Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Słownik Kangxi (chiń. 康熙字典; pinyin Kāngxī zìdiǎn) – wielki słownik języka chińskiego, skompilowany na początku XVIII w. na rozkaz cesarza Kangxi z mandżurskiej dynastii Qing i wydany po raz pierwszy w roku 1716. Ustabilizowano wówczas istniejący wcześniej słownik Zihui oparty na wykorzystaniu 214 tzw. kluczy, czyli podstawowych elementów znaków pisma chińskiego. Słownik Kangxi obejmuje 47 tysięcy znaków, podaje wymowę słów w tradycyjnym systemie fanqie.
Redaktorzy słownika Kangxi, Zhang Yushu (張玉書) oraz Chen Tingjing (陳廷敬), opierali się na dwóch słownikach napisanych w czasach dynastii Ming: Zihui z 1615 roku (字彙, Zbiór znaków) autorstwa Mei Yingzuo (梅膺祚) oraz Zhengzitong (正字通, Właściwe użycie znaków) z 1627 roku, napisany przez Zhang Zilie (張自烈).
Ponieważ cesarski edykt nakazywał utworzenie słownika w zaledwie 5 lat, jego pierwsza wersja roiła się od błędów. XIX-wieczny cesarz Daoguang polecił znaleźć je i nanieść do słownika stosowne poprawki. Wydane w 1831 roku nowe wydanie słownika, zatytułowane Zidian kaozheng (字典考證), zawierało wykaz 2588 błędów w słowniku Kangxi, w większości w cytatach[1].
Nowe wydanie słownika zawierało 47035 znaków i 1995 graficznych wariantów znaków o tej samej wymowie i znaczeniu. Łącznie dało to 49930 różnych ideogramów. Kolejność znaków w słowniku oparto na wykorzystaniu 214 tzw. kluczy, czyli podstawowych elementów znaków pisma chińskiego, oraz na ilości kresek w każdym znaku. Choć 214 kluczy po raz pierwszy użyto w słowniku Zihui, dopiero po wydaniu Kangxi zidian udało się spopularyzować ten podział zapisu tradycyjnych chińskich znaków. Dlatego klucze te do dziś noszą nazwę "kluczy Kangxi".
Słownik Kangxi został zapisany i opublikowany w wielu formach, począwszy od pochodzących ze starej dynastii Qing drewnianych bloków, poprzez tradycyjną chińską oprawę na specjalnym papierze, skończywszy na dostępnej w internecie formie cyfrowej.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.