Loading AI tools
rodzaj pająków Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kwadratnik[2] (Tetragnatha) – rodzaj pająków z rodziny kwadratnikowatych, obejmujący co najmniej 324 opisane gatunki.
Rodzina kwadratnikowatych dawniej była dzielona na dwie podrodziny: czaikowate (Metinae lub Metainae) oraz Tetragnathinae[3]. Trzy analizy filogenetyczne z początku XXI wykazały, że Tetragnathinae jest taksonem monofiletycznym[3], składającym się z 7 rodzajów[3]. Rodzaj Tetragnatha opisał Pierre-André Latreille w 1804 roku[4], gatunek typowy to kwadratnik trzcinowy[5]. Naukowa nazwa taksonu pochodzi z języka greckiego i oznacza „cztery szczęki”[6] (kły), nawiązuje to do podobnej długości szczękoczułek i maxilli nogogłaszczek, co może sprawiać wrażenie, że pająk dysponuje czterema kłami[7]. Jedną z pierwszych prób rewizji rodzaju była praca Ralpha M. Seeley'a z 1928 roku dotycząca kwadratników Ameryki Północnej[4]. Rewizją rodzaju pod kątem gatunków europejskich zajmowali się m.in. Adolf Lendl[4] i Hermann Wiehle[4]. Rodzaj Tetragnatha liczy 324 opisane gatunki[8] (według innego źródła jest to 349 gatunków[4]), co stanowi blisko ⅓ wszystkich gatunków z rodziny kwadratnikowatych (liczącej 987 gatunków[9]). Wiele gatunków pozostaje słabo rozpoznanych na poziomie taksonomicznym[4]. Taksonomia tego rodzaju opiera się głównie na morfologii szczękoczułek[3] (terminologię ich dotyczącą opracował Hermann Wiehle w pracy z 1939 roku[10]) i, w mniejszym stopniu, na morfologii genitaliów[3].
Długość ciała wynosi od 3,8 do 13,3 mm[11]. Wszystkie gatunki z rodzaju kwadratnik cechują dobrze wykształcone[12] i wydłużone szczękoczułki[4] u samców[12] (wykorzystywane m.in. do przytrzymywania samic podczas kopulacji[13]), wydłużone i wąskie ciało[12], owalny[12], wydłużony i spłaszczony grzbietowo karapaks[4], prosoma dłuższa niż szersza[12] z wyraźną jamką środkową[12] (ang. fovea), opistosoma również wąska i długa[12] z gruczołami przędnymi na końcu[12], równoległe rzędy małych[12] oczu[4] (każde oko otacza czarna obwódka[12][11]) z zazwyczaj oddzielonymi od reszty oczami bocznymi[14] oraz otwór płciowy samicy ulokowany przy zakrzywionym końcu bruzdy epigastrycznej (ang. epigastric furrow)[4].
Takson kosmopolityczny[3], rozpowszechniony w Europie (w Polsce występuje 9 gatunków[15]), Afryce, Azji i Amerykach[14]. 67 gatunków występuje w krainie neotropikalnej[4] (z czego 15 gatunków stwierdzono w Ameryce Północnej[14]), a 56 – w Australazji[10]. Zasięgi geograficzne poszczególnych gatunków nie są jednak w pełni poznane[4].
Kwadratniki zamieszkują m.in. drzewa i krzewy, wysokie trawy na łąkach bądź zarośla na brzegach jezior i potoków[11].
Część gatunków buduje sieci łowne nad płynącą wodą[11]. Sieć jest zazwyczaj odchylona od pionu[11], może być także pozioma[11], a jej średnica może przekraczać 30 cm[11]. Centrum sieci zazwyczaj pozostaje puste[11]. Niektórzy przedstawiciele rodzaju czatują w centrum sieci w dzień i w nocy[11], natomiast inne gatunki polują nocą[11]. Charakterystycznym sposobem na kamuflaż jest ścisłe przyleganie do źdźbeł trawy blisko sieci, polegające na wyciągnięciu odnóży I i II pary w przód oraz III i IV pary w tył[11]. Przedstawiciele rodzaju potrafią szybko i z łatwością poruszać się po powierzchni wody[16]. Możliwe również, że są w stanie oddychać pod wodą z wykorzystaniem pęcherzyka powietrza[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.