Velehrad

Velehrad – gmina w południowo-wschodnich Czechach, w kraju zlińskim, 6 km na północny zachód od Uherskégo Hradištia i 23 km na południowy zachód od Zlina. Velehrad położony jest w dolinie Morawy, u podnóża wzgórz Chřiby. Według danych z dnia 1 stycznia 2012 liczyła 1301 mieszkańców^[1].

Velehrad

gmina
Klasztorna bazylika Wniebowzięcia NMP i świętych Cyryla i Metodego
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	zliński
Powiat	Uherské Hradiště
Kraina	Morawy
Starosta	Stanislav Gregůrek
Powierzchnia	22,25 km²
Populacja (2012) • liczba ludności	1301[1]
Kod pocztowy	687 06
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba obrębów ewidencyjnych	1
Liczba części gminy	1
Liczba gmin katastralnych	1
Położenie na mapie kraju zlińskiego Velehrad
Położenie na mapie Czech Velehrad
49°07′N 17°23′E
Strona internetowa

Na podstawie podobieństwa nazw bywał dawniej błędnie kojarzony z Weligradem – stolicą słowiańskiego państwa wielkomorawskiego, którego ówczesny władca, Rościsław, sprowadził misjonarzy Cyryla i Metodego. Obecnie przeważa pogląd, że stolica Wielkich Moraw znajdowała się na terenie dzisiejszego Starego Města lub grodziska Mikulčice^[2][3][4].

Papież Jan Paweł II odwiedził Velehrad podczas pielgrzymki do Czechosłowacji w dniach 21–22 kwietnia 1990.

Velehrad był miejscem kongresów ekumenicznych, znanych jako Zjazdy Velehradzkie. Łącznie odbyło się siedem takich kongresów teologicznych – w latach 1907, 1909, 1911, 1924, 1927, 1932 i 1936.

Bazylika w Velehradzie:
Św. Cyryl i św. Metody
(obraz Jana Matejki)

Św. Metody

Starszy brat św. Cyryla. Po jego śmierci w Rzymie, 14 lutego 869 i otrzymaniu święceń biskupich od papieża Hadriana II, św. Metody wyjechał do Panonii (dzisiejsze Węgry) i na Morawy objąć arcybiskupstwo. Wynikł poważny konflikt z arcybiskupem Salzburga, który uważał Panonię i Morawy za ziemie mu przynależne. Arcybiskup Salzburga dopuszczał się szykan, atakował, a nawet uwięził św. Metodego na dwa i pół roku. Święty wiele cierpiał, ale zawsze miał poparcie papieży. Wytrwale kontynuował dzieło młodszego brata, św. Cyryla: przełożył na starocerkiewnosłowiański żywoty Ojców Kościoła oraz założył szkołę tłumaczy, która w 883 przetłumaczyła całą Biblię z wyjątkiem Ksiąg Machabejskich. Właśnie dlatego, św. Metody jest uznawany za ojca literatury słowiańskiej. Według tradycji zmarł w Velehradzie, 6 kwietnia 885.

Osobny artykuł: Cyryl i Metody.

Klasztor cystersów

Cystersi przybyli tu w 1204, sprowadzeni z macierzystego klasztoru Plasy przez króla Przemysła Ottokara I i biskupa ołomunieckiego Roberta. W 1261 założono filię tutejszego klasztoru w Vizovicach.

W prawej nawie bazyliki Wniebowzięcia NMP, niewielkich rozmiarów obraz, przedstawiający świętych Cyryla i Metodego, namalowany przez Jana Matejkę, podpisany jako Dar Narodu Polskiego dla Bazyliki Velehradzkiej. Matejko, po ojcu, był z pochodzenia Czechem.

W pozostałej części klasztoru Gimnazjum Stojanovo (otwarte w 2001). Przed zachodnią bramą klasztorną słup maryjny, sprzed 1681.

Inne

• Figura św. Jana Nepomucena
• Figura Chrystusa Boleściwego, 1703

Okolice

• Modrá – 1 km na wschód – skansen archeologiczny z rekonstrukcją grodu, z czasów świetności państwa wielkomorawskiego, IX–X w., otwarty w 2004.
• Buchlovice – 5 km na zachód-południowy zachód – zabytkowe miasteczko, pierwsza wzmianka z 1207, obecnie blisko 2500 mieszkańców. W miasteczku kościół św. Marcina, barokowy z lat 1640–1643, wybudowany na miejscu wcześniejszego, gotyckiego oraz barokowy zespół pałacowo-parkowy z XVIII w. (park francuski o powierzchni 19 ha)
• Buchlov – 7 km na zachód - na jednym z najwyższych wzniesień pasma Chřibów (510 m n.p.m.) zamek królewski, z 1. połowy XIII w., przebudowany w latach 1540–1558.

Galeria

• 
  Klasztor cystersów. Gimnazjum Stojanovo
• 
  Modrá (skansen). Brama wejściowa
• 
  Modrá (skansen). Replika kościoła św. Jana z IX w.
• 
  Modrá (skansen). Wnętrze kościoła św. Jana
• 
  Modrá (skansen)
• 
  Modrá (skansen)
• 
  Modrá (skansen)
• 
  Modrá (skansen)
• 
  Buchlovice. Kościół św. Marcina
• 
  Buchlovice. Zespół pałacowo-parkowy
• 
  Buchlovice. Widok z zamku Buchlov
• 
  Zamek Buchlov