Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Socjaldemokratyczna Partia Kirgistanu (kirg. Кыргызстан социал-демократиялык партиясы) – kirgiska centrolewicowa partia polityczna założona 1 października 1993 dzięki inicjatywie Ałmazbeka Atambajewa, Dżumabeka Ibraimowa, Abdydżapara Tagaiewa, Addygana Erkebaiewdina, Anatolija Maryszewa oraz Akylbeka Dżaparowa. Oficjalna rejestracja miała miejsce 16 grudnia 1994[2].
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
SDPK |
| Przewodniczący |
Sagynbek Abdrachmanow[1] |
| Data założenia | |
| Adres siedziby | |
| Ideologia polityczna | |
| Obecni posłowie |
38/120 |
| Strona internetowa | |
W latach 1993–1999 przewodniczącym partii był Abdigani Erkebajew, natomiast w latach 1999–2011 Ałmazbek Atambajew. W 2011 roku na czele partii stanął Czynybaj Tursunbekow[2][3]. 28 kwietnia 2016 przewodniczącym frakcji parlamentarnej SDPK został Isa Ömürkułow wybrany jednogłośnie przez nadzwyczajne zebranie członków klubu parlamentarnego SDPK[4].
Z ramienia Socjaldemokratycznej Partii Kirgistanu trzy osoby sprawowały urząd prezydenta kraju: Roza Otunbajewa (2010–2011), Ałmazbek Atambajew (2011–2017) i Sooronbaj Dżeenbekow (od 2017).
11 listopada, po wyborach parlamentarnych, urzędująca prezydent Roza Otunbajewa powierzyła liderowi ugrupowania Ałmazbekowi Atambajewowi misję tworzenia rządu. SDPK otrzymało w nich drugi rezultat: 14,15% co przełożyło się na 26 miejsc w parlamencie[5]. 30 listopada 2010 została zawiązana większościowa koalicja razem z partiami: Respublika oraz Ata Meken[6]. Jednakże z powodu braku zachowania dyscypliny przy głosowaniu nad wyborem Ömürbeka Tekebajewa jako przewodniczącego parlamentu, do powołania rządu nie doszło[7][8]. 15 grudnia Partia Respublika ogłosiła, że udało jej się porozumieć z władzami SDPK oraz Ata-Dżurt. W wyniku tego porozumienia na premiera został wybrany Ałmazbek Atambajew (otrzymał 92 głosy poparcia w 120-osobowym parlamencie)[9]. Przewodniczącym parlamentu z ramienia Ata-Dżurt został wybrany Ahmatbek Keldibekow (101 głosów za jego wyborem)[10]. Wicepremierem został Ömürbek Babanow będący członkiem Partii Respublika[11][12]. Z powodu wybrania na urząd prezydenta dotychczasowego premiera, 1 grudnia 2011 urząd szefa rządu objął Ömürbek Babanow[13].
Mimo bycia wyraźnym faworytem oraz jawnego popierania i faworyzowania przez obecnego prezydenta SDPK otrzymało gorszy wynik (27,35% głosów co przełożyło się na 38 miejsc w Radzie Najwyższej[14][15]) niż zakładano przed wyborami. Było to rezultatem licznych skandali w czasie poprzedniej kadencji[16][17]. Po wyborach doszło do zawiązania koalicji z trzema partiami: Ata Meken, Önügüü-Progres oraz Kyrgyzstan. Łącznie posiadała ona 80 głosów[18]. Premierem został wybrany Sooronbaj Dżeenbekow[19][20].
Przed referendum w 2016 roku doszło do wyjścia SDPK z koalicji oraz w efekcie do jej rozpadu. Nastąpiło to z powodu opowiedzenia się przeciwko proponowanym zmianom przez Ata Meken oraz braku porozumienia z Önügüü-Progres[18][21][22]. Następnie Ałmazbek Atambajew powierzył zadanie utworzenia nowego rządu Socjaldemokratycznej Partii Kirgistanu. Doszło to utworzenia nowej kolacji z Bir Boł oraz partią Kyrgyzstan (68 głosów). Premierem po raz kolejny został wybrany Sooronbaj Dżeenbekow[23].
17 maja 2017 zapowiedziana została nominacja obecnego premiera – Sooronbaja Dżeenbekowa do startu w wyborach[24]. Oficjalnie został wybrany kandydatem na XVI zjeździe partii, który miał miejsce 15 lipca 2017[25]. Tego samego dnia kandydatura została zatwierdzona przez Centralną Komisję Wyborczą Kirgistanu[26]. 15 października 2017 został on wybrany nowym prezydentem państwa[27].
31 marca 2018 miał miejsce w Biszkeku XVII zjazd partii[28]. Wybrano na nim nowego przewodniczącego – został nim jednogłośnie Ałmazbek Atambajew. Spotkanie odbyło się bez udziału mediów. Zostało na nie zaproszonych 190 delegatów. Lista gości wywołała w ugrupowaniu kontrowersje – nie został zaproszony m.in. Asylbek Dżeenbekow – brat prezydenta Dżeenbekowa. Nie wpuszczony został na obrady również (mimo zostania wybranym na delegata z obwodu oszyńskiego) Aliszer Bakyszew[29]. Po kongresie odbyła się konferencja nowego przewodniczącego podczas której zapewnił on, że w ugrupowaniu nie ma żadnych rozłamów oraz przedstawił plany na wybory parlamentarne w 2020 roku[30].
W 2019 doszło ostatecznie do rozłamu w partii. Pod przywództwem Sagynbeka Abdrachmanowa został utworzony ruch „SDPK bez Atambajewa”, który 3 kwietnia 2019 na zjeździe partii został wybrany nowym liderem[1]. Mimo protestów byłego prezydenta decyzja ta zatwierdzona przez Ministerstwo Sprawiedliwości[31]. „Konkurencyjny” zjazd odbył się 6 kwietnia pod przywództwem Atambajewa na którym wybrano nowe prezydium partii[32]. W rezultacie doszło do utworzenia dwóch, wzajemnie nieuznających się frakcji.
Do eskalacji problemu doszło ponownie w lipcu 2020 przed wyborami parlamentarnymi. 13 lipca Centralna Komisja Wyborcza odmówiła rejestracji komitetu wyborczego SDPK pod przywództwem Abdrachmanowa, który złożył odwołanie od tej decyzji do sądu[33]. 21 lipca sąd administracyjny w Biszkeku uznał postanowienie Komisji za niezgodne z prawem i nakazał jego rejestrację[34]. Na wyrok ten zażalenie do Sądu Najwyższego złożyła Komisja Wyborcza[35]. 28 lipca zostało ogłoszone postanowienie o utrzymaniu decyzji sądu pierwszej instancji[36]. Oficjalna rejestracja nastąpiła 3 sierpnia[37]. Natomiast stronnicy Atambajewa wzięli udział w wyborach startując pod szyldem partii Socjal-demokraci[38]. Ostatecznie partia nie spełniła oficjalnych wymogów i została wykreślona z listy ugrupowań biorących udział w wyborach[39].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
