Terminator (franczyza)
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Terminator – amerykańska franczyza filmowa z gatunku science-fiction stworzona przez Jamesa Camerona. Została zapoczątkowana filmem Terminator w 1984 roku opowiadającym historię pewnej młodej kobiety w latach 80. XX wieku, która zostaje zaatakowana przez cybernetycznego zabójcę (Terminatora) przybywającego z przyszłości. Wkrótce dowiaduje się ona, że została wyznaczona do eksterminacji, jako że w przyszłości urodzi syna, który w XXI wieku ma poprowadzić ludzkość do zwycięstwa w trwającej wówczas wojnie z maszynami. Cała seria obejmuje w sumie sześć filmów pełnometrażowych, jeden krótkometrażowy, serial, a także szereg gier, komiksów i książek. W rolę tytułową w większości filmów cyklu wcielił się Arnold Schwarzenegger. Do 2010 roku całkowity dochód z franczyzy wyniósł 3 miliardy dolarów[1].
.png){kind=logo}
_cropped.jpg)
Pierwsze dwa filmy z serii – Terminator (1984) i Terminator 2: Dzień sądu (1991) – zostały nakręcone przez Jamesa Camerona i osiągnęły sukces zarówno komercyjny, jak i artystyczny, zarabiając w sumie ponad 600 milionów dolarów i czyniąc Terminatora jedną z najbardziej rozpoznawalnych serii filmowych na świecie. Obydwie produkcje wprowadzono ponadto do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako filmy „znaczące kulturowo, historycznie lub estetycznie”.
Kolejne części cyklu takie jak: Terminator 3: Bunt maszyn (2003), Terminator: Ocalenie (2009) czy Terminator: Genisys (2015) zostały nakręcone bez udziału Jamesa Camerona i zarobiły razem 1,2 miliarda dolarów; jednak spotkały się z mieszanymi opiniami ze strony krytyków.
W późniejszym czasie Cameron, który w 2017 doszedł do porozumienia z właścicielami praw do marki, powrócił do pracy nad stworzoną przez siebie serią i wyprodukował nowy film cyklu – Terminator: Mroczne przeznaczenie (2019) wraz z Timem Millerem pełniącym funkcję reżysera. Produkcja choć zebrała w przeważającej części pozytywne recenzje ze strony krytyków, nie odniosła oczekiwanego sukcesu komercyjnego, zarabiając 261 milionów dolarów.
Tematyka filmów
Seria filmów skupia się na wojnie ludzi z maszynami sterowanymi przez zbuntowaną, stworzoną przez ludzi sztuczną inteligencję o nazwie Skynet. Na osadzonej w niedalekiej przyszłości wojnie jedyną nadzieją ludzkości na zwycięstwo jest charyzmatyczny przywódca ruchu oporu – John Connor[2].
W większości filmów serii widz może zaobserwować podróż w czasie, gdzie z przyszłości do czasów sprzed wojny przybywa cyborg mający za zadanie zapobiec narodzinom Connora poprzez zabójstwo jego matki, zanim ta go urodziła (pierwsza część) bądź zlikwidować samego Connora (druga i trzecia część), tym sposobem zapewniając Skynetowi zwycięstwo w wojnie trwającej kilkadziesiąt lat później. Do czasów sprzed wojny przybywa także człowiek – jeden z żołnierzy Connora (pierwsza część) bądź przeprogramowany drugi Terminator (druga i trzecia część) z misją uratowania wyznaczonej przez Skynet do eksterminacji osoby. Bohaterowie serii poprzez podróże w czasie wielokrotnie zmieniają bieg wydarzeń, gdyż, jak mówi przesłanie filmu: Przyszłość nigdy nie jest przesądzona[2][3].
Filmy
Podsumowanie
Perspektywa
| Twórcy | Filmy | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Terminator (1984) |
Terminator 2: Dzień sądu (1991) |
Terminator 3: Bunt maszyn (2003) |
Terminator: Ocalenie (2009) |
Terminator: Genisys (2015) |
Terminator: Mroczne przeznaczenie (2019) | |
| Reżyser | James Cameron | Jonathan Mostow | McG | Alan Taylor | Tim Miller | |
| Producent | Gale Anne Hurd | James Cameron | Mario Kassar Andrew G. Vajna Joel B. Michaels Hal Lieberman Colin Wilson |
Derek Anderson Moritz Borman Victor Kubicek Jeffrey Silver |
David Ellison Dana Goldberg Megan Ellison |
James Cameron i David Ellison |
| Scenarzysta | James Cameron Gale Anne Hurd |
James Cameron William Wisher Jr. |
scenariusz: John Brancato i Michael Ferris | John Brancato Michael Ferris |
Laeta Kalogridis Patrick Lussier |
scenariusz: David S. Goyer, Justin Rhodes i Billy Ray |
| fabuła: John Brancato, Michael Ferris i Tedi Sarafian | fabuła: James Cameron, Tim Miller i David Ellison | |||||
| Muzyka | Brad Fiedel | Marco Beltrami | Danny Elfman | Lorne Balfe | Junkie XL | |
| Zdjęcia | Adam Greenberg | Don Burgess | Shane Hurlbut | Kramer Morgenthau | Ken Seng | |
| Montaż | Mark Goldblatt | Conrad Buff IV Mark Goldblatt Richard A. Harris |
Nicolas De Toth Neil Travis |
Conrad Buff | Roger Barton | Julian Clarke |
| Wytwórnie filmowe | Hemdale Pacific Western Productions Cinema '84 |
Carolco Pictures Pacific Western Productions Lightstorm Entertainment StudioCanal |
Intermedia C2 Pictures |
The Halcyon Company Wonderland Sound and Vision |
Skydance Productions | Lightstorm Entertainment i Skydance Media |
| Dystrybucja | Orion Pictures | TriStar Pictures | Warner Bros. Pictures i Columbia Pictures | Paramount Pictures | Paramount Pictures i 20th Century Fox | |
| Czas trwania | 107 minut | 137 minut | 109 minut | 115 minut | 126 minut | 128 minut |
| Premiera (świat) | 26 października 1984 | 3 lipca 1991 | 2 lipca 2003 | 21 maja 2009 | 1 lipca 2015 | 23 października 2019 |
| Box office | 78,4 milionów $ | 523,7 milionów $ (wraz z wydaniem 3D) | 433,4 milionów $ | 371,4 milionów $ | 440,6 milionów $ | 261,1 milionów $ |
Terminator (1984)
Pomysł na film objawił się jego twórcy – Jamesowi Cameronowi – w trakcie nocnego koszmaru, kiedy przyśnił mu się metalowy szkielet robota wyłaniający się z płomieni ognia[4]. Filmowiec napisał scenariusz z pomocą Gale Anne Hurd, a także Williama Wishera Juniora, po czym zajął się realizacją filmu. Cameron sprzedał prawa do Terminatora Gale Anne Hurd za symbolicznego dolara, dzięki czemu mógł wyreżyserować swój film[5].
Akcja filmu rozgrywa się w 1984 roku w Los Angeles. W ówczesnej rzeczywistości ukazanej na filmie pojawia się przybywający z przyszłości, z 2029 roku cyborg zwany „Terminatorem” mający na celu zabicie matki Johna Connora – przyszłego jeszcze wówczas nienarodzonego przywódcy ruchu oporu, który w XXI wieku ma poprowadzić ludzkość do zwycięstwa w wojnie z maszynami. Z przyszłości przybywa również jeden z żołnierzy ruchu oporu – Kyle Reese w celu uratowania matki Connora przed Terminatorem[2]. W roli tytułowej wystąpił Arnold Schwarzenegger; w pozostałych rolach zagrali m.in. Linda Hamilton (Sarah Connor) oraz Michael Biehn (Kyle Reese). Światowa premiera filmu odbyła się 26 października 1984 roku (USA), zaś polska 1 marca 1987.
Film okazał się sukcesem i spotkał się z powszechnym uznaniem zarabiając na całym świecie 78 milionów dolarów[6]. Otrzymał 3 Saturny (spośród siedmiu nominacji) – w kategoriach: „najlepszy scenariusz”, „najlepsza charakteryzacja” oraz „najlepszy film science-fiction roku”[7]. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 100% i napisał, że „Ze względu na swoje imponujące sceny akcji, trzymającą w napięciu reżyserię oraz nieustępliwie szybkie tempo wiadome jest dlaczego Terminator nadal ma spory wpływ na kino akcji i filmy science-fiction.”[8]. W 2008 roku Terminator został wpisany przez „National Film Preservation Board” do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych, co oznacza szczególną ochronę filmu i przechowywanie go w Bibliotece Kongresu jako film „znaczący kulturowo, historycznie lub estetycznie”[9].
Terminator 2: Dzień sądu (1991)
Produkcja drugiej części filmu została opóźniona o kilka lat z powodu ówczesnych ograniczeń technologicznych, które uniemożliwiły Jamesowi Cameronowi wykreowanie postaci cyborga T-1000 wykonanego z płynnego metalu[a][10], a także ze względu na spory o własność intelektualną pomiędzy wytwórniami Hemdale Film Corporation oraz Carolco Pictures posiadającymi prawa do serii[11]. Sukces pierwszej części Terminatora pozwolił Jamesowi Cameronowi na nakręcenie kontynuacji za znacznie większy budżet. Całkowity koszt realizacji drugiej części filmu wyniósł około 100 milionów dolarów, czyli o kilkanaście razy więcej niż w przypadku części pierwszej, czyniąc Terminatora 2 filmem o największym budżecie w całej historii kina aż do tego momentu[12][13][14]. Reżyser napisał scenariusz do filmu wspólnie z Williamem Wisherem Juniorem, z którym współpracował już przy pisaniu scenariusza do pierwszej części serii.
Film jest bezpośrednią kontynuacją filmu Terminator z 1984 roku. Akcja filmu rozgrywa się 11 lat później od poprzedniej części, kiedy to John Connor, przyszły przywódca ruchu oporu, mieszka z rodziną zastępczą, a jego matka Sarah Connor zostaje umiejscowiona w zakładzie psychiatrycznym za próbę zniszczenia fabryki komputerów, która ma być odpowiedzialna za stworzenie Skynetu – sztucznej inteligencji, która w przyszłości wypowie wojnę ludzkości. Do 1995 roku z przyszłości przybywa cyborg z płynnego metalu z misją zabicia 10-letniego Connora. Do tego samego roku trafia również starszy model Terminatora zaprogramowany tak, aby chronić młodego Johna. Connor wspólnie z T-800 pomaga wydostać się ze szpitala swojej matce, po czym wspólnie starają się powstrzymać tytułowy Dzień Sądu i zapobiec wojnie z maszynami[2]. W roli tytułowej ponownie wystąpił Arnold Schwarzenegger, tym razem jako postać pozytywna. W pozostałych rolach pojawili się m.in.: Linda Hamilton (Sarah Connor), Edward Furlong (John Connor) i Robert Patrick (T-1000). Światowa premiera filmu odbyła się 3 lipca 1991 roku, z kolei polska 5 maja 1992.
Produkcja zarobiła na całym świecie blisko 517 milionów dolarów, będąc do dziś najbardziej dochodowym filmem z całej serii[13]. Okazała się też jednym z kamieni milowych w historii stosowania efektów specjalnych. Film spotkał się z pozytywnym odbiorem krytyków, którzy chwalili głównie grę aktorską, sceny akcji oraz stronę wizualną filmu. Obraz otrzymał 4 Oscary – za najlepsze efekty specjalne, najlepszy dźwięk, najlepszy montaż dźwięku oraz najlepszą charakteryzację. Był również nominowany do tej nagrody w kategoriach: „najlepsze zdjęcia” i „najlepszy montaż”[15]. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 93%, pisząc: „T2 zawiera ekscytujące sceny akcji oraz zadziwiające efekty specjalne, lecz tym co podnosi ową serię na wyższy poziom jest głębia postaci, zarówno tych ludzkich, jak i cybernetycznych”[16]. W 2023 roku Terminator 2 został dodany do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie lub estetycznie”[17].
T2 3D: Battle across Time (1996)
T2 3D to film krótkometrażowy wyprodukowany na potrzeby parków rozrywki Universal Studios. Jest to pierwszy krótkometrażowy film z serii Terminator i zarazem pierwszy zrealizowany w technologii 3D. Film również został wyreżyserowany przez Jamesa Camerona. Stanowi on mini-sequel filmu Terminator 2: Dzień sądu. W filmie ponownie wystąpili: Arnold Schwarzenegger, Edward Furlong, Linda Hamilton i Robert Patrick. Światowa premiera produkcji odbyła się 27 kwietnia 1996 roku na Florydzie[18].
Terminator 3: Bunt maszyn (2003)
Początkowo James Cameron planował napisać scenariusz i zająć się reżyserią trzeciej części serii[19], jednakże w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych zrezygnował z tego pomysłu, gdyż – jak później stwierdził – uznał, że cała historia, którą chciał przekazać została już opowiedziana w dwóch nakręconych przez niego filmach[20]. Sytuacja ta sprawiła, że trzeci pełnometrażowy film z cyklu był pierwszym filmem serii zrealizowanym bez udziału Camerona. Produkcją kontynuacji Dnia sądu zajęli się Andrew Vajna i Mario Kassar, którzy w 1998 uzyskali pełne prawa do kręcenia sequela[21][22]. Zatrudnili oni Tediego Sarafiana do napisania scenariusza[23] i Jonathana Mostowa do reżyserii filmu[24]. Scenariusz został później napisany na nowo, przy wykorzystaniu materiału Sarafiana przez Johna Brancato i Michaela Ferrisa[25]. Do filmu zaangażowano Arnolda Schwarzeneggera i Edwarda Furlonga aby ponownie zagrali swoje role – odpowiednio Terminatora T-800[26] i Johna Connora[27], jednakże drugi z wymienionych aktorów ostatecznie nie dołączył do obsady z powodu jego ówczesnych problemów związanych z zażywaniem narkotyków[28]. W filmie do swojej roli miała powrócić także Linda Hamilton, aczkolwiek odmówiła ona udziału w filmie na skutek jej niezadowolenia ze scenariusza[29], a także braku zaangażowania w kręcenie filmu ze strony Jamesa Camerona[30].
Fabuła wyprodukowanego przez Vajnę i Kassara filmu opowiada historię dorosłego już Johna Connora, który po powstrzymaniu Dnia Sądu i śmierci matki wiedzie anonimowe życie – pozbawiony adresu zamieszkania, numeru telefonu i karty kredytowej – tak, aby Skynet w żaden sposób nie mógł go namierzyć. Mimo wszystko z przyszłości przybywa cyborg pod postacią kobiety z misją zlikwidowania Connora. Z przyszłości po raz kolejny zostaje przysłana jednostka T-800 w celu chronienia Connora. Okazuje się bowiem, iż powstrzymany przed dziesięciu laty Dzień Sądu, nie powstrzymał nadchodzącej wojny z maszynami tylko ją opóźnił[2]. W filmie wystąpili m.in.: Arnold Schwarzenegger, Nick Stahl (John Connor), Claire Danes (Kate Brewster) i Kristanna Loken (T-X). Światowa premiera filmu odbyła się 30 czerwca 2003 roku, z kolei polska 8 sierpnia 2003. Obraz zarobił na całym świecie 433 miliony dolarów, zbierając głównie pozytywne recenzje[31]. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 69%, pisząc: „Mimo że T3 nie osiągnął poziomu drugiej części filmu jest mile widzianą nowością w serii Terminator”[32].
Terminator: Ocalenie (2009)
Czwarty pełnometrażowy film z serii Terminator nakręcił McG, po tym jak prawa do marki ponownie zmieniły właścicieli, trafiając tym razem do wytwórni The Halcyon Company[33]. Scenariusz do filmu napisali autorzy scenariusza poprzedniej części cyklu John Brancato i Michael Ferris wraz z pomocą kilku innych scenarzystów takich jak Anthony E. Zuiker, Paul Haggis czy Shawn Ryan[34]. Produkcja została zrealizowana z zupełnie nową obsadą, czyniąc ów film pierwszą częścią Terminatora, w której nie wystąpił Arnold Schwarzenegger (pojawiła się jedynie jego komputerowo wygenerowana twarz w jednej ze scen).
Akcja filmu rozgrywa się 13 lat po wydarzeniach z poprzedniej części, w trakcie wojny z maszynami, kiedy to John Connor będący jednym z przywódców ruchu oporu stawia czoło maszynom w walce ze Skynetem. Jego głównym zadaniem jest odnalezienie Kyle’a Reese’a, którego 11 lat później ma wysłać w przeszłość do 1984 roku w celu chronienia matki Connora[2]. W rolach głównych wystąpili: Christian Bale (John Connor), Anton Yelchin (Kyle Reese), Sam Worthington (Marcus Wright) oraz Bryce Dallas Howard (Kate Connor). Światowa premiera filmu odbyła się 14 maja 2009 roku (USA), z kolei polska 5 czerwca 2009[35]. Produkcja zarobiła 371 milionów USD, zebrała jednak mieszane opinie ze strony recenzentów[36]. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 33%, podsumowując film jako „obfity we wspaniałe efekty specjalne, jednak nieposiadający charakteru pierwszych części serii”[37].
Terminator: Genisys (2015)
Pierwotnie planowano, aby piąty film serii Terminator był kontynuacją filmu Terminator: Ocalenie z 2009 roku, aczkolwiek nie doszło do takiego przedsięwzięcia, jako że bankrutująca wytwórnia The Halcyon Company sprzedała prawa do franczyzy Megan Ellison, która wspólnie ze swoim bratem Davidem Ellisonem i jego wytwórnią Skydance Productions rozpoczęła produkcję kolejnego filmu[38][39][40]. Reżyserię powierzono Alanowi Taylorowi (m.in. Thor: Mroczny świat)[41], a napisanie scenariusza Laecie Kalogridis i Patrickowi Lussierowi[42]. Piąty film cyklu Terminator stanowi reboot serii, który nie uwzględnia trzeciej i czwartej części filmu. Jest to też pierwsza pełnometrażowa produkcja spod znaku Terminatora zrealizowana w technologii 3D.
Film ukazuje historię Kyle’a Reese’a – jednego z żołnierzy ruchu oporu, który zostaje wysłany w przeszłość w ślad za Terminatorem mającym na celu zabicie przyszłej matki Johna Connora, jednak po dotarciu na miejsce okazuje się, że ów terminator został już zniszczony, a Sarah ma już obrońcę – podstarzałego T-800. Reese z Sarą przenoszą się w czasie z 1984 do 2017 roku gdzie wspólnie z T-800 usiłują powstrzymać Dzień Sądu[2]. W filmie Arnold Schwarzenegger ponownie wcielił się w rolę Terminatora T-800. W pozostałych rolach wystąpili m.in.: Jason Clarke (John Connor), Emilia Clarke (Sarah Connor) oraz Jai Courtney (Kyle Reese). Światowa premiera filmu odbyła się 21 czerwca 2015 roku w Niemczech, z kolei amerykańska i polska 1 lipca 2015[43]. Produkcja zarobiła na całym świecie ponad 440 milionów dolarów[44], została jednak negatywnie odebrana przez krytyków. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 26%, pisząc: „Pogrążony w swojej mętnej mitologi Terminator: Genisys to chwiejny film, któremu brakuje głębi tematycznej, inteligencji koncepcyjnej oraz wizualnych emocji, które zapoczątkowały tę niegdyś potężną serię”[45].
Terminator: Mroczne przeznaczenie (2019)
Kolejny film z serii Terminator wyprodukował James Cameron, który w 2017 doszedł do porozumienia z wytwórnią Skydance Productions posiadającą prawa do marki[46]. Reżyserem filmu został Tim Miller, z kolei Cameron odpowiadał za fabułę[47]. Film będący drugim, po Genisys rebootem serii, nie uwzględnia części III-V, ponieważ Cameron nie chciał korzystać z elementów wprowadzonych do filmu bez swojego udziału. Obraz jest bezpośrednią kontynuacją filmu Terminator 2: Dzień sądu[48][49].
Akcja filmu rozgrywa się w 2020 roku w Meksyku; w rzeczywistości, w której po wydarzeniach z drugiej części Terminatora Skynet przestał istnieć, w związku z czym do wojny, którą ta sztuczna inteligencja miała wypowiedzieć ludzkości nigdy nie doszło. Do 2020 trafia jednakże przysłany z 2042 roku zaawansowany model terminatora z płynnego metalu Rev-9 mający za zadanie zlikwidować Daniellę Ramos – młodą Meksykankę, która w przyszłości odegra kluczową rolę w wojnie z maszynami sterowanymi przez nową sztuczną inteligencję, znaną jako „Legion”. W ten sam okres przybywa z przyszłości także Grace – kobieta posiadająca cybernetyczne usprawnienia dające jej nadludzką siłę i szybkość – z misją ocalenia Dani przed Rev-9. Do obrony przyszłej przywódczyni ruchu oporu dołącza także Sarah Connor, odpowiedzialna za zniszczenie fabryki Cyberdyne Systems 25 lat wcześniej oraz T-800 – pochodzący z nieistniejącej już rzeczywistości Skynetu przestarzały model terminatora[2].
W filmie do swoich ról powrócili Arnold Schwarzenegger[50] oraz Linda Hamilton odpowiednio jako T-800 i Sarah Connor[51]. W pozostałych rolach wystąpili m.in.: Natalia Reyes (Dani Ramos), Mackenzie Davis (Grace) oraz Gabriel Luna (Rev-9). Kręcenie zdjęć do filmu trwało od czerwca do listopada 2018[52][53]. Światowa premiera filmu odbyła się 23 października 2019 roku w Wielkiej Brytanii, z kolei amerykańska 1 listopada 2019[54]. W Polsce obraz zadebiutował 8 listopada[55]. Film zarobił na całym świecie łącznie 261 milionów dolarów, przy budżecie wynoszącym około 185 mln[56]. Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi wynik 70%, uznając, że Mroczne przeznaczenie „prezentuje znaczącą poprawę względem swoich ostatnich poprzedników, nawet jeśli brakuje mu emocjonującej siły ognia najlepszych filmów serii”[57].
Inne media
Seriale
Terminator: Kroniki Sary Connor (2008-2009)
Na kanwie filmowej serii powstał także dwusezonowy serial stanowiący alternatywę dla trzeciej części filmu. W tym serialu widz ma okazję ujrzeć dalsze losy Johna i Sary Connorów po powstrzymaniu Dnia Sądu w drugiej części filmu[2]. W serialu zagrali m.in.: Lena Headey, Thomas Dekker, Summer Glau oraz Shirley Manson.
Gry wideo
- Terminator 2: Judgement Day (1991)
- The Terminator (1991)
- The Terminator 2029 (1992)
- Terminator: Rampage (1993)
- The Terminator: Future Shock (1995)
- The Terminator: SkyNET (1996)
- Terminator: Dawn of Fate (2002)
- Terminator 3: Rise of the Machines (2003)
- Terminator 3: War of the Machines (2003)
- Terminator 3: The Redemption (2004)
- Terminator Salvation (2009)[58]
- Terminator: Resistance (2019)[59]
- Terminator: Resistance – Annihilation Line[b] (2021)[60]
- Terminator: Dark Fate – Defiance (2024)[61]
Książki
Trylogia T2
Popularne cytaty filmowe
- I’ll be back (Ja jeszcze wrócę) – kwestia Arnolda Schwarzeneggera po raz pierwszy pojawiająca się w pierwszej części Terminatora, gdzie po niewpuszczeniu go na posterunek policji wypowiada to zdanie do policjanta, po czym odchodzi. Wrócił samochodem, przejeżdżając przez drzwi[67][68]. Kwestia ta pojawia się też w kolejnych częściach Terminatora, a także w innych filmach, w których występował Schwarzenegger, często w humorystycznej formie[3][68]. Wypowiedź ta w 2005 roku została sklasyfikowana przez Amerykański Instytut Filmowy na 37. miejscu listy najlepszych cytatów filmowych ostatnich 100 lat[69].
- Come with me if you want to live (Chodź ze mną, jeśli chcesz żyć) – kwestia pojawiająca się w większości filmów serii Terminator, wypowiadana przez różne postacie. Po raz pierwszy wypowiedziana przez Kyle’a Reese’a (Michael Biehn) pod adresem Sary Connor w pierwszym filmie serii[3].
- Hasta la vista, baby – wypowiedź Schwarzeneggera użyta w filmie Terminator 2: Dzień sądu skierowana do Terminatora T-1000 przed oddaniem do niego strzału[3]. W 2005 roku kwestia ta została sklasyfikowana przez Amerykański Instytut Filmowy na 76. miejscu listy najlepszych cytatów filmowych ostatnich 100 lat[69].
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.