Wacław Cypryszewski

Wacław Łukasz Cypryszewski (ur. 18 października 1892 w Hrubieszowie, zm. 25 grudnia 1980 w Londynie) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych.

Wacław Cypryszewski

mjr Wacław Cypryszewski (przed 1939)
podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia	18 października 1892 Hrubieszów
Data i miejsce śmierci	25 grudnia 1980 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1916–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	3 Pułk Piechoty, 2 Pułk Artylerii Pancernej, 3 Dywizjon Artylerii Konnej, GISZ, 6 Dywizjon Artylerii Konnej, 55 Pułk Artylerii Lekkiej,
Stanowiska	dowódca baterii, zastępca dowódcy dywizjonu, p.o. dowódcy dywizjonu, dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 18 października 1892 w Hrubieszowie^[1][2]. Był synem Karola, właściciela księgarni, i Heleny z Ambroziewiczów^[1][2]. Został absolwentem Gimnazjum Filologicznego w Riazaniu oraz Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego^[1][2].

Po wybuchu I wojny światowej 1914 został żołnierzem Legionów Polskich od grudnia 1916^[2]. Służył w szeregach 3 pułku piechoty w składzie II Brygady^[1][2][3]. W 1917 odbył kurs oficerski przy ww. pułku^[1][2]. Na początku 1918 odbył misję wywiadowczą w szeregach wojsk bolszewickich^[2]. 1 marca 1918 mianowany chorążym^[2]. Brał udział w bitwie pod Kaniowem po której został wzięty przez Niemców do niewoli i zbiegł z niej 25 maja 1918^[1][2]. Następnie był żołnierzem polskich wojsk na obszarze rosyjskim^[1][2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powrócił do ojczyzny w sierpniu 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego^[2]. Był żołnierzem 2 pułku artylerii polowej^[1][2]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej^[2]. Został awansowany na stopień porucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[4][5][2]. W latach 20. był oficerem 3 dywizjonu artylerii konnej w Wilnie, pełniąc stanowisko dowódcy baterii^[6][7][1][2]. Został awansowany na stopień kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925^[8][9]. Od lutego 1928 służył w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych na stanowisku adiutanta gen. dyw. Juliusza Rómmla (oficer ordynansowy)^[1][2]. W latach 30. był oficerem 6 dywizjonu artylerii konnej w Stanisławowie, sprawując w jednostce stanowiska zastępcy dowódcy od 1937 do sierpnia 1939 oraz także p.o. dowódcy od listopada 1938 do 26 sierpnia 1939^[10][1][2]. Został awansowany na stopień majora artylerii w marcu 1936^[1][2].

Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej 1939 objął dowództwo nad sformowanym z nadwyżek 2 pułku artylerii lekkiej Legionów II dywizjonem (armat) 55 pułku artylerii lekkiej w ramach taktycznej Grupy „Sandomierz” w składzie Armii „Karpaty”^[2]. Został wzięty przez Niemców do niewoli 20 września 1939 i był osadzony w Oflagu VII A Murnau^[1][2]. Po oswobodzeniu był oficerem 2 Korpusu Polskiego w ramach Polskich Sił Zbrojnych^[1][2]. Służbę zakończył w stopniu podpułkownika artylerii konnej^[3]

Po demobilizacji z 1947 pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii zamieszkując w Londynie^[2]. Zmarł 25 grudnia 1980 w Londynie^[2][3]. Został pochowany na cmentarzu South Ealing w Londynie^[1][2].

Od 1934 był mężem Antoniny z Chodzyńskich (zm. 1940), z którą miał córki – Marię i Helenę. Po wojnie, w Londynie zawarł po raz drugi związek małżeński^[11].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13716 (za kampanię wrześniową)^[1][2][3]
• Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)^[12][9]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1978)^[13]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie^[3]: dwukrotnie przed 1923^{[6][14][9][2]})
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami^[2]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[15][9]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[2]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[2]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (15 lipca 1936)
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)^[7]
• Medal Zwycięstwa (Medaille Interallie de la Victoire)^[2]

Przypisy

1. Bogusław Szwedo. Kawalerowie Virtuti. Ppłk Wacław Cypryszewski (1892–1980). „Tygodnik Nadwiślański”. Nr 4, s. 9, 28 stycznia 2000.
2. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Wacław Cypryszewski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-06-01].
3. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 39–40, s. 132, Grudzień 1980. Koło Lwowian w Londynie.
4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 826.
5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 750.
6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 803.
7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 722.
8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 469.
9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 191.
10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 719.
11. Kawaler Orderu Virtuti Militari ppłk Wacław Cypryszewski [online], lubiehrubie.pl, 18 października 2021 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
12. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
13. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 5 z 31 grudnia 1978.
14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 421.
15. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.