Trigoniaceae

Trigoniaceae – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Obejmuje pięć rodzajów liczących ok. 30 gatunków. Najbardziej zróżnicowany rodzaj Trigonia (24^[2]–27^[4] gatunków) występuje w Ameryce Środkowej i Południowej. Kolejne rodzaje są monotypowe i spotykane są kolejno: Trigoniodendrum w południowo-zachodniej Brazylii, Humbertiodendrum na Madagaskarze, Trigoniastrum w południowo-wschodniej Azji^[4].

Trigoniaceae

Trigonia nivea
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	Trigoniaceae
Nazwa systematyczna
Trigoniaceae A. Juss. V.V.D. d’Orbigny, Dict. Univ. Hist. Nat. 12: 670. 7 Jul 1849[3]
Typ nomenklatoryczny
Trigonia Aubl. (1775)[3]

Morfologia

Drzewa i liany. Liście są opatrzone przylistkami i wyrastają zwykle naprzeciwlegle, rzadko (Trigoniodendrum) skrętolegle. Blaszka jest niepodzielona, od spodu pokryta jest gęsto białawymi włoskami. Kwiaty są grzbieciste, przypominają kwiaty motylkowate, obupłciowe, zebrane w grona lub wiechy. działek kielich i płatków korony jest po 5. Pręciki występują w liczbie od 5 do 7 (rzadko do 12). Górna zalążnia powstaje z 3 owocolistków. Owocem jest zwykle podzielona na komory torebka lub skrzydlak^[4].

Systematyka

Należąca tu grupa roślin ma niejasne powiązania filogenetyczne. Arthur Cronquist sytuował te rośliny w obrębie rzędu krzyżownicowców (Polygalales), późnej w rzędzie Vochysiales. Badania molekularne i cechy anatomiczne wskazują na bliskie (siostrzane) pokrewieństwo z Dichapetalaceae w obrębie rzędu malpigiowców (Malpighiales)^[4]. Taką też pozycję rodzina ta zajmuje w systemie APG III z 2009 i według APweb^[2].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

malpigiowce	Putranjivaceae Lophopyxidaceae Caryocaraceae – drzewipestowate Centroplacaceae Malpighiaceae – malpigiowate Elatinaceae – nadwodnikowate Balanopaceae Trigoniaceae Dichapetalaceae Chrysobalanaceae – złotośliwowate Euphroniaceae

Podział na rodzaje^[5][6]

• Humbertiodendron Leandri
• Isidodendron Fernandez Alonso, Pérez-Zab. & Idagarra
• Trigonia Aubl.
• Trigoniastrum Miq.
• Trigoniodendron E.F. Guim. & Miguel

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
3. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
4. Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 323. ISBN 1-55407-206-9.
5. Genera of Trigoniaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
6. List of Genera in TRIGONIACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-12-03] (ang.).

Kontrola autorytatywna (takson):

• J9U: 987007532273105171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: plant/Trigoniaceae

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 2511600
• Flora of North America: 10914
• GBIF: 3231355
• identyfikator iNaturalist: 71652
• ITIS: 29297
• NCBI: 82139
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77126590-1
• identyfikator Tropicos: 42000247
• identyfikator taksonu Fossilworks: 55720
• CoL: HG4