Loading AI tools
Wczasy – zorganizowany wypoczynek wakacyjno-urlopowy, dla pojedynczych osób bądź rodzin, oparty na zasadach turystyki zbiorowej.
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej organizatorem wczasów były zakłady pracy. Mieszkano w domkach kempingowych lub ośrodkach wypoczynkowych, często wykorzystujących w zabudowie np. domki letniskowe Brda[1][2]. Pokoje były najczęściej kilkuosobowe i pozbawione luksusów, w tym dostępu do prądu elektrycznego oraz bieżącej wody czy kanalizacji[3]. Wczasowiczom oferowano jednak pełne wyżywienie, najczęściej w jadłodajni, będącej częścią ośrodka wczasowego[4].
Czas wolny wczasowicze spędzali według własnego upodobania, choć mieli również organizowane imprezy i wycieczki. Nad ich przebiegiem czuwał instruktor kulturalno-oświatowy zwany potocznie „kaowcem”, zajmujący się aktywizacją wypoczywających[3][4]. Rekord uczestnictwa w tej formie wypoczynku zanotowano w roku 1978, kiedy to z wczasów pracowniczych skorzystało 4,5 miliona Polaków. Wypoczynek w kraju często wybierano z racji utrudnień związanych z wyjazdem zagranicznym. Dopiero w latach 80. XX w. popularne stawały się wyjazdy do innych krajów, głównie tzw. demoludów, w tym m.in. do Bułgarii, Czechosłowacji lub Jugosławii[3][4].
Głównym organizatorem wczasów był powołany w roku 1949 Fundusz Wczasów Pracowniczych, posiadający domy wczasowe w często atrakcyjnych miejscowościach podgórskich lub nadmorskich, np. Zakopanem czy Międzyzdrojach[5]. Ponadto przygotowywano wypoczynek dla dzieci i młodzieży, głównie w formie kolonii oraz obozów harcerskich, organizowanych także na terenach wiejskich; młodzież nocowała wówczas w budynkach szkolnych[3].
Oferta FWP nie była sprzedawana zainteresowanym na zasadach komercyjnych; ubiegający się o miejsce musieli mieć specjalne skierowanie wydane najczęściej przez ich zakład pracy. Pracownik również nie dostawał skierowania automatycznie, a przechodził proces weryfikacji; uprzywilejowane miejsce mieli np. członkowie PZPR[5]. Jako że skierowania na wczasy były towarem deficytowym, ich uzyskanie doprowadziło do wielu nieprawidłowości, np. korupcji lub znajomości[6]. Wczasowicze mieli także możliwość zorganizowania wyjazdu, np. na wieś, własnym sumptem. Zakłady pracy dofinansowywały taki rodzaj wypoczynku w formie tzw. „wczasów pod gruszą”[3].
W drugiej połowie lat 60. XX wieku FWP dysponował około pół miliona miejsc w ok. 53 tys. ośrodków w 116 miejscowościach w kraju[5].
- W roku 1965 Janusz Sent skomponował popularny przebój Jesteśmy na wczasach wykonywany przez Wojciecha Młynarskiego[7]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
