Sromotnik fiołkowy

Sromotnik fiołkowy (Phallus hadriani Vent.) – gatunek grzybów należący do rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)^[1].

Sromotnik fiołkowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	sromotnikowce
Rodzina	sromotnikowate
Rodzaj	sromotnik
Gatunek	sromotnik fiołkowy
Nazwa systematyczna
Phallus hadriani Vent. Mém. Inst. nat. Sci. Arts 1: 517 (1798)

Jajo sromotnika fiołkowego

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phallus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

• Hymenophallus hadriani (Vent.) Nees 1816
• Ithyphallus impudicus var. imperialis (Schulzer) De Toni 1888
• Ithyphallus impudicus var. iosmos (Berk.) De Toni 1888
• Phallus hadriani Vent. 1798, f. hadriani
• Phallus hadriani f. minor Priou 1986
• Phallus imperialis Schulzer 1873
• Phallus iosmos Berk. 1836

Nazwę polską podała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako słupiak fiołkowy^[3].

Morfologia

Owocnik

Owocniki młode: w postaci kulistego lub jajowatego jaja. Dojrzały owocnik (receptakl) jest złożony z pochwy oraz trzonu o długości do 20 cm, zazwyczaj 6–10 cm. Zabarwienie okrywy jest fioletowawe lub różowawe. Ma słabszy zapach niż sromotnik bezwstydny^[4].

Miąższ

Miąższ trzonu jest białawy, gąbczasty, z licznymi komorami, bardzo kruchy^[4].

Gatunki podobne

Bardzo podobny jest sromotnik bezwstydny (Phallus impudicus). Różni się mniej fioletowym zabarwieniem, mniejszą tarczką na szczycie kapelusza, silniejszym zapachem i miejscem występowania^[4].

Występowanie

Rośnie na piaszczystych, suchych nadmorskich wydmach na wybrzeżach Bałtyku sporadycznie w głębi lądu. Owocniki pojawiają się latem i jesienią. Bardzo rzadki^[4].

Znaczenie

Grzyb niejadalny^[4]. W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status V – (narażony na wyginięcie)^[5]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym^[6], od 9 października 2014 r. został wykreślony z listy gatunków grzybów chronionych^[7].

Filatelistyka

Poczta Polska wyemitowała 30 czerwca 1980 r. znaczek pocztowy przedstawiający sromotnika fiołkowego, o nominale 2,5 zł, w serii Grzyby niejadalne pod ochroną. Wydrukowano 9 695 000 szt., techniką rotograwiury, na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był prof. Alojzy Balcerzak. Cała seria pozostawała w obiegu do 31 grudnia 1994 roku^[8].