Teofil Rutka
polski filozof, jezuita Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
polski filozof, jezuita Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Teofil Rutka SJ, także Bogumił (ur. 27 grudnia 1622 w województwie kijowskim, zm. 18 maja 1700 we Lwowie) – polski jezuita. Filozof, retor, polemista, tłumacz i misjonarz. Pisarz religijny, autor prac na temat Ojców Kościoła oraz problemu filioque różniącego Kościół rzymskokatolicki i cerkiew prawosławną.
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1652 |
Do Towarzystwa Jezusowego wstąpił 13 sierpnia 1643 w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1652 w Poznaniu. W latach 1653–1654 był profesorem retoryki w Gdańsku, w 1655 w Kaliszu, w latach 1656–1657 w Głogowie. W latach 1657–1658 był misjonarzem dworskim, prawdopodobnie u Krzysztofa Żegockiego. Następnie ponownie został profesorem retoryki: w latach 1658–1659 w Kaliszu i w latach 1659–1560 w Lublinie.
W 1661 jako misjonarz uczestniczył w poselstwie Władysława Szmelinga do Chanatu Krymskiego. W latach 1661–1663 był profesorem filozofii w Lublinie. W 1663–1664 był penitencjarzem w sanktuarium w Loreto. Po powrocie do Polski został profesorem filozofii w Poznaniu w latach 1664–1666 i teologii polemicznej w Kaliszu w latach 1666–1667. Następnie pełnił funkcję prefekta różnych szkół, w których był też profesorem teologii moralnej: w Poznaniu 1667–1668, w Rawie 1668–1669, w Sandomierzu 1669–1670, w Lublinie 1670–1671, we Lwowie 1671–1672 i w Łucku 1672.
W latach 1672–73 był misjonarzem w Konstantynopolu. W latach 1673–75 profesorem teologii moralnej w Kaliszu. Następnie został instruktorem III probacji – funkcję tę sprawował w Jarosławiu w latach 1675–1676. Ostatnie lata życia, 1676–1700, spędził jako misjonarz dworski wojewody ruskiego Stanisława Jana Jabłonowskiego.
Teofil Rutka pisał po łacinie, ale dzieła swoje publikował także w przekładach na język polski. Zasłynął przede wszystkim jako retor. Pozostawił po sobie ceniony i popularny (wiele odpisów) podręcznik retoryki Rhetor polonus. Poza tym był bardzo płodnym pisarzem – jest autorem wielu prac polemicznych, ascetycznych i dotyczących patrystyki. Wiele książek i broszur poświęcił sprawom Kościoła wschodniego, np. różniącego prawosławie i katolicyzm problemu filioque. Działał też na rzecz nawrócenia muzułmanów. Wydawał także pisma, w których mobilizował władców chrześcijańskich do założenia ligi antytureckiej.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
