Widze

Widze (biał. Відзы) − osiedle typu miejskiego na Białorusi, w obwodzie witebskim w rejonie brasławskim, 35 km od Brasławia. Około 1,8 tys. mieszkańców (2010).

Widze

Kościół Trójcy Świętej w Widzach
Herb Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Populacja (2010) • liczba ludności	1800[1]
Nr kierunkowy	+375 215
Kod pocztowy	211-990
Tablice rejestracyjne	2
Położenie na mapie obwodu witebskiego Widze
Położenie na mapie Białorusi Widze
55°24′N 26°38′E

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Widze

Siedziba parafii prawosławnej św. Mikołaja Cudotwórcy^[2] i rzymskokatolickiej (pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny).

Historia

W latach 1921–1945 ówczesne miasteczko leżało w Polsce, w województwie nowogródzkim^[3] (od 1926 w województwie wileńskim^[4]), w powiecie brasławskim, było siedzibą gminy Widze^[5][6].

8 lipca 1920 r. pod miejscowością miała miejsce bitwa wojsk polskich z sowieckimi.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 856 osób, 271 było wyznania rzymskokatolickiego, 28 prawosławnego, 200 staroobrzędowego, 316 mojżeszowego a 41 mahometańskiego. Jednocześnie 613 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 8 białoruską, 182 żydowską a 53 inną. Było tu 145 budynków mieszkalnych^[5]. W 1931 w 431 domach zamieszkiwało 2326 osób^[6].

Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Podlegała pod Sąd Grodzki w m. Turmont i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy który obsługiwał znaczną część gminy Widze^[7].

Podczas okupacji hitlerowskiej, w listopadzie 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. Latem 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Święcianach^[8].

W miejscowości urodził się Jan Papłoński^[9] filolog języka polskiego oraz dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie.

Zabytki

• kościół katolicki z 1914 roku w stylu neogotyckim
• molenna staroobrzędowców pw. Zaśnięcia Matki Bożej z 1910
• w południowej części miejscowości mogiła Tomasza Wawrzeckiego – jednego z przywódców insurekcji kościuszkowskiej.

Inne obiekty

Cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z 2009 r., parafialna^[2].

Parafia rzymskokatolicka

Osobny artykuł: Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Widzach.

Parafia w Widzach istnieje od XV w. Pierwszy drewniany kościół ufundowali w 1481 roku bracia Cwietka i Hanusz Dowgirdowiczowie^[10].

• 
  Rynek i kościół
• 
  Grób Tomasza Wawrzeckiego
• 
  Rynek Tatarski
• 
  Meczet w 1935 roku
• 
  Plan miasteczka
• 
• 
  Widze Łowczyńskie

Przypisy

1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
2. Браславское благочиние → 7.Приход храма Святителя Николая Чудотворца г.п.Видзы. eparhia992.by. [dostęp 2020-03-16]. (ros.).
3. Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
4. Dz.U. z 1926 r. nr 6, poz. 29
5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 19.
6. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 15.
7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1817.
8. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1148.
9. M.J. Minakowski, Wielka Genealogia Minakowskiego
10. Catholic.by – Відзы — парафія Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі [online], catholic.by [dostęp 2016-06-02].

Linki zewnętrzne

• Widze w globus.tut.by (biał.)
• Łowiszcze, al. Widze Łowczyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 761.
• Widze, mto, powiat nowoaleksandrowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 294.
• Łataniszki, gmina Widze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 259.
• Łowiszcze, powiat nowoaleksandrowski, ob. Widze Łowczyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 276.

Kontrola autorytatywna (urban settlement in Belarus):

• VIAF: 131528583
• LCCN: n98061572
• GND: 4539793-4
• J9U: 987007535983005171