Uniwersytet Kapsztadzki

Uniwersytet Kapsztadzki^[1], UCT (ang. University of Cape Town) – najstarszy uniwersytet w Republice Południowej Afryki, o dwa lata młodszy od najstarszego w Afryce University of Sierra Leone (1827). Kształci ponad 20 tys. studentów na 7 wydziałach i prowadzi badania naukowe w około 60 centrach, instytutach i innych jednostkach badawczych^[2][3].

Uniwersytet Kapsztadzki

University of Cape Town (UCT)

Uniwersytet Kapsztadzki
Dewiza	Spes Bona (ang. Good Hope)
Data założenia	1829
Typ	uczelnia państwowa
Państwo	Południowa Afryka
Adres	Kapsztad
Liczba pracowników • naukowych	2520 (admin.) 1980
Liczba studentów	23 500 (podyplomowe: 15 800)
Rektor	Graça Machel; prorektor: Max Price
Członkostwo	Stowarzyszenie Uniwersytetów Wspólnoty Narodów
Położenie na mapie Prowincji Przylądkowej Zachodniej Uniwersytet Kapsztadzki
Położenie na mapie Południowej Afryki Uniwersytet Kapsztadzki
33°57′27″S 18°27′38″E
Strona internetowa

Historia

Groote Schuur, Rondebosch (1905) widok z tyłu

Budynek College Schools

Kampus górny, widok z Kopano

Leo Marquard Hall i Tugwell Hall dwa największe budynki UCT

Za datę powstania Uniwersytetu Kapsztadzkiego bywa uznawany rok 1829, w którym założono RPA College, szkołę dla chłopców. Rozwój szkoły był związany z zapotrzebowaniem na fachowych pracowników kopalń złota i diamentów. W ostatnim dwudziestoleciu XIX wieku, dzięki większemu finansowaniu ze źródeł prywatnych i publicznych, szkołę przekształcono w uniwersytet. Powstały wydziały mineralogii i geologii z laboratoriami badawczymi. Rozpoczął się też okres kształcenia koedukacyjnego. Pierwsze cztery studentki zostały przyjęte w roku 1886 na próbę (do klasy chemicznej). Decyzję o rekrutacji kobiet na stałe podjęto w 1887 roku, dla uczczenia diamentowego jubileuszu królowej Wiktorii. W latach 1902–1918 powstała Medical School, wspierana przez Ministerstwo Edukacji. University of Cape Town powołano oficjalnie w roku 1918. Poza dużymi prywatnymi darowiznami uzyskał dotacje państwowe. W 1928 roku znaczną część obiektów przeniesiono do Groote Schuur na zboczach Devil’s Peak (Diabelskiego Szczytu) i tu UCT obchodził swoje stulecie^[4].

Uczelnia jest uznanym ośrodkiem trwałego sprzeciwu polityce apartheidu. Pierwsza grupa ciemnoskórych studentów została przyjęta w roku 1920. W okresie 1980–1990 ich liczba wzrosła o 35 procent, a w 2004 roku stanowiła niemal 50% studentów^[a].

Kierunki i metody kształcenia

Uczelnia posiada wydziały: handlu, inżynierii i kształtowania środowiska, prawa, nauk o zdrowiu, nauk humanistycznych i ścisłych. Prowadzi kształcenie podyplomowe w ponad 60 jednostkach specjalistycznych^[5]. Poza kształceniem metodami tradycyjnymi rozwija działalność zgodną z duchem Deklaracji Kapsztadzkiej^[6], np. e-learning^[7][8].

Badania naukowe

Na każdym z wydziałów działają zespoły i inne jednostki badawcze prowadzące prace naukowe w wielu dziedzinach, np.^[9]:

• zespół kosmologa George’a Ellisa^[10], współpracownika Stephena Hawkinga
• zespół André Brinka, profesora na wydziale literatury i języka angielskiego
• zespół Africa Earth Observatory Network (AEON)^[11], współpracujący z partnerami z Niemiec i Francji
• międzynarodowe centrum badań w dziedzinie kosmologii i topologii
• centrum studiów retoryki, jedyna jednostka tego typu w Afryce (dyrektor: Philippe-Joseph Salazar)
• ośrodek stałej współpracy naukowej z CERN m.in. w zakresie oprogramowania Wielkim Zderzaczu Hadronów
• zespół zaangażowany w rozwój technologii elektrotechnicznych dla Wielkiego Teleskopu Południowoafrykańskiego na płaskowyżu Karru
• ośrodek badań chorób zakaźnych, m.in. zwalczania epidemii gruźlicy i HIV^[12]
• UCT Medical Imaging Research Unit (MIRU), zajmująca się rozwijaniem diagnostycznych narzędzi do obrazowania mózgu i badania czynności serca^[13]

Miejsce w rankingach uniwersytetów świata

W 2010 roku UCT zajął 161. miejsce w Światowym Rankingu THES-QS Uniwersytetów i 107. miejsce w Times Higher Education World University Rankings^[14][15].

Zasłużeni wychowankowie

• Ralph Bunche, amerykański laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1950) za prace mediacyjne w Palestynie (1949 Armistice Agreements)
• Max Theiler, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (1951) za badania dotyczące żółtej febry
• Allan McLeod Cormack, laureat Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (1979) za wynalezienie i budowę tomografu komputerowego
• Aaron Klug, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1982) za rozwinięcie techniki krystalograficznej mikroskopii elektronowej np. do ustalenia budowy wielu białek i wirusów
• John Maxwell Coetzee, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2003), za książki, które odznaczają się „analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami”
• Christiaan Barnard, kardiochirurg, pionier transplantologii serca
• Sheila Camerer, prawniczka i polityk, minister sprawiedliwości, deputowana do Zgromadzenia Narodowego w latach 1987–2009, od 2009 – ambasador RPA w Bułgarii

Zobacz też

• lista uczelni w Południowej Afryce

Uwagi

1. Historię uniwersytetu opisano w:

   • The History of the SA College: 1829-1918 (2 volumes), William Ritchie (Maskew Miller, Cape Town, 1918)
   • The SA College and the University of Cape Town: 1829-1929, Eric A Walker (Centenary Volume published for the Council of the University of Cape Town by the Cape Times, 1929)
   • The History of the University of Cape Town 1928-1948: The Formative Years, Howard Phillips.