Toczeń rumieniowaty polekowy

Toczeń rumieniowaty polekowy, toczeń polekowy (łac. lupus postmedicamentosus), zespół toczniopodobny, toczeń rumieniowaty indukowany lekami, DIL (od ang. drug-induced lupus) – zespół objawów klinicznych podobnych do objawów występujących w przebiegu tocznia układowego trzewnego, których wystąpienie zostało uwarunkowane przez stosowanie niektórych leków.

Toczeń rumieniowaty polekowy

Lupus postmedicamentosus
Klasyfikacje
ICD-10	M32.0

Cechą charakterystyczną tocznia polekowego jest pojawienie się przeciwciał przeciwko histonom (ponad 95% przypadków) i rzadziej przeciw ssDNA, brak zaburzeń hematologicznych, nerkowych oraz stopniowa poprawa po odstawieniu leku wywołującego objawy.

Leki wywołujące objawy tocznia polekowego

Lekiem, który najczęściej wywołuje zespół toczniopodobny, jest prokainamid – objawy występują u jednej trzeciej osób stosujących lek ponad rok. Inne leki wywołujące objawy tocznia to:

• hydralazyna i dihydralazyna
• penicylamina
• izoniazyd^[1]
• metyldopa
• minocyklina
• diltiazem
• infliksymab^[2],
• etanercept
• chloropromazyna
• interferon α

Leki prawdopodobnie wywołujące objawy tocznia polekowego

• amiodaron
• betablokery
• chinidyna
• hydrochlorotiazyd
• kaptopryl
• fenytoina
• tyreostatyki
• karbamazepina
• nitrofurantoina
• sulfasalazyna
• sulfonamidy
• terbinafina
• tiklopidyna

Objawy chorobowe

Kryteria do postawienia diagnozy zespołu toczniopodobnego nie zostały dokładnie opracowane. Do objawów DIL należą: gorączka, podniesione ciśnienie tętnicze, zmiany skórne oraz zapalenie stawów.

Leczenie

Leczenie polega na odstawieniu leku, który wywołał objawy. Ustąpienie objawów następuje zwykle w ciągu kilku lub kilkunastu dni^[3]. Niekiedy chorzy wymagają zastosowania glikokortykosteroidów, natomiast w przypadku tocznia wywołanego przez hydralazynę konieczne może być leczenie immunosupresyjne.