Siekiernica

Siekiernica
	; Siekiernica górska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	siekiernica
	Nazwa systematyczna
	Hedysarum L.; Sp. Pl. 745. 1753
	Typ nomenklatoryczny
	H. coronarium L.
Synonimy
	Banalia Bubani; Sulla Medikus; Stracheya Bentham.;
	Banalia Bubani; Sulla Medikus; Stracheya Bentham.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siekiernica (Hedysarum L.) – rodzaj roślin należących do rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 220 gatunków^[5]. Występują one głównie w centralnej i zachodniej Azji, poza tym w Ameryce Północnej, północnej Afryce i Europie, zwłaszcza południowej^[6]^[4]. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek – siekiernica górska (Hedysarum hedysaroides)^[7]. Gatunki z tego rodzaju zasiedlają suche zarośla i widne lasy, tereny skaliste, klify. Znaczenie użytkowe jako roślina pastewna ma siekiernica włoska^[6] oraz alpejska^[8]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (siekiernica alpejska, biała)^[9].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Pokrój: Byliny i rośliny jednoroczne, rzadko krzewy o wysokości nie przekraczającej 1 m^[6]^[4].
Liście: Pierzasto złożone z 3 do 16 parami listków^[6]. Przylistki łuskowate, zrosłe lub wolne^[4].
Kwiaty: Motylkowe, zebrane w luźne lub gęste grona liczące do 40 kwiatów. Kielich zrosłodziałkowy, dzwonkowaty lub cylindryczny, powstający z 5 działek podobnych do siebie długością. Płatki korony nierówne i zróżnicowane, zwykle czerwone, różowe, rzadko żółte lub białe. Górny płatek tworzy żagielek, ma brzegi odgięte do tyłu. Dwa boczne płatki tworzą zaokrąglone skrzydełka otulające dolny płatek, tworzący łódeczkę skrywającą pręciki i słupek. Dziewięć pręcików jest zrośniętych w rurkę, pojedynczy, najwyższy jest wolny. Słupek pojedynczy z zalążnią górną^[6]^[4].
Owoce: Strąki spłaszczone, rozpadające się zwykle na 8 członów, każde z pojedynczym nasionem^[6].

Pozycja rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Hedysareae^[10].

Pozycja rodzaju według systemu Revealu (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), podrodzina siekiernicowate (Hedysaroideae Burnett), plemię Hedysareae DC., podplemię Hedysarinae DC., rodzaj siekiernica (Hedysarum L.)^[11].

Wykaz gatunków^[5]

Hedysarum aculeatum Golosk.
Hedysarum acutifolium Bajtenov
Hedysarum al-shehbazii Ranjbar
Hedysarum alaicum B.Fedtsch.
Hedysarum alamutense Nafisi & Kaz.Osaloo
Hedysarum algidum L.Z.Shue ex P.C.Li
Hedysarum alii H.Ali & Qaiser
Hedysarum alpinum L. – siekiernica alpejska
Hedysarum amankutanicum B.Fedtsch.
Hedysarum americanum (Michx. ex Pursh) Britton
Hedysarum anatolicum Amirahm. & Kaz.Osaloo
Hedysarum angrenicum Korotkova
Hedysarum antitauricum Hub.-Mor. & Yurdak.
Hedysarum argyrophyllum Ledeb.
Hedysarum armenium Boiss. ex Tchich.
Hedysarum astragaloides Benth. ex Baker
Hedysarum atropatanum Bunge ex Boiss.
Hedysarum aucheri Boiss.
Hedysarum austrokurilense (N.S.Pavlova) N.S.Pavlova
Hedysarum baicalense B.Fedtsch.
Hedysarum balchanense Boriss.
Hedysarum baldshuanicum B.Fedtsch.
Hedysarum bectauatavicum Bajtenov
Hedysarum bellevii (Prain) Bornm.
Hedysarum biebersteinii Chrtková
Hedysarum bordzilovskyi Grossh.
Hedysarum boreale Nutt.
Hedysarum boveanum Bunge ex Basiner
Hedysarum brachypterum Bunge
Hedysarum brahuicum Boiss.
Hedysarum branthii Trautv. & C.A.Mey.
Hedysarum bucharicum B.Fedtsch.
Hedysarum cachemirianum Benth. ex Baker
Hedysarum callithrix Bunge ex Boiss.
Hedysarum campylocarpon H.Ohashi
Hedysarum candidissimum Freyn
Hedysarum candidum M.Bieb. – siekiernica biała
Hedysarum cappadocicum Boiss.
Hedysarum caucasicum M.Bieb.
Hedysarum chaitocarpum Regel & Schmalh.
Hedysarum chalchorum N.Ulziykh.
Hedysarum chantavicum Popov ex Bajtenov
Hedysarum cisbaicalense Malyschev
Hedysarum cisdarvasicum Kamelin & Karimova
Hedysarum citrinum Baker f.
Hedysarum coelesyriacum Sam. ex Rech.f.
Hedysarum consanguineum DC.
Hedysarum cretaceum Fisch. ex DC.
Hedysarum criniferum Boiss.
Hedysarum cumuschtanicum Sultanova
Hedysarum cuonanum P.L.Liu, J.Wen & Zhao Y.Chang
Hedysarum cyprium Boiss.
Hedysarum daghestanicum Rupr. ex Boiss.
Hedysarum dahuricum Turcz. ex B.Fedtsch.
Hedysarum daraut-kurganicum Sultanova
Hedysarum dasycarpum Turcz.
Hedysarum dededaghense Govaerts
Hedysarum dentatoalatum K.T.Fu
Hedysarum denticulatum Regel
Hedysarum dmitrievae Bajtenov
Hedysarum drobovii Korotkova
Hedysarum duruae Yıld.
Hedysarum elymaiticum Boiss. & Hausskn.
Hedysarum enaffae Sultanova
Hedysarum erythroleucum Schott & Kotschy ex Boiss.
Hedysarum erzurumianum Govaerts
Hedysarum falconeri Baker
Hedysarum fallacinum Rech.f. & Aellen
Hedysarum farinosum Parsa
Hedysarum ferganense Korsh.
Hedysarum fistulosum Hand.-Mazz.
Hedysarum flavescens Regel & Schmalh.
Hedysarum formosum Fisch. & C.A.Mey. ex Basiner
Hedysarum garinense Dehshiri & Maassoumi
Hedysarum glabrifoliolatum Ranjbar
Hedysarum gmelinii Ledeb.
Hedysarum grandiflorum Pall.
Hedysarum gypsaceum Korotkova
Hedysarum gypsophilum Dehshiri
Hedysarum halophilum Bornm. & Gauba
Hedysarum hasanyildirimii Yıld.
Hedysarum hedysaroides (L.) Schinz & Thell. – siekiernica górska
Hedysarum hemithamnoides Korotkova
Hedysarum hirtifoliolum B.H.Choi
Hedysarum huetii Boiss.
Hedysarum hyrcanum Bornm. & Gauba
Hedysarum ibericum M.Bieb.
Hedysarum iliense B.Fedtsch. ex Popov
Hedysarum inundatum Turcz.
Hedysarum iomuticum B.Fedtsch.
Hedysarum issykkulense Nikitina
Hedysarum jaxarticum Popov
Hedysarum jaxartucirdes Y.Liu ex R.Sha
Hedysarum jinchuanense L.Z.Shue
Hedysarum kamcziraki Karimova
Hedysarum karataviense B.Fedtsch.
Hedysarum kasteki Bajtenov
Hedysarum ketenoglui Başköse, Yaprak & Akyıldırım
Hedysarum kirghisorum B.Fedtsch.
Hedysarum kolenatii K.Koch
Hedysarum kopetdaghi Boriss.
Hedysarum korzinskyanum B.Fedtsch.
Hedysarum kotschyi Boiss.
Hedysarum krylovii Sumnev.
Hedysarum kudrjaschevii Korotkova
Hedysarum kulikovii Knjaz.
Hedysarum kumaonense Benth. ex Baker
Hedysarum latibracteatum N.S.Pavlova
Hedysarum lehmannianum Bunge
Hedysarum limitaneum Hand.-Mazz.
Hedysarum lintschevskyi Bajtenov
Hedysarum lipskianum L.I.Vassiljeva
Hedysarum lipskyi B.Fedtsch.
Hedysarum longidens Schischk.
Hedysarum longigynophorum C.C.Ni
Hedysarum macedonicum Bornm.
Hedysarum macranthum (Freyn & Sint.) B.Fedtsch.
Hedysarum macrocarpum Korotkova ex Kovalevsk.
Hedysarum magnificum Kudr.
Hedysarum maitlandianum Aitch. & Baker
Hedysarum malatyanum Govaerts
Hedysarum malurense Rech.f.
Hedysarum manaslense (Kitam.) H.Ohashi
Hedysarum marandense Mozaff., Akrami & Maassoumi
Hedysarum microcalyx Baker
Hedysarum micropterum Bunge ex Boiss.
Hedysarum mindshilkense Bajtenov
Hedysarum minimum Govaerts
Hedysarum minjanense Rech.f.
Hedysarum minussinense B.Fedtsch.
Hedysarum mogianicum (B.Fedtsch.) B.Fedtsch.
Hedysarum monophyllum Boriss.
Hedysarum nagarzense C.C.Ni
Hedysarum narynense Nikitina
Hedysarum naudinianum Coss. & Durieu
Hedysarum neglectum Ledeb.
Hedysarum neyshaboricum Ranjbar
Hedysarum nikolai Kovalevsk.
Hedysarum nitidum Willd.
Hedysarum nonnae Roskov
Hedysarum nuratense Popov
Hedysarum occidentale Greene
Hedysarum olgae B.Fedtsch.
Hedysarum omissum Kovalevsk.
Hedysarum ovczinnikovii Karimova ex Kovalevsk.
Hedysarum pallidiflorum Pavlov
Hedysarum pannosum (Boiss.) Boiss.
Hedysarum papillosum Boiss.
Hedysarum paucifoliolatum Ranjbar & Olanj
Hedysarum pavlovii Bajtenov
Hedysarum perrauderianum Coss. & Durieu
Hedysarum pestalozzae Boiss.
Hedysarum petrovii Yakovlev
Hedysarum plumosum Boiss. & Hausskn.
Hedysarum pogonocarpum Boiss.
Hedysarum polybotrys Hand.-Mazz.
Hedysarum × polychromum P.V.Kulikov
Hedysarum poncinsii Franch.
Hedysarum popovii Korotkova
Hedysarum praticola Rech.f.
Hedysarum pseudastragalus Ulbr.
Hedysarum pseudomicrocalyx H.Ohashi & Tateishi
Hedysarum pskemense Popov ex B.Fedtsch.
Hedysarum pycnostachyum Hedge & Hub.-Mor.
Hedysarum razoumowianum Helm & Fisch. ex DC.
Hedysarum renzii Rech.f.
Hedysarum roseum Sims
Hedysarum sachalinense B.Fedtsch.
Hedysarum sajanicum N.Ulziykh.
Hedysarum sangilense Krasnob. & Timokhina
Hedysarum santalaschi B.Fedtsch.
Hedysarum sauzakense Rech.f. & Köie
Hedysarum schellianum Knjaz.
Hedysarum semenowii Regel & Herder
Hedysarum sericatum Kitam.
Hedysarum setigerum Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.
Hedysarum setosum Vved.
Hedysarum sewerzowii Bunge
Hedysarum shahjinalense H.Ali & Qaiser
Hedysarum sikkimense Benth. ex Baker
Hedysarum singarense Boiss. & Hausskn.
Hedysarum × smirnovii Knjaz.
Hedysarum songaricum Bong.
Hedysarum splendens Fisch. ex DC.
Hedysarum subglabrum (Kar. & Kir.) B.Fedtsch.
Hedysarum sulphurescens Rydb.
Hedysarum sultanovae Lazkov
Hedysarum syriacum Boiss.
Hedysarum taipeicum (Hand.-Mazz.) K.T.Fu
Hedysarum talassicum Nikitina & Sultanova
Hedysarum tanguticum B.Fedtsch.
Hedysarum taoriparium B.H.Choi & H.Ohashi
Hedysarum tarbagataicum Knjaz.
Hedysarum taschkendicum Popov
Hedysarum tauricum Pall. ex Willd.
Hedysarum tenuifolium (B.Fedtsch.) B.Fedtsch.
Hedysarum theinum Krasnob.
Hedysarum thiochroum Hand.-Mazz.
Hedysarum tibeticum (Benth.) B.H.Choi & H.Ohashi
Hedysarum tongtianhense (Y.H.Wu) Y.H.Wu
Hedysarum trigonomerum Hand.-Mazz.
Hedysarum truncatum Eastw.
Hedysarum × tscherkassovae Knjaz.
Hedysarum tschuense Pjak & A.L.Ebel
Hedysarum turcicum Hamzaoğlu & Koç
Hedysarum turczaninovii Peschkova
Hedysarum turkestanicum Regel & Schmalh.
Hedysarum ucrainicum Kaschm.
Hedysarum ulutavicum Knjaz.
Hedysarum vanense Hedge & Hub.-Mor.
Hedysarum varium Willd.
Hedysarum vicioides Turcz.
Hedysarum villosissimum Knjaz.
Hedysarum volkii Rech.f.
Hedysarum vvedenskyi Korotkova
Hedysarum wakhanicum Podlech & O.Andersson
Hedysarum wangii P.L.Liu & Zhao Y.Chang
Hedysarum xichuanicum Y.H.Wu
Hedysarum xizangensis C.C.Ni
Hedysarum yushuensis Y.H.Wu
Hedysarum zundukii Peschkova

[1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
[2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
[3]
Hedysarum. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-04-02].
[4]
Langran Xu & Byoung-Hee Choi: Hedysarum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-04-10].
[5]
Hedysarum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-20].
[6]
Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 129. ISBN 0-333-74890-5.
[7]
ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7.
[8]
Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 236. ISBN 83-7079-778-4.
[9]
Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 94. ISBN 978-83-925110-5-2.
[10]
Genus: Hedysarum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].
[11]
Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Hedysarum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-02]. (ang.).

[ruggiero-1] [1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] [2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).

[ing-3] [3]
Hedysarum. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-04-02].

[china-4] [4]
Langran Xu & Byoung-Hee Choi: Hedysarum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-04-10].

[powo-5] [5]
Hedysarum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-20].

[philips-6] [6]
Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 129. ISBN 0-333-74890-5.

[checklist-7] [7]
ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7.

[encyk-8] [8]
Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 236. ISBN 83-7079-778-4.

[gawrys-9] [9]
Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 94. ISBN 978-83-925110-5-2.

[10] [10]
Genus: Hedysarum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].

[11] [11]
Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Hedysarum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-02]. (ang.).

[5]

[6]

[4]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[3]

[10]

[11]

Wikiwand in your browser!

Siekiernica

Wikiwand in your browser!

Morfologia

Systematyka

Przypisy