Strategia życiowa

Strategia życiowa, strategia rozrodcza – uwarunkowany genetycznie zespół cech osobniczych, umożliwiający danemu gatunkowi przetrwanie^[1].

Każdy gatunek posiada własną strategię, generalnie mówi się jednak o dwóch typach (r i K)^{[uwaga 1]}.

• Jeżeli przedstawiciele gatunku stosują strategię r, osobniki wydają liczne potomstwo, lecz występuje zwykle duża umieralność wśród osobników młodych. Tak więc wieku reprodukcyjnego dożywa zaledwie niewielki procent najsilniejszych jednostek. Strategia jest stosowana przez większość zwierząt takich jak owady, ryby, czy płazy (zob. krzywa przeżywalności).
• Strategia K opiera się na wydawaniu małej liczby potomstwa, otaczanego troskliwą opieką (zob. inwestycje rodzicielskie). Większość młodych osobników dożywa wieku reprodukcyjnego i wydaje na świat kolejne pokolenia. Tę strategię stosują przede wszystkim ptaki i ssaki.

Typ strategii pozostaje bez wpływu na maksymalną długość życia osobników gatunku ją stosującego: na przykład wśród ryb z rodzaju Acipenser, stosujących strategię r, niektóre osobniki dożywają około stu lat, czyli mniej więcej tyle, co niektórzy ludzie – przedstawiciele gatunku stosującego strategię K^{[uwaga 1]}.

Uwagi

1. Koncepcja zaproponowana w 1967 roku przez R. MacArthura i E.O. Wilsona. Została zakwestionowana m.in. przez S.C. Stearnsa (1977), który empirycznie dowiódł, że w 50% przypadków występują typy selekcji inne niż „selekcja typu r” i „selekcja typu K”, oraz przez J. Kozłowskiego (1980)^[2], który wykazał teorytyczną słabość koncepcji^[1]. Mimo to pojęcia „r-selection” i „K-selection” są wciąż często stosowane przez naukowców^[1]. Znaczenie symboli r i K – zob. równanie logistycznego wzrostu liczebności populacji, inaczej krzywa logistyczna, krzywa „S” lub równanie Verhulsta:

   ${\displaystyle {\frac {dN}{dt}}=rN\left(1-{\frac {N}{K}}\right)}$

Przypisy

1. 8. Ewolucja strategii życiowych. W: Adam Łomnicki: Ekologia ewolucyjna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2012, s. 120–140. ISBN 978-83-01-16850-6.
2. Jan Kozłowski. Density dependence, the logistic equation, and r- and K-selection: a critique and an alternative approach. „Evolutionary Theory”, s. 89–101, January 1980. University of Chicago (United States). ISSN 0093-4755. (ang.).

Bibliografia

• Charles J. Krebs (tłum. Anna Kozakiewicz, Michał Kozakiewicz, Jakub Szacki): Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wyd. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16552-9. Brak numerów stron w książce
• Edward O. Wilson, William H. Bossert: Einführung in die Populationsbiologie (6 wyd, E-Book). Berlin, Heidelberg, Nowy Jork: Springer-Verlag, 7 mar 2013, s. 170 ss.
• Eric R. Pianka: Evolutionary Ecology. San Francisco: Addison-Wesley-Longman, 2011 (wyd. 7, E-Book). Brak numerów stron w książce
• Eric R. Pianka. R-Selection and K-Selection. „The American Naturalist”, s. 592, January 1970. 980. American Society of Naturalists. DOI: 10.1086/282697. ISSN 0003-0147. (ang.).

Encyklopedie internetowe (teoria):

• Britannica: science/K-selected-species