Todiramphus

	Todiramphus
	Lesson, 1827
	; Przedstawiciel rodzaju – łowczyk obrożny (T. chloris)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Rodzina	zimorodkowate
Podrodzina	łowce
Rodzaj	Todiramphus
	Typ nomenklatoryczny
	Alcedo tuta J.F. Gmelin, 1788
Synonimy
	Coporhamphus Gloger, 1841; Cyanalcyon Bonaparte, 1854; Sauropatis Cabanis & Heine, 1860; Saupopatis Mathews, 1916; Lazulena Mathews, 1918; Antisyma Mathews, 1918; Hyposyma Mathews, 1918; Dilazula Mathews, 1918; Dilazulena Mathews, 1918; Leucalcyon Mathews, 1918; Melanalcyon Mathews, 1918; Todalcyon Mathews, 1918; Sauropatoides Laubmann, 1926;
Gatunki
	29 gatunków – zobacz opis w tekście
	29 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Todiramphus – rodzaj ptaków z podrodziny łowców (Halcyoninae) w obrębie rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae).

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej, Australii i Oceanii oraz plamowo na Półwyspie Arabskim i w północno-wschodniej Afryce^[13]^[14].

Długość ciała 16–30 cm; masa ciała 28–146 g^[13].

Rodzaj zdefiniował w 1827 roku francuski zoolog René Lesson w artykule poświęconym nowemu rodzajowi zimorodków opublikowanym w czasopiśmie Mémoires de la Société d’Histoire Naturelle de Paris^[2]. Lesson wymienił dwa gatunki – Alcedo tuta J.F. Gmelin, 1788 i Todiramphus divinus Lesson, 1827 (= Alcedo venerata J.F. Gmelin, 1788) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Alcedo tuta J.F. Gmelin, 1788 (łowczyk białobrewy)^[15].

Etymologia

Todiramphus: rodzaj Todus Brisson, 1760 (płaskodziobek); gr. ῥαμφος rhamphos ‘dziób’^[16].
Coporhamphus: gr. κωπη kōpē ‘wiosło’; ῥαμφος rhamphos ‘dziób’^[17].
Cyanalcyon: gr. κυανος kuanos ‘ciemnoniebieski, modry’; łąc. alcyon, alcyonis ‘zimorodek’, od gr. αλκυων alkuōn, αλκυονος alkuonos ‘zimorodek’^[18]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Halcyon pyrrhopygia Gould, 1841^[19].
Sauropatis (Saupopatis): gr. σαυρος sauros ‘jaszczurka’; πατεομαι pateomai ‘jeść’ (por. πατεω pateō ‘deptać’)^[20]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Halcyon sanctus Vigors & Horsfield, 1827^[21].
Lazulena: średniowiecznołac. lazulus ‘lazur, modry’; gr. ωλενη ōlenē ‘łokieć, przedramię’^[22]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Halcyon macleayii Jardine & Selby, 1830.
Antisyma: gr. αντι anti ‘naprzeciwko, odpowiedni’; rodzaj Syma Lesson, 1827 (rdzawogłów)^[23]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo australasia Vieillot, 1818.
Hyposyma: gr. ὑπο hupo ‘trochę jak, związany z’; rodzaj Syma Lesson, 1827^[24]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Halcyon cinnamomina Swainson, 1821.
Dilazula: gr. δι- di- ‘podwójny’, od δις dis ‘dwa razy’, od δυο duo ‘dwa’; średniowiecznołac. lazulus ‘lazur, modry’^[25]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Halcyon nigrocyanea Wallace, 1862.
Dilazulena: gr. δι- di- ‘podwójny’, od δις dis ‘dwa razy’, od δυο duo ‘dwa’; rodzaj Lazulena Mathews, 1918^[26]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Halcyon winchelli Sharpe, 1877.
Leucalcyon: gr. λευκος leukos ‘biały’; rodzaj Alcyone Swainson, 1837 (zimorodek)^[27]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Halcyon saurophaga Gould, 1843.
Melanalcyon: gr. μελας melas, μελανος melanos ‘czarny, ciemny, ciemnolicy’; rodzaj Alcyone Swainson, 1837^[28]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Todiramphus funebris Bonaparte, 1850.
Todalcyon: zbitka wyrazowa nazw rodzajowych: Todiramphus Lesson, 1827 (łowczyk) oraz Alcyone Swainson, 1837 (zimorodek)^[29]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Todiramphus recurvirostris Lafresnaye, 1842.
Sauropatoides: rodzaj Sauropatis Cabanis & F. Heine Sr., 1860 (łowczyk); gr. -οιδης -oidēs ‘przypominający’^[30]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo venerata J.F. Gmelin, 1788.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[31]:

Todiramphus nigrocyaneus (Wallace, 1862) – łowczyk niebiesko-czarny
Todiramphus winchelli (Sharpe, 1877) – łowczyk złotobrewy
Todiramphus funebris Bonaparte, 1850 – łowczyk żałobny
Todiramphus pyrrhopygius (Gould, 1841) – łowczyk rdzaworzytny
Todiramphus albonotatus (E.P. Ramsay, 1884) – łowczyk białogrzbiety
Todiramphus leucopygius (J. Verreaux, 1858) – łowczyk różoworzytny
Todiramphus macleayii (Jardine & Selby, 1830) – łowczyk leśny
Todiramphus lazuli (Temminck, 1830) – łowczyk lazurowy
Todiramphus diops (Temminck, 1824) – łowczyk molucki
Todiramphus australasia (Vieillot, 1818) – łowczyk rudawy
Todiramphus farquhari (Sharpe, 1899) – łowczyk białoszyi
Todiramphus colonus (E. Hartert, 1896) – łowczyk koralowy
Todiramphus sordidus (Gould, 1842) – łowczyk ciemnogłowy
Todiramphus sanctus (Vigors & Horsfield, 1827) – łowczyk czczony
Todiramphus enigma (E. Hartert, 1904) – łowczyk ciemny
Todiramphus chloris (Boddaert, 1783) – łowczyk obrożny
Todiramphus tristrami (E.L. Layard, 1880) – łowczyk atolowy
Todiramphus saurophagus (Gould, 1843) – łowczyk białogłowy
Todiramphus albicilla (C. Dumont, 1823) – łowczyk mariański
Todiramphus recurvirostris Lafresnaye, 1842
Todiramphus pelewensis (Wiglesworth, 1891) – łowczyk rdzawogłowy
Todiramphus cinnamominus (Swainson, 1821) – łowczyk cynamonowy
Todiramphus reichenbachii Hartlaub, 1852 – łowczyk białobrzuchy
Todiramphus sacer (J.F. Gmelin, 1788) – łowczyk plamkogłowy
Todiramphus godeffroyi (Finsch, 1877) – łowczyk maskowy
Todiramphus ruficollaris (Holyoak, 1974) – łowczyk rdzawoszyi
Todiramphus veneratus (J.F. Gmelin, 1788) – łowczyk polinezyjski
Todiramphus tutus (J.F. Gmelin, 1788) – łowczyk białobrewy
Todiramphus gambieri (Oustalet, 1895) – łowczyk rudobrewy

[U 1]
Nowa nazwa dla Todiramphus Lesson, 1827.
[U 2]
Niepoprawna późniejsza pisownia (błąd drukarski) Sauropatis Cabanis & Heine, 1860.

[1]
Todiramphus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
[2]
R.P. Lesson. Description du genre Todiramphe et de deux espèces d’oiseaux qui le composent. „Mémoires de la Société d’Histoire Naturelle de Paris”. 3, s. 420, 1827. (fr.).
[3]
C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 338. (niem.).
[4]
Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 319, 1854. (łac.).
[5]
J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 158. (niem.).
[6]
G.M. Mathews. List of Additions of New Subspecies to, and Changes, in my List of the Birds of Australia. „Austral Avian Record”. 3, s. 68, 1915–1919. (ang.).
[7]
Mathews 1918 ↓, s. 141.
[8]
Mathews 1918 ↓, s. 154.
[9]
Mathews 1918 ↓, s. 155.
[10]
Mathews 1918 ↓, s. 156.
[11]
Mathews 1918 ↓, s. 158.
[12]
A. Laubmann. Bemerkungen zur Nomenklatur der Gattung Todiramphus Less. „Anzeiger der Ornithologischen Gesellschaft in Bayern”. 1, s. 98, 1926. (niem.).
[13]
D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01 [dostęp 2020-10-15] (ang.), Todiramphus.
[14]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-03-02]. (ang.).
[15]
G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 10. (ang.).
[16]
The Key to Scientific Names ↓, Todiramphus [dostęp 2023-04-26].
[17]
The Key to Scientific Names ↓, Coporhamphus [dostęp 2023-04-26].
[18]
The Key to Scientific Names ↓, Cyanalcyon [dostęp 2023-04-26].
[19]
G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 136. (ang.).
[20]
The Key to Scientific Names ↓, Sauropatis [dostęp 2023-04-26].
[21]
R.B. Sharpe: A monograph of the Alcedinidæ: or, family of kingfishers. London: Published by the author, 1868–1871, s. xiv. (ang.).
[22]
The Key to Scientific Names ↓, Lazulena [dostęp 2023-04-26].
[23]
The Key to Scientific Names ↓, Antisyma [dostęp 2023-04-26].
[24]
The Key to Scientific Names ↓, Hyposyma [dostęp 2023-04-26].
[25]
The Key to Scientific Names ↓, Dilazula [dostęp 2023-04-26].
[26]
The Key to Scientific Names ↓, Dilazulena [dostęp 2023-04-26].
[27]
The Key to Scientific Names ↓, Leucalcyon [dostęp 2023-04-26].
[28]
The Key to Scientific Names ↓, Melanalcyon [dostęp 2023-04-26].
[29]
The Key to Scientific Names ↓, Todalcyon [dostęp 2023-04-26].
[30]
The Key to Scientific Names ↓, Sauropatoides [dostęp 2023-04-26].
[31]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 – łowce (wersja: 2023-12-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-03-02].

G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 7. H.F. & G. Witherby: London, 1918, s. 1–499. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[3] [U 1]
Nowa nazwa dla Todiramphus Lesson, 1827.

[7] [U 2]
Niepoprawna późniejsza pisownia (błąd drukarski) Sauropatis Cabanis & Heine, 1860.

[itis-1] [1]
Todiramphus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Lesson-2] [2]
R.P. Lesson. Description du genre Todiramphe et de deux espèces d’oiseaux qui le composent. „Mémoires de la Société d’Histoire Naturelle de Paris”. 3, s. 420, 1827. (fr.).

[Gloger-4] [3]
C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 338. (niem.).

[Bonaparte-5] [4]
Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 319, 1854. (łac.).

[Cabanis&Heine-6] [5]
J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 158. (niem.).

[Mathews-8] [6]
G.M. Mathews. List of Additions of New Subspecies to, and Changes, in my List of the Birds of Australia. „Austral Avian Record”. 3, s. 68, 1915–1919. (ang.).

[CITEREFMathews1918[https://www.biodiversitylibrary.org/item/225947#page/183/mode/1up_141]-9] [7]
Mathews 1918 ↓, s. 141.

[CITEREFMathews1918[https://www.biodiversitylibrary.org/item/225947#page/196/mode/1up_154]-10] [8]
Mathews 1918 ↓, s. 154.

[CITEREFMathews1918[https://www.biodiversitylibrary.org/item/225947#page/197/mode/1up_155]-11] [9]
Mathews 1918 ↓, s. 155.

[CITEREFMathews1918[https://www.biodiversitylibrary.org/item/225947#page/198/mode/1up_156]-12] [10]
Mathews 1918 ↓, s. 156.

[CITEREFMathews1918[https://www.biodiversitylibrary.org/item/225947#page/200/mode/1up_158]-13] [11]
Mathews 1918 ↓, s. 158.

[Laubmann-14] [12]
A. Laubmann. Bemerkungen zur Nomenklatur der Gattung Todiramphus Less. „Anzeiger der Ornithologischen Gesellschaft in Bayern”. 1, s. 98, 1926. (niem.).

[Winkler&inni-15] [13]
D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01 [dostęp 2020-10-15] (ang.), Todiramphus.

[ioc-16] [14]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-03-02]. (ang.).

[gray40-17] [15]
G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 10. (ang.).

[18] [16]
The Key to Scientific Names ↓, Todiramphus [dostęp 2023-04-26].

[19] [17]
The Key to Scientific Names ↓, Coporhamphus [dostęp 2023-04-26].

[20] [18]
The Key to Scientific Names ↓, Cyanalcyon [dostęp 2023-04-26].

[gray55-21] [19]
G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 136. (ang.).

[22] [20]
The Key to Scientific Names ↓, Sauropatis [dostęp 2023-04-26].

[sha-23] [21]
R.B. Sharpe: A monograph of the Alcedinidæ: or, family of kingfishers. London: Published by the author, 1868–1871, s. xiv. (ang.).

[24] [22]
The Key to Scientific Names ↓, Lazulena [dostęp 2023-04-26].

[25] [23]
The Key to Scientific Names ↓, Antisyma [dostęp 2023-04-26].

[26] [24]
The Key to Scientific Names ↓, Hyposyma [dostęp 2023-04-26].

[27] [25]
The Key to Scientific Names ↓, Dilazula [dostęp 2023-04-26].

[28] [26]
The Key to Scientific Names ↓, Dilazulena [dostęp 2023-04-26].

[29] [27]
The Key to Scientific Names ↓, Leucalcyon [dostęp 2023-04-26].

[30] [28]
The Key to Scientific Names ↓, Melanalcyon [dostęp 2023-04-26].

[31] [29]
The Key to Scientific Names ↓, Todalcyon [dostęp 2023-04-26].

[32] [30]
The Key to Scientific Names ↓, Sauropatoides [dostęp 2023-04-26].

[Mielczarek&Kuziemko-33] [31]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 – łowce (wersja: 2023-12-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-03-02].

[1]

[2]

[uwaga 1]

[3]

[4]

[5]

[uwaga 2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Todiramphus

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Zasięg występowania

Morfologia

Systematyka

Uwagi

Przypisy

Bibliografia