Wiersz aliteracyjny

Wiersz aliteracyjny – system metryczny, oparty na tonicznej zasadzie ekwiwalencji wersów, w którym funkcję systemowego środka instrumentacji pełniła aliteracja, a nie rym^[1]. Wiersz aliteracyjny panował w wersyfikacji ludów germańskich^[2]. Był on podstawowym rodzajem wiersza w poezji staroangielskiej (Beowulf)^[3], średnioangielskiej (Pan Gawen i Zielony Rycerz) i staroislandzkiej (Edda starsza).

W dziewiętnastym wieku reaktywował go Gerard Manley Hopkins. William Morris nawiązał do skandynawskiej tradycji wykorzystania aliteracji w poemacie Historia Sigurda Volsunga^[4]. Z wierszem aliteracyjnym eksperymentował we wczesnej fazie swojej twórczości John Ronald Reuel Tolkien^[5]. Wiersz aliteracyjny naśladował w swoich przekładach liryki staroangielskiej Robert Stiller^[6]. Podobnie uczyniły Katarzyna Staniewska i Agnieszka Sylwanowicz, tłumaczki Upadku Artura Tolkiena.

Przypisy

1. alliterative verse, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-04-25] (ang.).
2. Jerzy Kuryłowicz. Podstawy językowe metryki starogermańskiej. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. 30, 1972. (pol.).brak numeru strony
3. Monika Opalińska: To the rhythm of poetry. A study of late Old English metrical prayers. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014. ISBN 978-83-235-1310-0. (ang.). Brak numerów stron w książce
4. The Story of Sigurd the Volsung, and the Fall of the Niblungs by William Morris. jstor.org, 1877. [dostęp 2018-04-25]. (ang.).
5. Bartłomiej Błaszkiewicz: Upadek Artura J.R.R. Tolkiena w kontekście formulicznej tradycji średnioangielskiej arturiańskiej poezji aliteracyjnej. repozytorium.uni.wroc.pl. [dostęp 2018-04-25]. (pol.).
6. Robert Stiller. Z poezji staroangielskiej. „Literatura na Świecie”. 11, 1976. (pol.).brak numeru strony

Bibliografia

• J.R.R. Tolkien: Upadek Artura. Pod redakcja Christophera Tolkiena. Przełożyły Katarzyna Staniewska i Agnieszka Sylwanowicz. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2013. ISBN 978-83-7839-657-4. Brak numerów stron w książce