Loading AI tools
ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ciśnienie tętnicze (ang. blood pressure, BP) – ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic, przy czym pod tą nazwą rozumie się ciśnienie w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu. Jest ono wyższe niż ciśnienie krwi wywierane na ścianki żył[1].
Ciśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom długookresowym (co związane jest z wiekiem, stanem zdrowia itp.), średniookresowym (zależnie od pory doby, aktywności, stanu psychicznego, spożytych używek itp.) i krótkookresowym (w obrębie cyklu pracy serca). W momencie skurczu serca, kiedy porcja krwi wypychana jest z serca do aorty, w tętnicach panuje najwyższe ciśnienie, wynoszące u zdrowego dorosłego człowieka zazwyczaj od ok. 90 do 135 mm Hg (przeważnie 110–130); w chwili rozkurczu – jest najniższe, np. od ok. 50 do 90 mm Hg (zazwyczaj 65–80). W praktyce medycznej do oceny stanu zdrowia badanej osoby istotna jest wartość zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, toteż podawane są obie wartości, co zapisuje się np. 120/80 mm Hg[2].
Ciśnienie tętnicze mierzy się na obu ramionach, a w przypadku podejrzenia chorób wrodzonych, np. koarktacji aorty, czy chorób naczyń obwodowych także na obu kończynach dolnych. Pierwszy dzwięk słyszalny podczas obniżania ciśnienia w mankiecie wskazuje wielkość ciśnienia skurczowego, a zniknięcie uderzeń (dźwięków) jest wartością ciśnienia rozkurczowego. Różnica wartości ciśnienia między obiema kończynami górnymi 10-15 mmHg jest prawidłowa, natomiast większa może wskazywać na choroby aorty, np. rozwarstwienie aorty, czy naczyń obwodowych. Ciśnienie mierzone na kończynach dolnych jest najczęściej 0 20 mmHg wyższe od ciśnienia mierzonego na ramionach. Wskaźnik kostkowo-ramienny w warunkach prawidłowych jest większy od 1[2].
Systematyczne pomiary ciśnienia krwi są jedną z podstawowych metod kontrolowania stanu zaawansowania choroby osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze, jak również inne choroby układu krążenia. Pomiarów zazwyczaj dokonuje się metodą Korotkowa, przy użyciu sfigmomanometru i stetoskopu (wówczas wynik pomiaru zapisuje się też czasem: „RR 120/80”), bądź metodami półautomatycznymi, np. miernikami nadgarstkowymi, wygodniejszymi do samobadania w domu[1].
Średnie ciśnienie tętnicze:
Ciśnienie krwi w aorcie u płodu wynosi około 30 mm Hg w 20. tygodniu ciąży i wzrasta do ok. 45 mm Hg w 40. tygodniu ciąży[4]. Średnie ciśnienie tętnicze krwi u donoszonych noworodków wynosi[5]:
Normy ciśnienia tętniczego u osób chorujących na cukrzycę są inne. W ich przypadku ciśnienie może być nieco podwyższone, co jest związane z samą chorobą, jednak nie powinno wynosić więcej niż 130/85 mmHg[3].
Nadciśnienie (osoby dorosłe)[1]:
Bardzo niebezpieczny, zagrażający życiu jest tzw. przełom nadciśnieniowy, w którym dochodzi do nagłego wzrostu ciśnienia powyżej 180/110 mmHg, któremu często towarzyszą powikłania narządowe kardiologiczne i neurologiczne, zwłaszcza silne bóle głowy, duszności, obrzęki, zaburzenia świadomości. Wymaga pilnej interwencji lekarskiej[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.