Ursus C-451

Ursus C-451 – ciągnik rolniczy produkowany w latach 1954–1959 przez zakłady Ursus w Warszawie, a następnie w latach 1960–1965 przez Zakłady Mechaniczne w Gorzowie Wielkopolskim. Zmodernizowana wersja modelu Ursus C-45

Ursus C-451

Ursus C-451 na XI Międzynarodowym Zlocie Historycznych Pojazdów Wojskowych w Darłowie.
Producent	ZM Ursus ZM Gorzów Wielkopolski
Zaprezentowany	1954
Okres produkcji	1954–1959 (Ursus) 1960–1965 (Gorzów Wielkopolski)
Miejsce produkcji	Ursus Gorzów Wielkopolski
Poprzednik	Ursus C-45
Następca	Ursus C-325
Dane techniczne
Silniki	Bulldog C-45, 1-cyl., 33 kW, (45 KM)
Skrzynia biegów	6/2
Napęd	2WD
Długość	3430 mm
Szerokość	1800 mm
Wysokość	2260 mm 2520 (z kabiną)
Rozstaw osi	2035 mm
Masa własna	3380 kg 3680 kg
Zbiornik paliwa	100 (5 dm³ – benzyna; 95 dm³ – olej napędowy)
Liczba miejsc	1

Ciągnik Ursus C-451 w ZSP nr 2 w Drawsku Pomorskim.

Ciągnik Ursus C-451 z widocznym podnośnikiem w Borne Sulinowo

Historia C-451

W wyniku modernizacji starzejącego się modelu C-45 powstał ciągnik Ursus C-451, produkowany w latach 1954–1959, nazywany popularnie „saganem na gumowych kołach”. W modelu tym dokonano zmian ułatwiających eksploatację pojazdu oraz podnoszących jego walory użytkowe. Wprowadzono rozruch benzynowy, wtryskiwacz paliwa o zamkniętej budowie, wentylator o zwiększonej wydajności w układzie chłodzenia, wzmocniony wspornik osi przedniej, wał korbowy hartowany powierzchniowo, reflektor roboczy oraz podnośnik hydrauliczny umożliwiający pracę z narzędziami podwieszanymi. Dodatkowo wprowadzono błotniki tylne oraz zastosowano brezentową kabinę kierowcy o metalowym stelażu i stałą szybę przednią.

Wprowadzenie rozruchu benzynowego wymusiło zmiany w budowie zbiornika paliwa. Liczący 100 dm³ zbiornik paliwa został podzielony na dwie części przegrodą, część na benzynę o objętości 5 dm³, zaś pozostałe 95 dm³ przeznaczone było na olej napędowy. Po odpaleniu silnika na benzynie i jego rozgrzaniu, następowało przełączenie na olej napędowy.

Silnik średnioprężny zastosowany w Ursusie C-451 był prosty w budowie, miał dużą tolerancję na paliwa słabej jakości i był wytrzymały. Wadą silnika była jego masa, hałaśliwość, paliwożerność i kłopotliwa obsługa.

Ursus C-451 został przystosowany do ruchu drogowego. Zastosowano tzw. „przyspieszacz ruchu szosowego”, stanowiący odwrócony reduktor. Spowodowało to podwojenie liczby biegów w porównaniu do Ursusa C-45 z 3+1 do 6+2, a także zwiększyło prędkość maksymalną do 16,7 km/h.

Produkcja ciągnika C-451 w ZM Ursus została zakończona w 1959 roku, po zbudowaniu 50 000 sztuk. Przyczyną zaprzestania produkcji była przestarzała konstrukcja. Jeszcze w 1956 r. wyprodukowano 7,8 tys. sztuk, w 1957 r. – 5,9 tys., zaś w 1958 tylko 3,5 tys. Mimo spadku produkcji setki ciągników zalegały na terenie fabryki. POM nie składały tak dużych zamówień; dla rolnictwa indywidualnego były mało przydatne. Powszechnie narzekano, że są zbyt ciężkie. Paliły dwa razy więcej paliwa niż ciągniki produkowane za granicą i były nieprzystosowane do upraw międzyrzędowych.

Dokumentację techniczną przekazano do Zakładów Mechanicznych w Gorzowie Wlkp., gdzie ciągnik ten produkowany był w latach 1960–1965.

Ciągnik C-451 i jego poprzednik C-45 eksportowany był do Brazylii, Chin i Korei w liczbie około 6000 sztuk.

W końcu 2013 roku Zespół Szkół Rolniczych w Rusocinie podjął inicjatywę przywrócenia do użytku stojącego do tej pory na cokole ciągnika C451 z lat 1958-1964^[1]. Odrestaurowany ciągnik został publicznie zaprezentowany w czasie obchodów Święta Niepodległości w Pruszczu Gdańskim 11 listopada 2014 roku^[2].

Traktor wystąpił również w serialu TVP Ranczo (serial telewizyjny) w odc. 89, którego posiadaczem był Tadeusz Hadziuk.

Dane techniczne

• Typ silnika – Bulldog C-45
• Rodzaj silnika – dwusuwowy, średnioprężny, jednocylindrowy, chłodzony cieczą
• Pojemność silnika – 10 300 cm³
• Moc silnika – 33 kW (45 KM) przy 650 obr./min
• Stopień sprężania – 4,75
• Średnica cylindra – 225 mm
• Skok tłoka – 260 mm
• liczba biegów do jazdy w przód – 6

  

  Ursus C-451 w Szreniawie

• liczba biegów wstecznych – 2
• prędkość jazdy:
  • I bieg – 3,5 km/h
  • II bieg – 4,7 km/h
  • III bieg – 6,2 km/h
  • IV bieg – 9,4 km/h
  • V bieg – 12,6 km/h
  • VI bieg – 16,7 km/h
  • wsteczny (normalny) – 4,1 km/h
  • wsteczny (przyspieszony) – 11,9 km/h
• masa ciągnika gotowego do pracy – 3680 kg
• siła uciągu – 2200 kG
• wymiary:
  • długość ok. 3430 mm
  • szerokość ok. 1800 mm
  • wysokość 2520 mm
  • rozstaw osi 2035 mm
  • rozstaw kół przednich 1420 mm
  • rozstaw kół tylnych 1505 mm

Maksymalny udźwig podnośnika hydraulicznego nieznany

Zobacz też

• Ursus (ciągnik rolniczy)

Bibliografia

• Andrzej Zieliński: Polskie Konstrukcje Motoryzacyjne 1947–1960. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2006, s. 179–183. ISBN 978-83-206-1541-8.
• J. Domżalski, Zawsze na wysokich obrotach, [w:] Ursus, pod red. A. Orłowskiego, Warszawa 1978, s. 31–32.

Linki zewnętrzne

• Historia firmy Ursus [dostęp 2014-01-13]
• Retrotraktor [dostęp 2014-01-22]

Przypisy

1. Składamy kultowego Ursusa C451 [dostęp 15.02.2014]
2. Pruszcz Gd.: Mieszkańcy oglądali uruchomionego ursusa