Królak

Królak
	Sylvilagus
	J.E. Gray, 1867
	; Przedstawiciel rodzaju – królak zaroślowy (S. bachmani)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	zajęczaki
Rodzina	zającowate
Rodzaj	królak
	Typ nomenklatoryczny
	Lepus sylvaticus Bachman, 1837 (= Lepus sylvaticus floridanus J.A. Allen, 1890)
Synonimy
	Hydrolagus J.E. Gray, 1867; Tapeti J.E. Gray, 1867; Praotherium Cope, 1871; Limnolagus Mearns, 1897; Microlagus Trouessart, 1897; Brachylagus G.S. Miller, 1900; Palaeotapeti Spillmann, 1931; Paludilagus Hershkovitz, 1950;
	Hydrolagus J.E. Gray, 1867; Tapeti J.E. Gray, 1867; Praotherium Cope, 1871; Limnolagus Mearns, 1897; Microlagus Trouessart, 1897; Brachylagus G.S. Miller, 1900; Palaeotapeti Spillmann, 1931; Paludilagus Hershkovitz, 1950;
Gatunki
	34 gatunki (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	34 gatunki (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Królak^[9], króliczek^[9] (Sylvilagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Szybkie fakty Domena, Typ ...

Zamknij

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Belize, Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze, Nikaragui, Kostaryce, Panamie, Kolumbii, Wenezueli, na Arubie, Curaçao, w Surinamie, Brazylii, Paragwaju, Argentynie, Boliwii, Peru i Ekwadorze^[10]^[11]^[12].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 230–550 mm, długość ogona 10–74 mm, długość ucha 40–80 mm, długość tylnej stopy 67–113 mm; masa ciała 246–2700 g^[11]^[13].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku angielski zoolog John Edward Gray na łamach The Annals and Magazine of Natural History^[1]. Na gatunek typowy Gray wyznaczył królaka florydzkiego (S. floridanus).

Etymologia

Sylvilagus: łac. silva „las”; gr. λαγός lagos „zając”^[14].
Hydrolagus: gr. ὑδρο- hudro- „wodny-”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; λαγoς lagos „zając”^[15]. Gatunek typowy: Lepus aquaticus Bachman, 1837.
Tapeti: brazylijska nazwa tapeti dla królika^[16]. Gatunek typowy: Lepus brasiliensis Linnaeus, 1758.
Praotherium: gr. πραος praos „łagodny, delikatny”; θηριον thērion „dzike zwierzę”, od θηρ thēr, θηρος thēros „zwierzę”^[17]. Gatunek typowy: Praotherium palatinum Cope, 1871 (nomen dubium).
Limnolagus: gr. λιμνη limnē „bagno”; λαγoς lagos „zając”^[18].
Microlagus: gr. μικρος mikros „mały”; λαγoς lagos „zając”^[19]. Gatunek typowy: Lepus cinerascens^{[uwaga 3]} J.A. Allen, 1890.
Brachylagus: gr. βραχυς brakhus „krótki” ; λαγoς lagos „zając”^[20]. Gatunek typowy: Lepus idahoensis Merriam, 1891.
Palaeotapeti: gr. παλαιος palaios „stary, antyczny”^[21]; rodzaj Tapeti J.E. Gray, 1867. Gatunek typowy: Palaeotapeti jordani Spillmann, 1931 (species inquirenda).
Paludilagus: łac. palus, paludis „bagno”^[22]; λαγoς lagos „zając”^[23]. Gatunek typowy: Lepus palustris Bachman, 1837.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[24]^[13]^[10]^[9]:

Sylvilagus idahoensis (Merriam, 1891) – króliczek karłowaty
Sylvilagus audubonii (S.F. Baird, 1858) – królak pustynny
Sylvilagus nuttallii (Bachman, 1837) – królak górski
Sylvilagus transitionalis (Bangs, 1895) – królak nowoangielski
Sylvilagus obscurus J.A. Chapman, Cramer, Deppenaar & T.J. Robinson, 1992 – królak appalachijski
Sylvilagus bachmani (Waterhouse, 1839) – królak zaroślowy
Sylvilagus aquaticus (Bachman, 1837) – królak bagienny
Sylvilagus palustris (Bachman, 1837) – królak błotny
Sylvilagus cunicularius (Waterhouse, 1848) – królak króliczy
Sylvilagus graysoni (J.A. Allen, 1877) – królak zatokowy
Sylvilagus holzneri (Mearns, 1896)
Sylvilagus floridanus (J.A. Allen, 1890) – królak florydzki
Sylvilagus hondurensis E.A. Goldman, 1932
Sylvilagus yucatanicus (G.S. Miller, 1899)
Sylvilagus varynaensis Durant & Guevara, 2001 – królak wenezuelski
Sylvilagus insonus (E.W. Nelson, 1904) – królak samotniczy
Sylvilagus dicei W.P. Harris, 1932 – królak panamski
Sylvilagus gabbi (J.A. Allen, 1877)
Sylvilagus incitatus (Bangs, 1901)
Sylvilagus brasiliensis (Linnaeus, 1758) – królak brazylijski
Sylvilagus andinus (J.A. Allen, 1912)
Sylvilagus apollinaris O. Thomas, 1920
Sylvilagus daulensis J.A. Allen, 1914
Sylvilagus fulvescens J.A. Allen, 1912
Sylvilagus nicefori O. Thomas, 1921
Sylvilagus parentum Ruedas, 2017
Sylvilagus salentus J.A. Allen, 1913
Sylvilagus sanctaemartae Hershkovitz, 1950
Sylvilagus surdaster O. Thomas, 1901
Sylvilagus tapetillus O. Thomas, 1897

Opisano również gatunki wymarłe^[25]:

Sylvilagus coloradoensis (Ramos, 1999)^[26] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
Sylvilagus hibbardi J.A. White, 1984^[27] (Stany Zjednoczone; pliocen)
Sylvilagus leonensis Cushing, 1945^[28] (Meksyk; plejstocen)
Sylvilagus palustrellus Gazin, 1950^[29] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
Sylvilagus webbi J.A. White, 1991^[30] (Stany Zjednoczone; pliocen/plejstocen).

Uwagi

[U 1]
Młodszy homonim Hydrolagus Gill, 1862 (Chondrichthyes).
[U 2]
Nowa nazwa dla Hydrolagus J.E. Gray, 1867.
[U 3]
Podgatunek S. bachmani.

Przypisy

[1]
Gray 1867 ↓, s. 221.
[2]
Gray 1867 ↓, s. 224.
[3]
E.D. Cope. Preliminary report on the Vertebrata discovered in the Port Kennedy Bone Cave. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 12 (86), s. 93, 1871. (ang.).
[4]
E.A. Mearns. A new subgeneeic name for the Water Hares (Hydrolagus Gray.). „Science”. New Series. 5, s. 393, 1897. (ang.).
[5]
É. L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova editio (prima completa). Berlin: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 660. (łac.).
[6]
G.S. Miller. A new subgenus for Lepus idahoensis. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 13, s. 157, 1900. (ang.).
[7]
F. Spillmann: Die Säugetiere Ecuadors im Wandel der Zeit. T. 1. Quito: Universidad Central, 1931, s. 23. (niem.).
[8]
P. Hershkovitz. Mammals of northern Colombia, preliminary report No. 6: Rabbits (Leporidae), with notes on the classification and distribution of the South American forms. „Proceedings of the United States National Museum”. 100 (3265), s. 333, 1950. (ang.).
[9]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56, 59–61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
[10]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 282–284. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
[11]
S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 112, 114–125. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
[12]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sylvilagus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-02].
[13]
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 185–187. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
[14]
Palmer 1904 ↓, s. 655.
[15]
Palmer 1904 ↓, s. 335.
[16]
Palmer 1904 ↓, s. 661.
[17]
Palmer 1904 ↓, s. 650.
[18]
Palmer 1904 ↓, s. 377.
[19]
Palmer 1904 ↓, s. 421.
[20]
Palmer 1904 ↓, s. 142.
[21]
Jaeger 1944 ↓, s. 159.
[22]
Jaeger 1944 ↓, s. 160.
[23]
Jaeger 1944 ↓, s. 119.
[24]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).
[25]
J.S. Zijlstra: Sylvilagus. Hesperomys project. [dostęp 2023-01-25]. (ang.).
[26]
C.N. Ramos. An Irvingtonian species of Brachylagus (Mammalia: Lagomorpha) from Porcupine Cave, Park County, Colorado. „Great Basin Naturalist”. 59 (2), s. 153, 1999. (ang.).
[27]
J.A. White. Late Cenozoic Leporidae (Mammalia, Lagomorpha) from the Anza-Borrego Desert, southern California. „Special Publication of the Carnegie Museum of Natural History”. 9, s. 50, 1984. (ang.).
[28]
J.E. Cushing Jr.. Quaternary rodents and lagomorphs of San Josecito Cave, Nuevo Leon, Mexico. „Journal of Mammalogy”. 26 (2), s. 183, 1945. DOI: 10.2307/1375094. (ang.).
[29]
Ch.L. Gazin. Annotated list of fossil Mammalia associated with human remains at Melbourne, Fla. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 40 (12), s. 399, 1950. (ang.).
[30]
J.A. White. A new Sylvilagus (Mammalia: Lagomorpha) from the Blancan (Pliocene) and Irvingtonian (Pleistocene) of Florida. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 11 (2), s. 243, 1991. DOI: 10.1080/02724634.1991.10011391. (ang.).

Bibliografia

J.E. Gray. Notes on the skulls of hares (Leporidæ) and picas (Lagomyidæ) in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third series. 20 (117), s. 219-228, 1867. (ang.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[2] [U 1]
Młodszy homonim Hydrolagus Gill, 1862 (Chondrichthyes).

[5] [U 2]
Nowa nazwa dla Hydrolagus J.E. Gray, 1867.

[22] [U 3]
Podgatunek S. bachmani.

[CITEREFGray1867[https://biodiversitylibrary.org/item/72234#page/235/mode/1up_221]-1] [1]
Gray 1867 ↓, s. 221.

[CITEREFGray1867[https://biodiversitylibrary.org/item/72234#page/238/mode/1up_224]-3] [2]
Gray 1867 ↓, s. 224.

[cope-4] [3]
E.D. Cope. Preliminary report on the Vertebrata discovered in the Port Kennedy Bone Cave. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 12 (86), s. 93, 1871. (ang.).

[Mearns-6] [4]
E.A. Mearns. A new subgeneeic name for the Water Hares (Hydrolagus Gray.). „Science”. New Series. 5, s. 393, 1897. (ang.).

[Trouessart-7] [5]
É. L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova editio (prima completa). Berlin: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 660. (łac.).

[mil-8] [6]
G.S. Miller. A new subgenus for Lepus idahoensis. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 13, s. 157, 1900. (ang.).

[spi-9] [7]
F. Spillmann: Die Säugetiere Ecuadors im Wandel der Zeit. T. 1. Quito: Universidad Central, 1931, s. 23. (niem.).

[Hershkovitz-10] [8]
P. Hershkovitz. Mammals of northern Colombia, preliminary report No. 6: Rabbits (Leporidae), with notes on the classification and distribution of the South American forms. „Proceedings of the United States National Museum”. 100 (3265), s. 333, 1950. (ang.).

[Cichocki&inni-11] [9]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56, 59–61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-12] [10]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 282–284. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Schai-Braun&Hackländer-13] [11]
S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 112, 114–125. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-14] [12]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sylvilagus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-02].

[amw-15] [13]
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 185–187. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792402_655]-16] [14]
Palmer 1904 ↓, s. 655.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792082_335]-17] [15]
Palmer 1904 ↓, s. 335.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792408_661]-18] [16]
Palmer 1904 ↓, s. 661.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA651_650]-19] [17]
Palmer 1904 ↓, s. 650.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792124_377]-20] [18]
Palmer 1904 ↓, s. 377.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792168_421]-21] [19]
Palmer 1904 ↓, s. 421.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA142_142]-23] [20]
Palmer 1904 ↓, s. 142.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=189_159]-24] [21]
Jaeger 1944 ↓, s. 159.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=190_160]-25] [22]
Jaeger 1944 ↓, s. 160.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=149_119]-26] [23]
Jaeger 1944 ↓, s. 119.

[asm-27] [24]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).

[zij-28] [25]
J.S. Zijlstra: Sylvilagus. Hesperomys project. [dostęp 2023-01-25]. (ang.).

[ram-29] [26]
C.N. Ramos. An Irvingtonian species of Brachylagus (Mammalia: Lagomorpha) from Porcupine Cave, Park County, Colorado. „Great Basin Naturalist”. 59 (2), s. 153, 1999. (ang.).

[whi84-30] [27]
J.A. White. Late Cenozoic Leporidae (Mammalia, Lagomorpha) from the Anza-Borrego Desert, southern California. „Special Publication of the Carnegie Museum of Natural History”. 9, s. 50, 1984. (ang.).

[cus-31] [28]
J.E. Cushing Jr.. Quaternary rodents and lagomorphs of San Josecito Cave, Nuevo Leon, Mexico. „Journal of Mammalogy”. 26 (2), s. 183, 1945. DOI: 10.2307/1375094. (ang.).

[gaz-32] [29]
Ch.L. Gazin. Annotated list of fossil Mammalia associated with human remains at Melbourne, Fla. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 40 (12), s. 399, 1950. (ang.).

[whi91-33] [30]
J.A. White. A new Sylvilagus (Mammalia: Lagomorpha) from the Blancan (Pliocene) and Irvingtonian (Pleistocene) of Florida. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 11 (2), s. 243, 1991. DOI: 10.1080/02724634.1991.10011391. (ang.).

[9]

[1]

[uwaga 1]

[2]

[3]

[uwaga 2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[uwaga 3]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]