Dichapetalaceae

Dichapetalaceae – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Obejmuje 3 rodzaje liczące 165 gatunków, z czego 130 należy do rodzaju Dichapetalum. Rośliny te występują w tropikach Ameryki Środkowej i Południowej, Afryki i południowo-wschodniej Azji. Niektóre gatunki z rodzaju Dichapetalum wykorzystywane jako źródło silnie trujących toksyn^[2][4].

Dichapetalaceae

Dichapetalus cymosum
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	Dichapetalaceae
Nazwa systematyczna
Dichapetalaceae Baill. C.F.P. von Martius, Fl. Bras. 12(1): 365. 1 Apr 1886[3]
Typ nomenklatoryczny
Dichapetalum Thouars (1806)[3]

Morfologia

Drzewa, krzewy i liany. Liście skrętoległe, całobrzegie, opatrzone są przylistkami. Kwiaty zebrane są w ścieśnione wierzchotki wyrastające w kątach liści i często z szypułą kwiatostanu zrośniętą z ogonkiem liścia. Kwiaty są zwykle promieniste i obupłciowe (lekko grzbieciste występują w rodzaju Tapura, niektóre gatunki z rodzaju Stephanopodium mają kwiaty rozdzielnopłciowe). Działek kielicha i płatków korony jest po 5. Listki okwiatu są wolne lub zrośnięte, płatki korony są zwykle głęboko wcięte na wierzchołku. Pręciki występują w liczbie 3 lub 5. Górna zalążnia powstaje z 2 lub 3 owocolistków. Owocem jest suchy i mięsisty pestkowiec, często gęsto owłosiony^[4].

Systematyka

Rodzina była różnie klasyfikowana w przeszłości i w zależności od autora systemu umieszczana była w rzędach dławiszowców (Celastrales), różowców (Rosales) i wawrzynkowców (Thymelaeales). Dopiero badania molekularne ujawniły przynależność tej rodziny do rzędu malpigiowców (Malpighiales)^[4]. Rodzina jest siostrzaną dla Trigoniaceae. Taką też pozycję rodzina ta zajmuje w systemie APG III z 2009 i według APweb^[2].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

malpigiowce	Putranjivaceae Lophopyxidaceae Caryocaraceae – drzewipestowate Centroplacaceae Malpighiaceae – malpigiowate Elatinaceae – nadwodnikowate Balanopaceae Trigoniaceae Dichapetalaceae Chrysobalanaceae – złotośliwowate Euphroniaceae

Podział na rodzaje^[5]

• Dichapetalum Thouars
• Stephanopodium Poepp.
• Tapura Aubl.

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
3. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-08-03]. (ang.).
4. Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 125. ISBN 1-55407-206-9.
5. Genera of Dichapetalaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-08-03]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (takson):

• NKC: ph117504
• J9U: 987007552916505171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: plant/Dichapetalaceae
• NE.se: dichapetalaceae

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 2888601
• Flora of China: 10267
• Flora of North America: 10267
• GBIF: 3231311
• identyfikator iNaturalist: 71495
• IPNI: 77126618-1
• ITIS: 846637
• NCBI: 4313
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77126618-1
• identyfikator Tropicos: 42000232
• identyfikator taksonu Fossilworks: 55711
• CoL: 97H