Sylvia (ptak)

Sylvia – rodzaj ptaków z rodziny pokrzewek (Sylviidae).

Ten artykuł dotyczy rodzaju ptaków. Zobacz też: Sylvia – ujednoznacznienie.

Sylvia
Scopoli, 1769[1]
Przedstawiciel rodzaju – gajówka (S. borin)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pokrzewki
Rodzaj	Sylvia
Typ nomenklatoryczny
Motacilla atricapilla Linnaeus, 1758
Synonimy
Lioptilus Bonaparte, 1850[2] Cuphopterus[a] Hartlaub, 1866[3] Horizorhinus[b] Oberholser, 1899[4] Parophasma Reichenow, 1905[5] Pseudoalcippe Bannerman, 1923[6]
Gatunki
7 gatunków – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce^[7].

Morfologia

Długość ciała 13–19 cm, masa ciała 8,5–34 g^[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1769 roku włoski lekarz i przyrodnik Giovanni Antonio Scopoli w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej^[1]. Scopoli wymienił kilkanaście gatunków – Motacilla luscinia Linnaeus, 1758, Motacilla curruca Linnaeus, 1758, Motacilla atricapilla Linnaeus, 1758, Motacilla oenanthe Linnaeus, 1758, Motacilla rubecula Linnaeus, 1758, Motacilla phoenicurus Linnaeus, 1758, Motacilla titys Linnaeus, 1758 (= Motacilla phoenicurus Linnaeus, 1758), Sylvia zya Scopoli, 1769 (= Motacilla modularis Linnaeus, 1758), Motacilla schoenobaenus Linnaeus, 1758, Sylvia muscipeta Scopoli, 1769 (= Motacilla rubicola Linnaeus, 1758), Motacilla rubetra Linnaeus, 1758, Motacilla trochilus Linnaeus, 1758, Motacilla troglodytes Linnaeus, 1758 i Motacilla regulus Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Motacilla atricapilla Linnaeus, 1758 (kapturka)^[9].

Etymologia

• Sylvia: łac. sylvia ‘duszek leśny’, od łac. silva lub sylva ‘teren lesisty’^[10].
• Lioptilus: gr. λειος leios ‘gładki’; skrót od rodzaju Ptiliogonys Swainson, 1824 (jedwabniczka)^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Turdus nigricapillus Vieillot, 1818.
• Cuphopterus: gr. κυφος kuphos ‘zakręcony’, od κυπτω kuptō ‘pochylić się’; -πτερος -pteros ‘-skrzydły’, od πτερον 'pteron ‘skrzydło’^[12]. Gatunek typowy: Cuphopterus dohrni Hartlaub, 1866.
• Horizorhinus: gr. ὁριζω horizō ‘ograniczać’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’^[13].
• Parophasma: rodzaj Parus Linnaeus, 1758 (sikora); φασμα phasma, φασματος phasmatos ‘zjawa, fantom’, od φαινω phainō ‘pojawić się’^[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Parisoma galinieri Guérin-Méneville, 1843.
• Pseudoalcippe: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Alcippe Blyth, 1844 (sikornik)^[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Turdinus atriceps Sharpe, 1902.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[16]:

• Sylvia atricapilla (Linnaeus, 1758) – kapturka
• Sylvia borin (Boddaert, 1783) – gajówka
• Sylvia dohrni (Hartlaub, 1866) – żabotnik
• Sylvia galinieri (Guérin-Méneville, 1843) – jałowczyk
• Sylvia nigricapillus (Vieillot, 1818) – kapturniczek
• Sylvia atriceps (Sharpe, 1902) – pokrzewka śniadogłowa
• Sylvia abyssinica (Rüppell, 1840) – pokrzewka szarogłowa

Uwagi

1. Młodszy homonim Cuphopterus Morawitz, 1865 (Hymanoptera).
2. Nowa nazwa dla Cuphopterus Hartlaub, 1866.