Wijk aan Zee (turniej szachowy)

Turniej szachowy Tata Steel Chess jest jednym z najsłynniejszych turniejów, który rozgrywany jest corocznie w holenderskim mieście Wijk aan Zee z udziałem najsilniejszych szachistów świata, zazwyczaj w drugiej połowie stycznia bądź na przełomie stycznia i lutego.

Pierwszy z turniejów sponsorowanych przez produkującą stal i aluminium holenderską firmę Hoogovenstoernooi rozegrano w 1938 w Beverwijk. Od 1968 rozgrywki organizowane są w Wijk aan Zee, gdzie szybko zdobyły renomę jednego z najsilniej obsadzonych cyklicznych turniejów z udziałem szachowej elity. Po połączeniu, w 1999, dotychczasowego sponsora z brytyjską firmą British Steel i powstaniu firmy Corus Group w latach 2000–2010 imprezy odbywały się pod szyldem nowego sponsora jako Corus Chess Tournament. Po kolejnej fuzji, w 2011 festiwal przyjął nazwę Tata Steel Chess.

Turniej główny (A) rozgrywany jest systemem kołowym. Na przestrzeni lat liczba zawodników wynosiła od 10 do 16. Wśród zwycięzców turnieju znajdują się najwybitniejsi szachiści, w tym wielu mistrzów świata. Oprócz turnieju głównego, rozgrywane są również imprezy niższej rangi, jak arcymistrzowskie turnieje B i C oraz kolejne grupy turniejowe. Łącznie w całym festiwalu bierze udział kilkaset szachistów.

Rekordzistą pod względem liczby zwycięstw jest Magnus Carlsen, który w Wijk aan Zee zwyciężał ośmiokrotnie. Na liście zawodników, którzy rozegrali najdłuższą serię partii bez przegranej (70, w latach 1998–2004), pierwsze miejsce zajmuje Indyjczyk Viswanathan Anand, będący jednocześnie pięciokrotnym zwycięzcą turnieju. Czterokrotnie w Wijk aan Zee triumfowali Max Euwe, Lajos Portisch, Wiktor Korcznoj i Lewon Aronian, natomiast trzykrotnie Garri Kasparow, Johannes Hendrikus Donner, Jefim Geller i John Nunn.

Zwycięzcy turniejów

Hoogovens Beverwijk 1938 – Philip Bakker 1939 – Nicolaas Cortlever 1940 – Max Euwe 1941 – Arthur Wijnans 1942 – Max Euwe 1943 – Arnold van den Hoek 1944 – Theo van Scheltinga 1946 – Albéric O’Kelly de Galway 1947 – Theo van Scheltinga 1948 – Lodewijk Prins 1949 – Savielly Tartakower 1950 – Johannes Hendrikus Donner 1951 – Herman Pilnik 1952 – Max Euwe 1953 – Nicolas Rossolimo 1954 – Hans Bouwmeester i Vasja Pirc 1955 – Borislav Milić 1956 – Gideon Ståhlberg 1957 – Aleksandar Matanović 1958 – Max Euwe i Johannes Hendrikus Donner 1959 – Friðrik Ólafsson 1960 – Bent Larsen i Tigran Petrosjan 1961 – Bent Larsen i Borislav Ivkov 1962 – Petar Trifunović 1963 – Johannes Hendrikus Donner 1964 – Paul Keres i Iivo Nei 1965 – Lajos Portisch i Jefim Geller 1966 – Lew Poługajewski 1967 – Boris Spasski

Hoogovens Wijk aan Zee 1968 – Wiktor Korcznoj 1969 – Michaił Botwinnik i Jefim Geller 1970 – Mark Tajmanow 1971 – Wiktor Korcznoj 1972 – Lajos Portisch 1973 – Michaił Tal 1974 – Walter Browne 1975 – Lajos Portisch 1976 – Ljubomir Ljubojević i Friðrik Ólafsson 1977 – Giennadij Sosonko i Jefim Geller 1978 – Lajos Portisch 1979 – Lew Poługajewski 1980 – Walter Browne i Yasser Seirawan 1981 – Giennadij Sosonko i Jan Timman 1982 – John Nunn i Jurij Bałaszow 1983 – Ulf Andersson 1984 – Ołeksandr Bielawski i Wiktor Korcznoj 1985 – Jan Timman 1986 – Nigel Short 1987 – Nigel Short i Wiktor Korcznoj 1988 – Anatolij Karpow 1989 – Viswanathan Anand, Predrag Nikolić, Zoltán Ribli i Gyula Sax 1990 – John Nunn 1991 – John Nunn 1992 – Boris Gelfand i Walerij Sałow 1993 – Anatolij Karpow 1994 – Predrag Nikolić 1995 – Aleksiej Driejew 1996 – Wasyl Iwanczuk 1997 – Walerij Sałow 1998 – Władimir Kramnik i Viswanathan Anand 1999 – Garri Kasparow

Corus

Widok na salę turniejową (2010)

Rok	Turniej A	Turniej B	Turniej C
2000	Garri Kasparow	Siergiej Tiwiakow Aleksander Oniszczuk Borys Awruch	–
2001	Garri Kasparow	Michaił Gurewicz	–
2002	Jewgienij Bariejew	Michał Krasenkow	Ian Rogers Andrei Istrățescu
2003	Viswanathan Anand	Zhang Zhong	–
2004	Viswanathan Anand	Lázaro Bruzón Batista	Magnus Carlsen
2005	Péter Lékó	Siergiej Kariakin	Władimir Georgiew
2006	Weselin Topałow Viswanathan Anand	Magnus Carlsen Aleksandr Motylow	Suat Atalık
2007	Lewon Aronian Teymur Rəcəbov Weselin Topałow	Pawło Eljanow	Michał Krasenkow
2008	Lewon Aronian Magnus Carlsen	Siergiej Mowsesjan	Fabiano Caruana
2009	Siergiej Kariakin	Fabiano Caruana	Wesley So
2010	Magnus Carlsen	Anisz Giri	Li Chao

Tata Steel

Rok	Turniej A	Turniej B	Turniej C
2011	Hikaru Nakamura	Luke McShane David Navara	Daniele Vocaturo
2012	Lewon Aronian	Pentala Harikrishna	Maksim Turow
2013	Magnus Carlsen	Arkadij Naiditsch Richárd Rapport	Sabino Brunello
2014	Lewon Aronian	Ivan Šarić	–
2015	Magnus Carlsen	Wei Yi	–
2016	Magnus Carlsen
2017	Wesley So
2018	Magnus Carlsen
2019	Magnus Carlsen
2020	Fabiano Caruana
2021	Jorden van Foreest
2022	Magnus Carlsen
2023	Anisz Giri[1]
2024	Wei Yi[2]
2025	Rameshbabu Praggnanandhaa[3]