Szczepankowo (województwo podlaskie)

Szczepankowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Śniadowo^[4][6].

Integralne części wsi Szczepankowo^[4][6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0408586	Szczepankowo-Kolonia	część wsi
0408592	Zanarcie	część wsi

Zobacz też: Szczepankowo.

Szczepankowo

wieś
Kościół w stylu gotyku mazowieckiego
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	łomżyński
Gmina	Śniadowo
Liczba ludności (2011)	394[1][2]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-411[3]
Tablice rejestracyjne	BLM
SIMC	0408570[4]
Położenie na mapie gminy Śniadowo Szczepankowo
Położenie na mapie Polski Szczepankowo
53°07′15″N 21°56′59″E[5]

Historia

Wieś od XIV wieku do 1796 była własnością Opactwa Benedyktynów w Płocku^[7]. W XVIII w. osada targowa^[8].

W latach 1921–1939 wieś i folwark leżał w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Szczepankowo.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:

• folwark – 83 osoby, 74 było wyznania rzymskokatolickiego, 9 żydowskiego. Jednocześnie 74 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 9 żydowską. Były tu 3 budynki mieszkalne
• wieś – 415 osób, 405 było wyznania rzymskokatolickiego, 5 mojżeszowego. Jednocześnie 405 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 5 żydowską. Było tu 65 budynków mieszkalnych^[9].

Miejscowości należały do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Łomży^[10].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy^[11].

Do 1954 roku oraz w latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Szczepankowo. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie łomżyńskim.

Zabytki

Grób żołnierzy rosyjskich poległych w 1944 r. na cmentarzu parafialnym

• we wsi znajduje się kościół murowany w stylu gotyku mazowieckiego pw. św. Wojciecha BM zbudowany w latach 1537–1547 przez opatów płockich – Łukasza i Jana Dziedzickich; konsekrowany w 1547 r. przez biskupa płockiego; szczyty wieży przekształcono około 1618 roku; kościół był kilkakrotnie remontowany w XIX i XX w.; do 1822 r. opiekę, duszpasterską nad parafią sprawowali Benedyktyni z klasztoru w Pułtusku^[12]; obok kościoła stoi murowana kaplica grobowa, zbudowana dla Franciszki ze Skarżyńskich Grabowskiej (zm. 1856); plebania murowana, wybudowana w 1927 r. staraniem ks. prob. Franciszka Matuszczyka; kościół, jest siedzibą parafii św. Wojciecha BM
• na początku wsi znajduje się dwór, który został wybudowany w latach 1825–1838 dla Józefy z Bykowskich i Ottona Henryka Milberga, jej męża; wcześniej majątek należał do Antoniego Bykowskiego, ojca Józefy, który zakupił ją od Stanisława Skarżyńskiego, ten zaś dzierżawił go od rządu pruskiego; od XII wieku do końca XVIII wieku ziemie należały do benedyktynów płockich; po Milbergu – generale brygady Wojska Polskiego, dwór przeszedł na jego syna Władysława; w 1882 roku majątek jako wiano córki Władysława przeszedł w posiadanie rodziny Jana Grabińskiego; taki stan rzeczy utrzymał się aż zakończenia II wojny światowej; po zakończeniu działań wojennych we dworze ulokowano Wiejski Dom Towarowy; obecnie opuszczony, nieznacznie zniszczony dwór czeka na nowego właściciela
• na cmentarzu znajduje się grobowiec z 1886 roku, zbudowany dla rodziny Łuniewskich
• grób żołnierzy rosyjskich poległych w starciu z Niemcami w pobliżu wsi Szczepankowo w 1944 r.

Przypisy

1. Wieś Szczepankowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 134722
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Kazimierz Pacuski, Początki benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha na grodzie płockim, w: Notatki Płockie, 40/4-165, 1995, s. 5.
8. Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński „Mazowsze, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 247.
9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 53.
10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1671.
11. Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 – Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-19].
12. Diecezja Łomżyńska.

Linki zewnętrzne

• Szczepankowo 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 841.