Wieńczysław Barański

Wieńczysław Barański (ur. 19 września 1908 w Solcu nad Wisłą, zm. 8 sierpnia 1970 w Maindenhead Berk's w Wielkiej Brytanii^[1]) – major pilot Polskich Sił Powietrznych, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Awansowany do stopnia podpułkownika przez władze emigracyjne po 1947 roku.

Wieńczysław Barański

1 1/15 zwycięstwo
podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	19 września 1908 Solec nad Wisłą
Data i miejsce śmierci	8 sierpnia 1970 Maindenhead Berk's, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	od 1933
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, Armée de l’air, RAF
Jednostki	113 eskadra myśliwska 607 dywizjon myśliwski RAF 303 dywizjon myśliwski 316 dywizjon myśliwski 308 dywizjon myśliwski 302 dywizjon myśliwski
Stanowiska	dowódca eskadry dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940 bitwa o Anglię
Odznaczenia

Życiorys

Syn Stanisława i Zofii z Pierzchalskich. W 1929 ukończył Gimnazjum Państwowe im. Ks. Adama Czartoryskiego w Puławach i 14 października wstąpił do Wojska Polskiego i rozpoczął służbę w 25. pułku piechoty^[2]. W 1930 ukończył z wynikiem bardzo dobrym Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej (39 promocja). W 1932 ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa jako obserwator z 10 lokatą, a w 1933 kurs pilotażu w Dęblinie^[3]. Z wyróżnieniem zaliczył wyższy kurs pilotażu w Grudziądzu^[4].

Od 1933 pilot 113 eskadry myśliwskiej, a następnie od 14 grudnia 1938 jej dowódca w 1 pułku lotniczym w Warszawie^[5]. Przed wybuchem wojny został zakwalifikowany na kurs do Wyższej Szkoły Lotniczej, ale niemiecki atak na Polskę uniemożliwił rozpoczęcie nauki^[6].

W wojnie obronnej Polski 1939 dowodził w/w eskadrą w ramach Brygady Pościgowej. 6 września zestrzelił zespołowo 2 samoloty nieprzyjaciela – 1 He 111 i 1 Ju 87^[7] oraz prawdopodobnie kolejny He-111 (brak potwierdzenia). Po zakończeniu walk 18 września, wraz z rzutem kołowym eskadry, ewakuował się do Rumunii, a stamtąd do Francji^[8].

W 1940 we Francji był dowódcą klucza myśliwskiego (Klucz Frontowy „Ba” przy GC III/6), wspólnie z ppor. Jerzym Radomskim 1 czerwca odniósł kolejne zwycięstwo powietrzne nad He 111^[9]. Po klęsce Francji przeleciał samolotem do Północnej Afryki i przez Gibraltar przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych i otrzymał numer służbowy RAF P-0249^[10], przeszedł szkolenie w do 5 OTU (Operational Training Unit) w Aston Down^[11]. Walczył od 9 października 1940 w 607 dywizjonie myśliwskim RAF^[12], a następnie 12 listopada został przydzielony do polskiego 303 dywizjonu myśliwskiego^[13]. 23 lutego 1941 roku został przydzielony do 316 dywizjonu myśliwskiego na stanowisko dowódcy eskadry „A”^[14]. 19 sierpnia brał udział w osłanianiu rajdu na Dieppe^[15]. W lipcu 1941 objął stanowisko oficera naprowadzania na naziemnym stanowisku dowodzenia dywizjonu 316. W lipcu 1942 został przeniesiony na takie samo stanowisko w 308 dywizjonie myśliwskim. 25 sierpnia 1942 został mianowany dowódcą eskadry „A” w 302 dywizjonie myśliwskim^[11].

Jako kapitan pilot od 17 maja 1943 dowodził 302 dywizjonem myśliwskim^[a]. 17 października 1943 zdał stanowisko dowódcy dywizjonu i został oficerem łącznikowym w 12 Grupie Myśliwskiej RAF. 1 kwietnia 1944 rozpoczął studia na V kursie Wyższej Szkoły Lotniczej, które ukończył w listopadzie tego samego roku. Następnie został na tej uczelni wykładowcą taktyki w katedrze lotnictwa myśliwskiego^[11]. Wojnę zakończył w stopniu majora. W następnym okresie awansowany do stopnia podpułkownika.

Po rozformowaniu Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł 8 sierpnia 1970 roku. Został pochowany na cmentarzu Braywick^[17].

Sklasyfikowany na Liście Bajana na pozycji 219^[18].

Zwycięstwa powietrzne

6 września 1939 – ¹/₃ Heinkel He 111
6 września 1939 – ¹/₅ Junkers Ju 87
1 czerwca 1940 – ¹/₂ Heinkel He 111

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8522
• Krzyż Walecznych (nadany trzykrotnie)
• Medal Lotniczy (nadany trzykrotnie)
• Polowa Odznaka Pilota

Uwagi

1. Wacław Król podaje, że objęcie dowództwa nastąpiło 29 kwietnia^[16]

Przypisy

1. Barański Wieńczysław. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-07-23].
2. Śliżewski 2018 ↓, s. 29.
3. Pawlak 2009 ↓, s. 109.
4. Konrad RYDOŁOWSKI: Wieńczysław Barański. samoloty.pl. [dostęp 2019-07-23].
5. Pawlak 1989 ↓, s. 84.
6. Śliżewski 2010 ↓, s. 285.
7. Pawlak 1991 ↓, s. 15-16.
8. Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 17.
9. Śliżewski 2010 ↓, s. 220.
10. Krzystek 2012 ↓, s. 615.
11. Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 18.
12. Król 1990 ↓, s. 50.
13. Zieliński 2003 ↓, s. 18.
14. Zieliński 2003 ↓, s. 22.
15. Śliżewski 2018 ↓, s. 116.
16. Król 1990 ↓, s. 122.
17. Konrad RYDOŁOWSKI: Wieńczysław Barański. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2019-07-23].
18. Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-08-25]. (pol.).

Bibliografia

• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• „Pilot Wojenny”. 2(5)/2000, s. 136, 04.2000. Warszawa: ECHO.
• Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
• Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
• Grzegorz Śliżewski: Nad krwawiącymi liśćmi klonu : polscy piloci myśliwscy w operacji „Jubilee” (Dieppe, 19 sierpnia 1942 roku). Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon, 2018. ISBN 978-83-7889-850-4. OCLC 1114493876.
• Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Poznań: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
• Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.