Wielogłowy (województwo małopolskie)

Wielogłowy – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec.

Zobacz też: Wielogłowy w innych znaczeniach tego słowa.

Wielogłowy

wieś
Ogólny widok miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Chełmiec
Liczba ludności (2021)	1363[1]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	33-311[2]
Tablice rejestracyjne	KNS
SIMC	0421345
Położenie na mapie gminy Chełmiec Wielogłowy
Położenie na mapie Polski Wielogłowy
Położenie na mapie województwa małopolskiego Wielogłowy
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Wielogłowy
49°40′20″N 20°41′27″E[3]

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

Dwór w Wielogłowach

Kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego

„Przemysłowa” część Wielogłów

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. 30 czerwca 2004 r. wieś liczyła 1102 mieszkańców.

Położenie

Wieś leży w południowo-zachodniej części Pogórza Rożnowskiego^[4], na północ od Nowego Sącza, przy drodze krajowej nr 75. Zabudowania i pola uprawne znajdują się na prawym brzegi doliny Dunajca, oraz okolicznych wzgórzach Pogórza Rożnowskiego^[5]. Miejscowość w dużej części znajduje się w dolinie, a przez bliski kontakt z Nowym Sączem oraz zabudowę terenu stanowi jego przedmieścia.

Części wsi

Integralne części wsi Wielogłowy^[6][7]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
1050595	Babi Brzuch	część wsi
0421351	Skiełki	część wsi
0421368	Szklana	część wsi
0421374	Śmierciakówka	część wsi
0421380	Zalesie	część wsi
0421397	Zazdrość	część wsi

Infrastruktura

Miejscowa parafia należy do dekanatu Nowy Sącz Centrum. We wsi znajdują się dwa kościoły: stary parafialny, zabytkowy z XIV w. – pw. Wniebowzięcia NMP oraz nowy – pw. Miłosierdzia Bożego.

We wsi mieszczą się zespół szkół, urząd pocztowy, ośrodek zdrowia, a także klub piłkarski „Dąbrovia Wielogłowy”, występujący w nowosądeckiej klasie A.

Historia

Nazwa wsi Wielogłowy występuje już w 1273, kiedy Otto Toporczyk otrzymał od Bolesława Wstydliwego prawo do wsi. W przywileju podano, że jest to wieś w kasztelanii sądeckiej. W 1287 Leszek Czarny oddał wieś na własność Węgrowi Jerzemu Szonat. W wiekach późniejszych wieś należała do rodu Wielogłowskich herbu Gryf i Starykoń, najstarszej szlachty tego terenu. Pierwsza wzmianka źródłowa o parafii rzymskokatolickiej w Wielogłowach pochodzi z 1326, jest ona jednak starsza, bo powstała prawdopodobnie około połowy XIII w.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[8].

• Dawny kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
  Kościół pochodzi z 1318, jest jednym z najstarszych na ziemi sądeckiej. Gotycki z barokowymi przekształceniami. Murowany z kamienia, otynkowany. Najstarszą część stanowi jednonawowa budowla z wydłużonym prezbiterium z XIII w. W latach 1557–1575 kościół za sprawą właściciela wsi Sebastiana Wielogłowskiego pełnił funkcję zboru braci polskich. Obecny wygląd uzyskał po rozbudowie w roku 1627, kiedy została dobudowana zakrystia, kaplica zwana „Kurowską” i prawdopodobnie wieża świątyni. Zachował się szereg elementów gotyckiej kamieniarki oraz fragmenty renesansowych malowideł z inskrypcjami i kartuszami herbowymi. Wyposażenie w większości z XVII i XIX w. W kaplicy „Kurowskiej” płyty nagrobne z XV oraz XVII–XVIII w. Świątynia pełniła funkcję kościoła parafialnego do 1995 roku^[9].
• Dwór.
  Drewniany dwór zbudowany został w stylu polskim w XVII w. z drewna modrzewiowego. Znajdują się tu też częściowo przebudowane murowane czworaki. Przed dworkiem stoi kamienna figura Matki Bożej Niepokalanej. W zachodniej części dworku znajdowała się mała kaplica klasztorna z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej w ołtarzu głównym i figurą Dzieciątka Jezus. Właścicielka dworku, Maria Stuber (Klimek), w 1958 r. ofiarowała dworek i okoliczne posiadłości Siostrom Karmelitankom Dzieciątka Jezus^[10]. Do roku 2005 dwór pełnił funkcję klasztoru. Ostatnią przełożoną sióstr w dworku była s. Donancja Mlicka, która rozpoczęła budowę nowego klasztoru Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w Wielogłowach. Karmelitanki przeniosły się do nowego klasztoru w 2005 r. Niedługo później dwór ponownie przeszedł w prywatne ręce. Obecnie, ze względu na brak zgody konserwatora zabytków na przystosowanie dworu do celów mieszkalnych, dwór jest nieużywany.

Inne zabytki

• Liczne figury i kapliczki przydrożne.

Gospodarka

W ostatnich latach Wielogłowy przeobraziły się z miejscowości o charakterze rolniczym, nastawionej w latach 80 XX w. na ogrodnictwo szklarniowe, w wieś o charakterze usługowo-przemysłowym. Swoją siedzibę mają tu m.in. duże zakłady zajmujące się produkcją bram i ogrodzeń (Wiśniowski) oraz mebli.