Tadeusz Antoni Porębski

Tadeusz Antoni Porębski (ur. 13 sierpnia 1894 w Przemyślu, zm. 24 maja 1970 w Londynie) – pułkownik Wojska Polskiego, doktor prawa, prezes Najwyższej Izby Kontroli na Uchodźstwie (1967–1970). Prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski awansował go w 1964 na generała brygady

Tadeusz Antoni Porębski

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	13 sierpnia 1894 Przemyśl
Data i miejsce śmierci	24 maja 1970 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1970
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Najwyższy Sąd Wojskowy Szefostwo Służby Sprawiedliwości
Stanowiska	sędzia NSW szef służby
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 13 sierpnia 1894 w Przemyślu w rodzinie Franciszka i Adeli Hallaun^[1][2]. Przed I wojną światową studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim i działał w Polskich Drużynach Strzeleckich. Od sierpnia 1914 roku do lipca 1917 roku pełnił służbę w 3 pułku piechoty Legionów, a później w Ewidencji przy cesarskiej i królewskiej Komendzie Legionów Polskich. 11 lutego 1917 roku został awansowany z sekcyjnego na plutonowego. Po kryzysie przysięgowym pełnił służbę w żandarmerii Polskiej Siły Zbrojnej.

Od listopada 1918 roku służył w Żandarmerii Polowej Wojska Polskiego. 18 grudnia 1918 roku szef Sztabu Generalnego, generał dywizji Stanisław Szeptycki awansował go z sierżanta na podchorążego^[3]. 25 września 1919 roku został mianowany z dniem 1 października 1919 roku podporucznikiem w żandarmerii^[4]. W lutym 1920 roku przeniesiony został z dowództwa Żandarmerii do Wydziału Organizacyjnego Oddziału I Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. 20 września 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w Korpusie Sądowym, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w Departamencie VI Prawno-Wojskowym Ministerstwa Spraw Wojskowych^[5]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Żandarmerii Wojskowej, a jego oddziałem macierzystym, jako oficera Korpusu Sprawiedliwości był Oddział VI Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych^[6].

W lutym 1922 roku został asystentem w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr IV w Łodzi. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów sądowych. W październiku 1924 roku został asystentem w Najwyższym Sądzie Wojskowym w Warszawie. W październiku następnego roku otrzymał nominację na sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I w Warszawie. 12 kwietnia 1927 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[7]. W październiku 1928 roku przeniesiony został do Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych, w którym objął stanowisko kierownika referatu w Wydziale Ogólnym. W kwietniu 1934 roku został prokuratorem przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie. 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 4. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[8]. Następnie został szefem Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie. Na tym stanowisku pozostawał do 17 września 1939 roku.

Po kampanii wrześniowej 1939 roku, przez Rumunię, przedostał się do Francji. W styczniu 1940 roku objął stanowisko szefa Sądu Polowego Nr 1 w Paryżu. Jako sędzia zawodowy kierował rozprawą przeciwko generałowi brygady Ludomiłowi Rayskiemu (przewodniczył generał brygady Aleksander Narbutt-Łuczyński)^[9]. Od lipca 1940 roku, po ewakuacji do Wielkiej Brytanii, powołany został na stanowisko szefa Sądu Polowego I Korpusu Polskiego. W czerwcu 1943 roku mianowany został szefem Morskiego Sądu Wojennego. 27 stycznia 1944 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów audytorów. W kwietniu 1944 roku otrzymał nominację na sędziego Najwyższego Sądu Wojskowego. Od sierpnia 1945 roku do stycznia 1947 roku był szefem Służby Sprawiedliwości Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po demobilizacji zamieszkał w Londynie. Był członkiem Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Prezydent RP August Zaleski awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 11 listopada 1964 roku w korpusie generałów^[10][11]. 1 marca 1967 roku Prezydent RP mianował go prezesem Najwyższej Izby Kontroli^[12].

Zmarł 24 maja 1970 roku w Londynie. Pierwotnie został pochowany na cmentarzu Mortlake Cemetery^[13]. Jego prochy zostały sprowadzone do Polski^[10] i pochowane na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 146a-6-8)^[14].

Był mężem Marii (1899–1974), ojcem Krystyny (1922–1978) i Stanisława (1924–2013)^[15][14].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 1 czerwca 1970)^[16]
• Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)^[17]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[18]

Przypisy

1. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-09-07].
2. Tadeusz Antoni Porębski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-09-07].
3. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 3 z 12 stycznia 1919 roku, poz. 131.
4. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, Nr 93 z 25 października 1919 roku, s. 2329.
5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 29 września 1920 roku, poz. 863.
6. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 416, 827.
7. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 121.
8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 67.
9. Nazarewicz 1982 ↓, s. 176-177.
10. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 150.
11. Dembiński 1969 ↓, s. 1.
12. Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 19 maja 1967 r.
13. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 1 (18), s. 100, Lipiec 1970. Koło Lwowian w Londynie.
14. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW NAGAJ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-10-25].
15. Tadeusz Antoni Porębski M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2022-10-25].
16. Dziennik Ustaw RP Nr 1 z 19 stycznia 1971 r.
17. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
18. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 637 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

• Jerzy Nazarewicz. Wojskowa służba sprawiedliwości armii polskiej we Francji 1939–1940. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (101), s. 161–191, 1982. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
• Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Śląska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2017-03-05].