Sundini (gmina)

Sundini (far. Sunda kommuna) – gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnym Danii, położonym na Oceanie Atlantyckim. Graniczy z takimi jednostkami administracyjnymi, jak: Eiði, Kvívík, Runavík, Sjóv oraz Vestmanna. Siedzibą jej władz jest Oyrarbakki.

Sundini

Sunda kommuna

gmina
Wjazd do Oyrarbakki, siedziby władz gminy.
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Region	Eysturoy oraz Streymoy
Siedziba	Oyrarbakki
Data powstania	1944
Burmistrz	Heðin Zachariasen (Fólkaflokkurin)
Powierzchnia	157,5 km²[1]
Populacja (01.01.2014) • liczba ludności	1 645[2]
• gęstość	10 os./km²
Numer kierunkowy	+298
Kod pocztowy	FO-400, FO-420, FO-435 - FO-438 FO-430, FO-440, FO-445, FO-450, FO-460, FO-476
Adres urzędu: Oyrarbakkavegur 3 FO-400 Oyrarbakki
Położenie na mapie Wysp Owczych
62°09′N 6°56′W
Strona internetowa

Gmina położona jest po dwóch stronach cieśniny Sundini. Zajmuje północno-wschodnią część wyspy Streymoy, a także trzy mniejsze, rozproszone obszary na Eysturoy - w północnej części wyspy, na wybrzeżu północno-zachodnim oraz w centralnej części wybrzeża zachodniego. Do roku 2005 w skład gminy wchodziły tylko te ostatnie tereny. Zajmuje powierzchnię 157,5 km², co czyni ją drugą pod względem wielkości gminą na Wyspach Owczych^[1].

Według danych na 1 stycznia 2014 roku liczba mieszkańców gminy wynosi 1 645 osób^[2].

Historia

W 1872 roku powstały: Eysturoyar Prestagjalds kommuna oraz Norðstreymoyar Prestagjalds kommuna, zajmujące tereny obecnej gminy Sundini^[3][4]. Z pierwszej z nich w 1894 roku wydzielono gminę Eiði, w której skład weszły także tereny późniejszej Sunda kommuna^[3]. W 1944 roku ostatecznie oddzielono Sunda kommuna od Eiðis kommuna, wówczas jednak w skład tej pierwszej wchodziły jedynie trzy miejscowości: Norðskáli, Oyri oraz Oyrarbakki^[3]. Wówczas zajmowała ona 20 km²^[3]. Do powiększenia tego terytorium doszło 1 stycznia 2005 roku, kiedy w życie weszło postanowienie Løgting, farerskiego parlamentu o redukcji liczby gmin na Wyspach Owczych^[3]. W skład gminy Sundini weszły wówczas terytoria pięciu innych jednostek administracyjnych: Gjáar, Haldarsvíkar Hósvíkar, Hvalvíkar oraz Saksunar kommuna^[5].

Populacja

Piramida wiekowa mężczyzn w gminie Sundini (2014) Przedział wiekowy procent 80+    2,81 70-79    6,30 60-69    10,80 50-59    11,36 40-49    12,94 30-39    14,29 20-29    11,59 10-19    14,74 0-9    15,19 Źródło:[2]

Piramida wiekowa kobiet w gminie Sundini (2014) Przedział wiekowy procent 80+    4,63 70-79    6,08 60-69    10,32 50-59    12,57 40-49    13,49 30-39    13,76 20-29    8,20 10-19    16,53 0-9    14,42 Źródło:[2]

Gminę zamieszkuje obecnie 1 645 osób^[2]. Wskaźnik feminizacji wynosi tam niewiele ponad 85 (na 756 kobiet przypada 889 mężczyzn)^[2]. Jest to społeczeństwo stosunkowo młode, ponad 30% populacji stanowią osoby poniżej dwudziestego roku życia, podczas gdy osoby starsze niż lat 60, ok. 20,5%^[2]. Największą grupą, licząc w przedziałach dziesięcioletnich, są osoby w wieku 10-19 lat (15,56%)^[2], jednak znaczącymi są także dwie inne: osoby w wieku 0-9 lat (14,83%) oraz 30-39 lat (14,04%)^[2].

Ogólnodostępne dane dotyczące populacji gminy Sundini gromadzone są od 1960 roku^[3]. Wówczas, na powierzchni ośmiokrotnie mniejszej niż obecnie, mieszkało 284 ludzi^[3]. Liczba ta zmniejszyła się do roku 1966 o dziesięć osób, jednak od tamtej pory zaczęła wzrastać (281 osób w 1970, 369 w 1977, 420 w 1983, 430 w 1985) do roku 1990, kiedy wyniosła 475 ludzi^[2][3]. W latach 90. na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy, będący przyczyną emigracji wielu ludzi z archipelagu^[6]. Populacja gminy zmniejszyła się w 1995 roku do 440 osób^[2]. Następnie ponownie zaczęła rosnąć, osiągając w 2000 roku wartość 454^[2]. W 2005 roku po włączeniu terenów innych gminy liczba mieszkańców gminy wyniosła 1 558 i mimo krótkotrwałego wzrostu (1 655 osób w 2010 roku) obecnie maleje^[2].

Liczba ludności gminy Sundini w latach 1960-2014
Źródło: ^[2][3]

Polityka

Burmistrzem gminy jest Heðin Zachariasen, wybrany z list Partii Ludowej^[7]. Prócz niego w radzie gminy zasiada dziesięć osób^[7]. Ostatnie wybory samorządowe na Wyspach Owczych miały miejsce w roku 2012, a ich wyniki w Sunda kommuna przedstawiały się następująco^[8]:

Lista	Nazwa partii	Głosy	Procent	Mandaty
A	Partia Ludowa (Fólkaflokkurin)	926	100	11	+7
	Suma	932	100	11	0

Lista A
Fólkaflokkurin
Nr	Kandydat	Głosy
1.	Ulla Joensen	70
2.	Trygvi Kallsoy Joensen	60
3.	Tordis Dahl	57
4.	Sonni Samuelsen	97
5.	Sofus Debes Johannesen	51
6.	Magnus Pauli Dahl-Olsen	55
7.	Heðin S. Zachariasen	176
8.	Hans Kristian A. Abrahamsen	32
9.	Hans Jákup Kolsslíð	29
10.	Hans Dávid Dam	58
11.	Eyðgerð Mørkøre Kruse	65
12.	Elias Hammer	75
13.	Danvør Zachariasen	46
14.	Asbjørn J. Djurhuus	55
	Lista	0

Frekwencja wyniosła 79,01% (na 1 172 uprawnionych do głosowania przystąpiło 932 osoby)^[8]. Oddano sześć kart niewypełnionych i ani jednej wypełnionej niewłaściwie^[8].

Miejscowości wchodzące w skład gminy Sundini

Miejscowość	Liczba mieszkańców (01.01.2014)[2]	Krótki opis	Zdjęcie
Gjógv	29	Znajduje się tam kościół z 1929[9], a także budynek szkoły datowany na 1884 rok[10]. Jej nazwa oznacza szczelinę lub wąwóz i bierze ją od tego typu formy znajdującej się w miejscowości[11]. Do 2005 roku była siedzibą odrębnej gminy.	Centrum Gjógv z lotu ptaka.
Haldórsvík	172	Zwana czasem Haldórsvík[2]. Kamienny kościół w tej miejscowości powstał w 1856 roku[12]. Jest to jedyny oktagonalny kościół na Wyspach Owczych[13]. Do roku 2005 miejscowość stanowiła siedzibę władz osobnej gminy.	Haldarsvík w maju 2002.
Hósvík	334	Znajduje się tam kościół z 1929[14]. Do 2005 roku miejscowość była siedzibą władz osobnej gminy.	Hósvík.
Hvalvík	229	Do 2005 roku miejscowość stanowiła centrum administracyjne osobnej gminy. W 1829 wzniesiono tam tradycyjny, farerski kościół drewniany, najstarszy tego typu budynek na Wyspach Owczych[15][16]. Świątynię poprzedziło kilka wcześniejszych kościołów, budowanych przynajmniej od XVIII wieku[17]. W kościele znajduje się ambona z 1609 roku, pochodząca ze starego kościoła w Tórshavn[16]. Znajdują się na niej głębokie wyżłobienia, które miały powstać podczas ataku piratów na Tórshavn w 1677 roku[16].	Kościół w Hvalvík.
Langasandur	40	Nazwa miejscowości oznacza z farerskiego Długa Plaża[18].
Nesvík	1	Znajduje się tam ewangelicki obóz oraz centrum konferencyjne zwane Leguhúsið í Nesvík[19]. Przeprowadzono stamtąd most do Oyrarbakki, łączący wyspy Eysturoy i Streymoy, który zwany jest przez Farerów jedynym mostem na Atlantyku[20].	Leguhúsið í Nesvík.
Norðskáli	301	Między Norðskáli a Nesvík przeprowadzono most łączący wyspy Streymoy i Eysturoy, zwany przez Farerów jedynym mostem na Atlantyku[20]. W miejscowości dominuje współczesna zabudowa mieszkalna[21]. Tamtejszy kościół wybudowano w 1932 roku[22].	Norðskáli.
Oyrarbakki	130	Znajduje się tam szkoła Felagsskulin a Oyrarbakka, do której uczęszczają uczniowie z okolicznych gmin[23]. Brama wejściowa została wykonana z kości kaszalota[23].	Droga wjazdowa do miejscowości Oyrarbakki.
Oyri	135	Znajduje się tam fabryka zajmująca się przetwórstwem krewetek oraz małży od 1970 roku[24].	Oyri.
Saksun	14	Miejscowość stanowiła siedzibę władz osobnej gminy do 2005 roku. Znajduje się tam stale używane gospodarstwo z XVI wieku, częściowo przekształcone w muzeum[25]. Znajduje się tam także drewniany kościół zbudowany w 1858 roku[26]. Kręcono w nim sceny ekranizacji jednej z najsłynniejszych farerskich powieści - Barbara Jørgena-Frantza Jacobsena[17].	Kościół w Saksun.
Streymnes	246	Nieopodal miejscowości, w miejscu zwanym Gjanoyri Norwegowie wybudowali stację wielorybniczą w 1893 roku[27]. Istniała ona przez 34 lata[27]. Miejscowość jest siedzibą jednego z ważniejszych klubów piłkarskich na Wyspach Owczych - EB/Streymur.
Tjørnuvík	59	Kościół w Tjørnuvík powstała w 1937 roku[28]. W 1956 roku odkryto w miejscowości miejsce pochówku, dowodzące osadnictwa wikińskiego w tamtym regionie[29]. Dwa razy w roku urządzana jest dla turystów wyprawa na Tjørnuvíksstakkur, gdzie wypasane tradycyjnie wypasane są owce, których mięso uznawane jest za najsmaczniejsze na całym archipelagu[30].	Zabudowania w Tjørnuvík.

Przypisy

1. Kommunustøddir. Umhvørvisstovan. [dostęp 2015-02-18]. (far.).
2. Population by gender, age and village/city, 1. January. Hagstova, 2014-01-01. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • far.).
3. 3.18 Sunda kommuna. W: Frágreiðing um kommunur. T. I. Cz. II. Tórshavn: Landsstýrið, czerwiec 1998, s. 166 - 174. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-02-18]. (far.).
4. 3.24 Hvalvíkar kommuna. W: Frágreiðing um kommunur. T. I. Cz. II. Tórshavn: Landsstýrið, czerwiec 1998, s. 218 - 226. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-02-18]. (far.).
5. Søgan. Gmina Sundini. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-18)]. (far.).
6. Współczesność. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 30 - 32. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
7. Býráðslimir. Gmina Sundini. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-18)]. (far.).
8. Kommunuval 2012 – Sunda kommuna. Kringvarp Føroya, 2012. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)]. (far.).
9. J. P. Gregoriussen: Gjógv. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-26)]. (far.).
10. Gjógv. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
11. Eysturoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 78. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
12. J. P. Gregoriussen: Haldarsvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. (far.).
13. Haldarsvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
14. J. P. Gregoriussen: Hósvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (far.).
15. J. P. Gregoriussen: Hvalvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (far.).
16. Hvalvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
17. Streymoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 65. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
18. Langasandur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
19. Nesvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
20. Eysturoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 76. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
21. Norðskáli. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
22. J. P. Gregoriussen: Norðskáli. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (far.).
23. Oyrarbakki. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
24. Oyri. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
25. Saksun. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
26. J. P. Gregoriussen: Saksun. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. (far.).
27. Streymnes. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
28. J. P. Gregoriussen: Tjørnuvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. (far.).
29. Tjørnuvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-18]. (ang. • duń. • wł.).
30. Streymoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 69 - 71. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).

Zobacz też

• Gminy Wysp Owczych
• Sundini