów telewizyjnych i filmów o tematyce interpłciowej. Hiszpańskojęzyczny film XXY zdobył główną nagrodę Tygodnia Krytyki na Festiwalu Filmowym w Cannes w 2007 roku oraz nagrodę ACID/CCAS Support Award[116]. "Faking It" wyróżnia się zarówno pierwszą główną postacią interpłciową w programie telewizyjnym[117], jak i pierwszą postacią interpłciową w wykonaniu aktora interpłciowego[118].

Instytucje cywilne

Rówieśnicze grupy wsparcia dla osób interseksualnych i organizacje adwokackie istnieją co najmniej od 1985 roku, wraz z utworzeniem Androgen Insensitivity Syndrome Support Group Australia w 1985 roku.[119] Androgen Insensitivity Syndrome Support Group (UK) została założona w 1988 roku.[120] Intersex Society of North America (ISNA) prawdopodobnie była jedną z pierwszych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które były otwarte dla ludzi bez względu na diagnozę; działało od 1993 do 2008 roku.[121]

Wydarzenia

Dzień Uświadamiania o Interseksualności to obserwowany na całym świecie dzień świadomości obywatelskiej, którego celem jest zwrócenie uwagi na wyzwania stojące przed osobami interseksualnymi, odbywający się corocznie 26 października. Jest to pierwsza publiczna demonstracja osób interseksualnych, która odbyła się w Bostonie 26 października 1996 roku, poza miejscem, gdzie Amerykańska Akademia Pediatrii organizowała swoją doroczną konferencję.[122]

Dzień Pamięci o Interseksualnych, znany również jako Dzień Solidarności Interseksualnych, to obserwowany na całym świecie dzień świadomości obywatelskiej, którego celem jest zwrócenie uwagi na problemy osób interseksualnych, odbywający się co roku 8 listopada. Jest to dzień urodzin Herculine Barbin, francuskiej interseksualistki, której wspomnienia zostały później opublikowane przez Michela Foucaulta w Herculine Barbin: Bycie ostatnio odkrytymi wspomnieniami dziewiętnastowiecznej francuskiej Hermafrodyty.

Religia

W literaturze hinduistycznej Sangam używane jest słowo pedi w odniesieniu do osób z cechami interseksualnymi; odnosi się ono również do antharlinga hijras i różnych innych hijras..[123] Warne i Raza twierdzą, że połączenie osób interseksualnych i hijra jest w większości nieuzasadnione, ale budzi strach u rodziców.[48].

W islamie badacze orzecznictwa islamskiego prowadzą szczegółowe dyskusje na temat statusu i praw osób interseksualnych w oparciu o to, co znajduje się głównie w ich zewnętrznych organach płciowych. Jednak współczesni uczeni z islamskiego orzecznictwa zwracają się do badań przesiewowych w celu określenia dominacji ich płci. Prawa interseksualne obejmują prawo do dziedziczenia, prawo do zawarcia małżeństwa, prawo do życia jak każdy inny mężczyzna lub kobieta. Prawa te opierają się zasadniczo na tym, czy są to prawdziwe hermafrodyty, czy też pseudohermafrodyta. Uczeni orzecznictwa islamskiego zasadniczo uważają swoje prawa za oparte na większości tego, co wynika z zewnętrznych organów płciowych[potrzebny przypis].

W judaizmie w Talmudzie toczy się obszerna dyskusja na temat statusu dwóch typów interseksualnych w prawie żydowskim: androgynicznego, w którym znajdują się zarówno męskie, jak i żeńskie zewnętrzne organy płciowe, oraz brzucha, który nie wykazuje żadnego z nich. W latach 70-tych i 80-tych w ortodoksyjnej żydowskiej halachi medycznej leczenie dzieci interseksualnych zaczęło być omawiane przez wybitnych przywódców rabinicznych, na przykład Eliezera Waldenberga i Mosze Feinsteina..[124]

W Anityzmie, żoną Bathali, najwyższego boga ludu tagalońskiego, był hermafrodyta bóstwo Lakapati, który służył jako królowa niebiańskiego domu i dworu zwanego Kaluwalhatianem. Była również starożytnym bóstwem płodności i jest wysoko ceniona jako najważniejsza postać kobieca panteonu tagalskiego. Jej związek z najwyższym bogiem, Bathalą, był symboliczny dla starożytnych tagalogów, ponieważ odnosił się do małżeństwa jako wzajemnej więzi między dwiema stronami, niezależnie od płci, co było wówczas powszechną praktyką. W zapisie z 1613 r. odnotowano, że podczas poświęceń dokonanych na nowym polu, rolnicy trzymali dziecko i mówili: "Lakapati, pakanin mo yaring alipin mo; huwag mong gutumin (Lakapati, nakarm tego twego niewolnika; pozwól mu nie głodować)". Śpiew i modlitwa przedstawiały Lakapati jako wszechmocnego bóstwa, które kontrolowało czyjeś życie. Wyróżniający się wśród bóstw, które otrzymały pełne ofiary, Lakapati jest odpowiednio reprezentowany przez hermafrodytyczny obraz z męskimi i żeńskimi częściami i był czczony na polach w czasie sadzenia. Jej wyraz cielesny jest wyraźnie kobiecy. Starożytni Tagalogowie wierzyli, że hermafrodytyczny obraz Lakapati przedstawia "równowagę wszystkiego". Podczas wczesnohiszpańskich rządów, Lakapati zostało przedstawione jako Duch Święty, ponieważ ludzie nadal czcili ją pomimo hiszpańskich gróźb. Współczesne interpretacje stwierdzają, że Lakapati jest transseksualistą, chociaż w kontekście historycznym Lakapati było znane jako hermafrodyta lub interseksualista, a nie transseksualista..[125]

Sport

Thumb
Stanisława Walasiewicz w 1933 r.

Wielu sportowców zostało upokorzonych, wykluczonych z rywalizacji lub zmuszonych do zwrotu medali po odkryciu cech interseksualnych. Przykładami są Erik Schinegger, Foekje Dillema, Maria José Martínez-Patiño i Santhi Soundarajan. Natomiast Stanisława Walasiewicz (znana również jako Stella Walsh) była przedmiotem pośmiertnych kontrowersji..[126]

Południowoafrykańska biegaczka średniego dystansu Caster Semenya zdobyła złoto na Mistrzostwach Świata na 800 metrach kobiet i srebro na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012. Kiedy Semenya zdobyła złoto na Mistrzostwach Świata, International Association of Athletics Federations (IAAF) zażądało przeprowadzenia testów weryfikujących płeć. Wyniki nie zostały opublikowane, ale Semenya została dopuszczona do wyścigu z innymi kobietami.[127] Katrina Karkazis, Rebecca Jordan-Young, Georgiann Davis i Silvia Camporesi argumentowali, że nowa polityka IAAF dotycząca "hiperandrogenizmu" u sportowców płci żeńskiej (stosowana np. w przypadku Dutee Chand), ustanowiona w odpowiedzi na przypadek Semenii, jest "znacząco uszkodzona", argumentując, że polityka ta nie będzie chroniła przed naruszeniem prywatności, będzie wymagała od sportowców poddania się niepotrzebnemu traktowaniu w celu rywalizacji, a także zintensyfikuje "kontrolę płci". Zaleca się, aby sportowcy mogli rywalizować zgodnie z ich płcią prawną.[128]

W kwietniu 2014 r. BMJ poinformowało, że cztery elitarne zawodniczki z 5-ARD zostały poddane sterylizacji oraz " częściowemu usuwaniu łechtaczki" w celu rywalizacji w sporcie. Autorzy zauważyli, że "częściowa clitoridektomia" nie była "wskazana ze względów medycznych i nie ma związku z prawdziwą lub postrzeganą "przewagą" sportową"[17]. Interseksualni rzecznicy uważają tę interwencję za " ewidentnie wymuszony proces".[129] W 2016 r. specjalny sprawozdawca ONZ ds. zdrowia, Dainius Pūras, skrytykował "aktualną i historyczną" politykę weryfikacji płci, opowiadając o tym, jak "pewna liczba sportowców przeszła gonadektomię (usunięcie organów rozrodczych) i częściową clitoridektomię (forma okaleczania żeńskich narządów płciowych) przy braku objawów lub kwestii zdrowotnych uzasadniających te procedury".[130]

Dane demograficzne

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Standardowe postępowanie w przypadku zespołu niewrażliwości na androgeny i innych zaburzeń interseksualnych polegało na okłamywaniu pacjentów. Wyciąg ten pochodzi z książki opublikowanej w 1963 roku.

There are few firm estimates of the number of intersex people. The now-defunct Intersex Society of North America stated that:

If you ask experts at medical centers how often a child is born so noticeably atypical in terms of genitalia that a specialist in sex differentiation is called in, the number comes out to about 1 in 1500 to 1 in 2000 births [0.07–0.05%]. But a lot more people than that are born with subtler forms of sex anatomy variations, some of which won't show up until later in life.[131]

Blackless, Fausto-Sterling et al., said in two articles in 2000 that 1.7 percent of human births (1 in 60) might be intersex, including variations that may not become apparent until, for example, puberty, or until attempting to conceive[132][133]. Their publications have been widely quoted[53],[134][135] though aspects are now considered outdated, such as use of the now scientifically incorrect term hermaphrodite.[136] Eric Vilain et al. highlighted in 2007 that the term disorders of sex development (DSD) had replaced "hermaphrodite" and improper medical terms based on it.[137]

The figure of 1.7% is still maintained by Intersex Human Rights Australia "despite its flaws".[138] "This estimate relates to any "individual who deviates from the Platonic ideal of physical dimorphism at the chromosomal, genital, gonadal, or hormonal levels" and thus it encapsulates the entire population of people who are stigmatized – or risk stigmatization – due to innate sex characteristics."

Individuals with diagnoses of disorders of sex development (DSD) may or may not experience stigma and discrimination due to their sex characteristics, including sex "normalizing" interventions. Human rights institutions have called for the de-medicalization of intersex traits, as far as possible[21][53][139][140].

The following summarizes some prevalence figures of intersex traits (a fuller 'List of conditions' is provided below, at the end of 'Medical classifications'):

Więcej informacji Cecha Intersex ( genotyp ), Rozpowszechnienie ...
Cecha Intersex ( genotyp ) Rozpowszechnienie
Nie XX, XY, Klinefelter ani Turner raz na 1500–2000 urodzeń (0,07–0,05%)
Zespół Klinefeltera (47, XXY) raz na 1000 urodzeń (0,10%)
Zespół Turnera (45, X) raz na 2.710 urodzeń (0.04%) [141]
Zespół niewrażliwości na androgeny (46, XY) raz na 13 000 urodzeń (0,008%)
Zespół częściowej niewrażliwości na androgeny (46, XY) raz na 130 000 urodzeń (0,0008%)
Wrodzony przerost nadnerczy, postać klasyczna (46, XY lub 46, XX) raz na 13 000 urodzeń (0,008%)
Wrodzony przerost nadnerczy, postać o późnym początku (46, XY lub 46, XX) raz na 50–1 000 urodzeń (2–0,1%) [142]
Atrezja pochwy (46, XX) raz na 6000 urodzeń (0,017%)
Jajecznicy (45, X / 46, mozaika XY) raz na 83 000 urodzeń (0,0012%)
Idiopatyczny (bez dostrzegalnej przyczyny medycznej; 46, XY lub 46, XX) raz na 110 000 urodzeń (0,0009%)
Jatrogenne (spowodowane leczeniem, np. Progestyną podawaną matce w ciąży; 46, XY lub 46, XX) Brak szacunków
Niedobór 5-alfa-reduktazy (46, XY) Brak szacunków
Mieszana dysgeneza gonad (45, X / 46, mozaika XY) Brak szacunków
Agenezja Müllera (pochwy, tj. Zespół MRKH; 46, XX) 1 na 4500–5 000 urodzeń (0,022–0,020%)
Pełna dysgeneza gonad (46, XY lub 46, XX lub 45, X / 46, mozaika XY) raz na 150 000 urodzeń (0,00067%)
Zamknij

Population figures can vary due to genetic causes. In the Dominican Republic, 5-alpha-reductase deficiency is not uncommon in the town of Las Salinas resulting in social acceptance of the intersex trait.[143] Men with the trait are called "güevedoces" (Spanish for "eggs at twelve"). 12 out of 13 families had one or more male family members that carried the gene. The overall incidence for the town was 1 in every 90 males were carriers, with other males either non-carriers or non-affected carriers.[144]

Klasyfikacje medyczne

Podsumowanie
Perspektywa

Różnicowanie płciowe

Thumb

Ścieżka rozwoju zróżnicowania płciowego, podczas którego powstaje funkcjonalny pod względem biologicznym osobnik żeński (XX) lub męski (XY), wiąże się z powstawaniem interseksualności.

Podczas zapłodnienia plemnik dostarcza do chromosomu X w jaju chromosom X, żeński, lub Y, męski. To determinuje genetyczną płeć zarodka[145]. Podczas pierwszych tygodni rozwoju płody genetycznie męskie i żeńskie są pod względem anatomicznym nieodróżnialne, a gonady w prymitywnej formie kształtują się mniej więcej w 6. tygodniu rozwoju. Gonady pojawiają się z podwójnym potencjałym rozwojowym – mogą rozwinąć się w jądra (gonady męskie) lub jajniki (gonady żeńskie), zależnie od dalszych wydarzeń[145]. W 7. tygodniu płody obojga płci genetycznych zewnętrznie są identyczne.

Omkoło 8. tygodnia gonady płodów o kariotypie XY rozwijają się w funckjonalne jądra wydzielające testosteron. Jajniki u płodów XX nie różnicują się do okoł 12. tygodnia rozwoju. W typowym rozwoju osobniczym żeńskim przewody Müllera przekszłcają się w macicę, jajowody oraz wewnętrzną jedną trzecią pochwy. U osobników męskich działanie hormonu antymüllerowskiego (MIH) powoduje zanik owych przewodów. Następnie pod wpływem androgenów zaczynają powstawać przewody Wolffa, z których następnie formują się: nasieniowód, pęcherzyki nasienne i przewody wytryskowe[145].

Zazwyczaj do czasu narodzin u płodu zachodzi całkowite zróżnicowanie i płeć genetyczna (kariotyp XX lub XY) odpowiada płci fenotypowej, czyli wewnętrznym i zewnętrznym gonadom i genitaliom.

Objawy

Mogą wystąpić różnorodne objawy interseksualności. Najczęściej jest nim niejasny wygląd genitaliów, jak występowanie mikropenisa, przerostu łechtaczki, częściowe zrośnięcie się warg sromowych, nietypowe parametry elektrolitów w osoczu krwi, opóźniony okres dojrzewania płciowego, jego brak albo nietypowy przebieg, spodziectwo, wypukłości w obrębie sromu lub pachwin (które mogą okazać się przetrwałymi jądrami) u dziewcząt oraz wnętrostwo (potencjalnie związane z występowaniem jajników) u chłopców[146].

Niejednoznaczne narządy płciowe

Thumb
The Quigley scale is a method for describing genital development in AIS.

Ambiguous genitalia may appear as a large clitoris or as a small penis.

Because there is variation in all of the processes of the development of the sex organs, a child can be born with a sexual anatomy that is typically female or feminine in appearance with a larger-than-average clitoris (clitoral hypertrophy) or typically male or masculine in appearance with a smaller-than-average penis that is open along the underside. The appearance may be quite ambiguous, describable as female genitals with a very large clitoris and partially fused labia, or as male genitals with a very small penis, completely open along the midline ("hypospadic"), and empty scrotum. Fertility is variable.

Systemy do oceny wieloznaczności narządów płciowych

The orchidometer is a medical instrument to measure the volume of the testicles. It was developed by Swiss pediatric endocrinologist Andrea Prader. The Prader scale[147] and Quigley scale are visual rating systems that measure genital appearance. These measurement systems were satirized in the Phall-O-Meter, created by the (now defunct) Intersex Society of North America[148][149][150].

Inne objawy

W celu ułatwienia ustalenia rodzaju interseksualności u pacjenta można wykonać inne badania, niż zewnętrzne badania genitaliów. Przykładowo zbadać można kariotyp w obrębie próbki jednej z tkanek, co wskaże przeważającą przyczynę interseksualności. Dodatkowo przeprowadzić można badania elektrolitów w osoczu krwi, badania endoskopowe i ultrasonograficzne oraz testy z zastosowaniem stymulacji hormonalnej[151].

Przyczyny

  • Intersex can be divided into four categories of which are 46, XX intersex, 46, XY intersex, true gonadal intersex and complex or undetermined intersex.

46, XX intersex:

This condition used to be called "female pseudohermaphroditism" and they have female internal genitalia and karyotype (XX) and various degree of external genitalia virilization[152]. External genitalia is masculinized congenitally when female fetus is exposed to excess androgenic environment. Hence, the chromosome of the person is of a woman, the ovaries of a woman, but external genitals that appear like a male. The labia fuse, and the clitoris enlarges to appear like a penis. The causes of this can be male hormones taken during pregnancy, congenital adrenal hyperplasia, male-hormone-producing tumors in the mother and aromatase deficiency[146].

46, XY Intersex:

This condition was used to be called "male pseudohermaphroditism". This is defined as incomplete masculinization of the external genitalia[153]. Thus, the person has the chromosomes of a man, but the external genitals are incompletely formed, ambiguous, or clearly female. This condition is also called 46, XY with undervirilization. 46, XY intersex has many possible causes, which can be problems with the testes and testosterone formation. Also, there can be problems with using testosterone. Some people lack the enzyme needed to convert testosterone to dihydrotestosterone, which is a cause of 5-alpha-reductase deficiency. Androgen Insensitivity Syndrome is the most common cause of 46, XY intersex[146].

True Gonadal Intersex

This condition used to be called "true hermaphroditism". This is defined as having asymmetrical gonads with ovarian and testicular differentiation on either sides separately or combined as ovotestis. In most cases the cause of this condition is unknown, although in some clinical researches it has been linked to exposure to common agricultural pesticides[154].

Complex or undetermined intersex

This is the condition of having any chromosome configurations rather than 46, XX or 46, XY intersex. This condition does not result in any imbalance between internal and external genitalia. However, there may be problems with sex hormone levels, overall sexual development, and altered numbers of sex chromosomes[146].

Rodzaje zaburzeń interseksualnych

There are a variety of opinions on what conditions or traits are and are not intersex, dependent on the definition of intersex that is used. Current human rights based definitions stress a broad diversity of sex characteristics that differ from expectations for male or female bodies. During 2015, the Council of Europe[53], the European Union Agency for Fundamental Rights[139] and Inter-American Commission on Human Rights[140] have called for a review of medical classifications on the basis that they presently impede enjoyment of the right to health; the Council of Europe expressed concern that "the gap between the expectations of human rights organisations of intersex people and the development of medical classifications has possibly widened over the past decade"[53][139][140].

Więcej informacji List of conditions, Sex chromosomes ...
Zamknij

Interwencje medyczne

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Hong Kong intersex activist Small Luk

Rationales

Medical interventions take place to address physical health concerns and psychosocial risks. Both types of rationale are the subject of debate, particularly as the consequences of surgical (and many hormonal) interventions are lifelong and irreversible. Questions regarding physical health include accurately assessing risk levels, necessity, and timing. Psychosocial rationales are particularly susceptible to questions of necessity as they reflect social and cultural concerns.

There remains no clinical consensus about an evidence base, surgical timing, necessity, type of surgical intervention, and degree of difference warranting intervention[161][162][163]. Such surgeries are the subject of significant contention due to consequences that include trauma, impact on sexual function and sensation, and violation of rights to physical and mental integrity[1]. This includes community activism[38], and multiple reports by international human rights[19][53][22] and health[73] institutions and national ethics bodies[43][164].

In the cases where gonads may pose a cancer risk, as in some cases of androgen insensitivity syndrome[165], concern has been expressed that treatment rationales and decision-making regarding cancer risk may encapsulate decisions around a desire for surgical normalization[21].

Types

  • Feminizing and masculinizing surgeries: Surgical procedures depend on diagnosis, and there is often concern as to whether surgery should be performed at all. Typically, surgery is performed shortly after birth. Defenders of the practice argue that it is necessary for individuals to be clearly identified as male or female in order for them to function socially and develop normally. Psychosocial reasons are often stated[9]. This is criticised by many human rights institutions, and authors. Unlike other aesthetic surgical procedures performed on infants, such as corrective surgery for a cleft lip, genital surgery may lead to negative consequences for sexual functioning in later life, or feelings of freakishness and unacceptability.[166]
  • Hormone treatment: There is widespread evidence of prenatal testing and hormone treatment to prevent or eliminate intersex traits[167][168], associated also with the problematization of sexual orientation and gender non-conformity[167][169].
  • Psychosocial support: All stakeholders support psychosocial support. A joint international statement by participants at the Third International Intersex Forum in 2013 sought, amongst other demands: "Recognition that medicalization and stigmatisation of intersex people result in significant trauma and mental health concerns. In view of ensuring the bodily integrity and well-being of intersex people, autonomous non-pathologising psycho-social and peer support be available to intersex people throughout their life (as self-required), as well as to parents and/or care providers."
  • Genetic selection and terminations: The ethics of preimplantation genetic diagnosis to select against intersex traits was the subject of 11 papers in the October 2013 issue of the American Journal of Bioethics.[170] There is widespread evidence of pregnancy terminations arising from prenatal testing, as well as prenatal hormone treatment to prevent intersex traits. Behrmann and Ravitsky find social concepts of sex, gender and sexual orientation to be "intertwined on many levels. Parental choice against intersex may thus conceal biases against same-sex attractedness and gender nonconformity."[109]
  • Gender dysphoria: The DSM-5 included a change from using gender identity disorder to gender dysphoria. This revised code now specifically includes intersex people who do not identify with their sex assigned at birth and experience clinically significant distress or impairment, using the language of disorders of sex development.[171] This move was criticised by intersex advocacy groups in Australia and New Zealand.[172]

Zobacz też

Uwagi

  1. [a]
    Molina B Dayal, MD, MPH, Assistant Professor, Fertility and IVF Center, Division of Reproductive Endocrinology and Infertility, Medical Faculty Associates, George Washington University distingquishes what 'true hermaphroditism' encompasses in their study of Ovotestis. Found here: Ovotesticular Disorder of Sexual Development. [zarchiwizowane z tego adresu (31 grudnia 2007)]. (ang.).
  2. [b]
    W. S. Alexander M.D., O. D. Beresford M.D., M.R.C.P. (1953) wrote about extensively about 'female pseudohermaphrodite' origins in utera, in his paper "Masculinization of Ovarian Origin, published An International Journal of Obstetrics and Gynaecology Volume 60 Issue 2 pp. 252–258, April 1953.
  3. [c]
    Am J Psychiatry 164:1499–1505, October 2007: Noted Mayo Clinic researchers J.M. Bostwick, MD, and Kari A Martin MD in A Man's Brain in an Ambiguous Body: A Case of Mistaken Gender wrote of the distinctions in male pseudohermaphrodite condition.

Przypisy

Bibliografia

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.