Stanisław Kruszewski (inżynier)

Stanisław Jan Kruszewski (ur. 6 maja 1872^[1][2] w Osinach pod Puławami, zm. 14 marca 1944^[3] w Warszawie) – polski inżynier kolejowy, ekonomista, działacz lewicy socjalistycznej, społeczno-oświatowy i związkowy.

Stanisław Kruszewski

Data i miejsce urodzenia	6 maja 1872 Osiny
Data i miejsce śmierci	14 marca 1944 Warszawa
Przewodniczący Związku Zawodowego Kolejarzy Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 1918 do 1921
Następca	Adam Kuryłowicz
Odznaczenia

Grób Stanisława Kruszewskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

Syn Juliusza i Zofii z Montowiczów (1844–1910). Ukończył gimnazjum w Lublinie. Członek PPS-Lewicy. Brał udział w przygotowaniach odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza w 1898. W 1905 wraz z działaczami PPS skupionymi wokół „Kuriera Codziennego” zorganizował Uniwersytet dla Wszystkich. Brał udział w organizowaniu Czytelń Bezpłatnych Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności w 1906; wraz z innymi działaczami otworzył Towarzystwo Czytelń m. Warszawa. W 1905 należał do Wszechrosyjskiego Związku Pracowników Kolejowych i uczestniczył w Związku Pracowników Kolejowych Królestwa Polskiego. W latach 1909–1913 działał w Towarzystwie Kultury Polskiej.

W 1918 wrócił do pracy w Warszawie jako zastępca dyrektora Wydziału Mechanicznego PKP. Był przewodniczącym Zarządu Głównego Związku Zawodowego Kolejarzy (1918–1921). Od 1927 pracował jako radca ministerialny w Ministerstwie Skarbu^[4][5][6][7]. Umarł na gruźlicę w 1944 w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 195-3-30)^[2].

Publikacje

• Stanisław Kruszewski: Jak zaoszczędzać opał w gospodarstwie domowem, Druk. Techniczna Warszawa 1922.
• Stanisław Kruszewski: Życie robotnicze w Polsce 1913–1921, „Książka” Warszawa 1923.
• Stanisław Kruszewski: Słowniczek parowozowy, Księgarnia Techniczna Warszawa 1924.
• Stanisław Kruszewski (opr.): Majątek państwa polskiego według stanu na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Finansów.
• Stanisław Kruszewski: Spirytusowe mieszanki napędowe w Polsce, P. Pyz Warszawa 1936.
• Stanisław Kruszewski: Gospodarka węglowa w Niemczech, Polski Komitet Energetyczny Dąbrowa Górnicza 1938.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)^[8]

Przypisy

1. Na nagrobku wyryto rok urodzenia: 1879.
2. Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA KRUSZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-27].
3. Niektóre źródła podają, że zmarł w 1941.
4. Józef Miąso: Działalność oświatowa Uniwersytetu dla Wszystkich, 1959, Rozprawy z dziejów oświaty, 2, s. 225–259 (fragment rozprawy o Uniwersytecie dla Wszystkich).
5. Włodzimierz Wincławski: Słownik biograficzny socjologii polskiej, PWN Warszawa 2004.
6. Zofia Kruszewska (ur. 1871), „Pamiętnikarstwo Polskie”, kwartalnik, Wspomnienia, PWN 1976.
7. „Z pola walki”, kwartalnik poświęcony dziejom ruchu robotniczego, KC PZPR, Zakład Historii Partii Warszawa.
8. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi w służbie skarbowej”.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Stanisława Kruszewskiego w bibliotece Polona
• Stanisław Kruszewski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-25].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000071587823
• VIAF: 101637297
• PLWABN: 9810537286905606
• NUKAT: n00029408