Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces strobilaceus (Scop.) Berk) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
szyszkowiec łuskowaty |
Nazwa systematyczna | |
Strobilomyces strobilaceus (Scop.) Berk Hooker’s J. Bot. Kew Gard. Misc. 3: 78 (1851) |
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Strobilomyces, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1770 r. Joannes Antonius Scopoli nadając mu nazwę Boletus strobilaceus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1851 r. Miles Joseph Berkeley, przenosząc go do rodzaju Strobilomyces[1].
Niektóre synonimy:
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. Wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: łuskowiec strzępiastotrzonowy, łuskogrzyb szyszkowaty i szyszkowiec szyszkowaty[3].
Średnica dochodzi do 15 cm, u młodych egzemplarzy półkolisty, następnie wypukły do spłaszczonego u starszych. Pokryty charakterystycznymi, dachówkowato ułożonymi wełnistymi kosmkami. Kosmki są grube, odstające i szarobrunatne z ciemniejszym zakończeniem. Powierzchnia kapelusza jest sucha[4].
Do 14 mm długości, przyrośnięte lub zbiegające. Barwa od białawej u młodych, do szarobrązowej (czasem z czerwonawym odcieniem) u starszych egzemplarzy. Pory kanciaste, stosunkowo duże pokryte u młodych egzemplarzy białoszarą osłoną. Jej resztki pozostają czasami na brzegu kapelusza. Rurki uszkodzone początkowo czerwienieją, następnie przybierają czarnofioletową barwę[4].
Grubość 1–3 cm, wysokość do 15 cm. Cylindryczny, zwężający się lekko w kierunku kapelusza, bardzo twardy. Barwa podobna do kapelusza, pokryty licznymi watowatymi, szarobrunatnymi kosmkami. Pod kapeluszem występuje zanikający pierścień. Uszkodzony trzon przybiera barwę czerwonawą[4].
Mięsisty, czasem suchy i sprężysty, zaś w trzonie zdrewniały. U młodych egzemplarzy biały, poprzez czerwonawy do ciemnobrązowego u starszych. Uszkodzony przybiera barwę czerwonawą. Smak i zapach słaby[4].
Purpurowobrunatny. Zarodniki kuliste lub elipsoidalne o rozmiarach 10–13 × 8–10 μm i powierzchni urzeźbionej siateczkowato[5].
Występuje głównie w Ameryce Północnej i Europie, podano też jego stanowiska w Korei, Japonii i Afryce Zachodniej[6]. Od 2014 r. w Polsce objęty jest ochroną częściową grzybów[7], dawniej podlegał ochronie ścisłej. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest zaliczony do kategorii grzybów rzadkich (R)[8].
Owocniki tworzy od lata do jesieni w lasach iglastych, liściastych oraz mieszanych. Żyje w mikoryzie z bukiem, a na terenach górzystych ze świerkiem i jodłą. Grzyb rzadko spotykany, częściej spotkać go można na terenach górzystych południowej Polski[9]. Z rodzaju szyszkowiec w Europie występuje tylko ten jeden gatunek. Występuje również w Ameryce Południowej i Środkowej, ponadto rozprzestrzenił się w Azji po Chiny i Japonię[10].
Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. Grzyb jadalny, ale o małej wartości konsumpcyjnej[10].
Poczta Polska wyemitowała 30 czerwca 1980 r. znaczek pocztowy przedstawiający szyszkowca łuskowatego, błędnie opisanego jako szyszkowiec szyszkowaty, o nominale 2,5 zł, w serii Grzyby niejadalne pod ochroną. Wydrukowano 9 710 000 szt., techniką rotograwiury, na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był prof. Alojzy Balcerzak. Cała seria pozostawała w obiegu do 31 grudnia 1994 roku[11].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.