Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Królewcu
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego – dawny ewangelicki kościół Świętego Krzyża (niem. Kreuzkirche; ros. Kircha kresta; Krojckircha – Кирха креста, Кройцкирха) w Królewcu, obecnie prawosławny sobór Podwyższenia Krzyża Świętego (ros. Крестовоздвиженский собор) przy ul. gen. Pawłowa 2 (ros. ул. генерала Павлова). Administracyjnie świątynia należy do dekanatu Opieki Matki Bożej eparchii kaliningradzkiej[1].
 nr rej. 3920001000 | |||||||||||||||||||||
| sobór parafialny | |||||||||||||||||||||
 Sobór Krestowozdwiżeński, fasada | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia |
Podwyższenia Krzyża Pańskiego | ||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
14/27 września | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu królewieckiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Królewca  | |||||||||||||||||||||
 54°42′20,6″N 20°31′22,1″E | |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Świątynia znajduje się na wyspie rzecznej, do 1945 zwanej Lomse (obecnie Oktjabrski ostrow – Октябрьский остров), leżącej pomiędzy Starą i Nową Pregołą. O wyspę toczyło spór z Knipawą Stare Miasto Królewiec, które ostatecznie zwyciężyło. Miała służyć wyłącznie celom gospodarczym, jednak w czasach nowożytnych pojawiła się zabudowa mieszkalna. W 1896 wzniesiono nową synagogę.
Budowie kościoła ewangelickiego przeszkodził wybuch I wojny światowej. Został wzniesiony w latach 1930–1933 według projektu Arthura Kicktona z Berlina. Jest modernistyczną budowlą ceglaną, o klinkierowej elewacji, z okrągłą nawą z emporami i z fasadą flankowaną dwiema ośmiobocznymi wieżami od zachodu. W ostrołukowej profilowanej niszy nad głównym wejściem umieszczono wielki krzyż wykonany z kadyńskiej majoliki. Świątynię połączono z domem parafialnym i plebanią.
Podczas II wojny światowej kościół został tylko nieznacznie uszkodzony (spłonął hełm wieży południowej), chociaż otaczająca zabudowa uległa niemal całkowitemu zniszczeniu. Służył jako warsztat samochodowy i fabryka przyborów do rybołówstwa, w tym czasie spłonął dach, a wnętrze uległo przeróbkom i całkowitej dewastacji. Zegar przeniesiono na wieżę dawnego kościoła Świętej Rodziny (Filharmonia). Budowla jest z daleka niewidoczna, gdyż otaczają ją wysokie bloki mieszkalne.
W 1989 przekazano gmach Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu, w 1991 została ustanowiona parafia eparchii smoleńsko-kaliningradzkiej. W latach 1991–1994 trwała odbudowa (proj. architekt Jurij Zabuga), z podziałem na cerkiew górną i pomocniczą dolną, św. Aleksandra Newskiego. W 2000 poświęcono bursztynowy ikonostas.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
