Warzucha

Warzucha (Cochlearia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 25 gatunków występujących głównie na półkuli północnej na obszarach o klimacie subarktycznym i umiarkowanym^[4]. Do flory Polski należą: warzucha tatrzańska (C. tatrae) i endemiczna warzucha polska (C. polonica), poza tym status zadomowionego antropofita ma warzucha duńska (C. danica), a warzucha lekarska (C. officinalis) występuje w uprawie i jako efemerofit^[5]. Niektóre gatunki z tego rodzaju są uprawiane jako rośliny ozdobne i używane do ozdabiania sałatek. Zawierają dużo witaminy C, nie są jednak smaczne^[4].

Warzucha

Morfologia (warzucha lekarska)
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	warzucha
Nazwa systematyczna
Cochlearia L. Sp. Pl. 647. 1753
Typ nomenklatoryczny
Cochlearia officinalis[3]

Morfologia

Niskie rośliny jednoroczne i byliny. Liście pojedyncze i zazwyczaj nieklapowane, o kształcie sercowatym lub nerkowatym. Kwiaty promieniste, 4-płatkowe, drobne, białe. Zebrane są zazwyczaj w krótkie grona. Owocem jest krótka łuszczynka.

Systematyka

Homonimy taksonomiczne^[3]

Cochlearia (M. C. Cooke) Lambotte = Aleuria (E. M. Fries) Fuckel

Synonimy

Cochleariopsis Á. Löve & D. Löve, Glaucocochlearia (O. E. Schulz) Pobed., Ionopsidium Rchb., Jonopsidium Rchb., orth. var.^[6]

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)^[2][7].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), plemię Cochlearieae Buchenau, podplemię Cochleariinae Prantl in Engl. & Prantl, rodzaj warzucha (Cochlearia L.)^[8].

Wykaz gatunków^[9]

• Cochlearia abulensis (Pau) Pau
• Cochlearia acaulis Desf.
• Cochlearia aestuaria (Lloyd) Heywood
• Cochlearia anglica L.
• Cochlearia aragonensis Coste & Soulié
• Cochlearia arctica Schltdl. ex DC.
• Cochlearia aucheri Boiss.
• Cochlearia bavarica Vogt
• Cochlearia danica L. – warzucha duńska
• Cochlearia glastifolia L.
• Cochlearia groenlandica L.
• Cochlearia megalosperma (Maire) Vogt
• Cochlearia micacea E.S.Marshall
• Cochlearia minutissima O.E.Schulz
• Cochlearia oblongifolia DC.
• Cochlearia officinalis L. – warzucha lekarska
• Cochlearia polonica A.Fröhl. – warzucha polska
• Cochlearia prolongoi (Boiss.) Pau
• Cochlearia pyrenaica DC.
• Cochlearia scotica Druce
• Cochlearia sempervivum Boiss. & Balansa
• Cochlearia sessilifolia Rollins
• Cochlearia sintenisii Hausskn. ex Bornm.
• Cochlearia tatrae Borbás – warzucha tatrzańska
• Cochlearia tridactylites Banks ex DC.
• Cochlearia velutina DC.
• Cochlearia venusta Schischk.

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-24].
4. GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
5. ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 61, ISBN 978-83-62975-45-7.
6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
7. List of Genera in BRASSICACEAE (not fully reorganized), [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-11-20] (ang.).
8. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Cochlearia. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-24]. (ang.).
9. Cochlearia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-06-14].

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: skjørbuksurt
• DSDE: kokleare

Identyfikatory zewnętrzne:

• BioLib: 39148
• EoL: 60946
• Flora of China: 107484
• Flora of North America: 107484
• GBIF: 3040481
• identyfikator iNaturalist: 55839
• IPNI: 30020990-2
• ITIS: 22815
• NCBI: 97854
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30020990-2
• Tela Botanica: 86197
• identyfikator Tropicos: 40011072
• USDA PLANTS: COCHL4
• CoL: 3RNS