Loading AI tools
gatunek rośliny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Starzec nierównozębny, starzec wąskolistny[uwaga 1] (Senecio inaequidens DC) – gatunek z rodziny astrowatych pochodzący z południowej Afryki[3]. Jest inwazyjny na Hawajach, w Ameryce Południowej, w Australii oraz w Europie zachodniej i środkowej[4][3]. Od końca lat 90. XX wieku notowany jest także w Polsce[5][6], gdzie od co najmniej 2012 roku uważany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit) i potencjalnie inwazyjny[7]. W naturze występuje na sawannie, na terenach otwartych przy korytach rzek i na wydmach. W Europie rozprzestrzenia się głównie na terenach ruderalnych wzdłuż dróg i linii kolejowych. Rośnie w miejscach suchych i ciepłych na podłożu przepuszczalnym[6].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
starzec nierównozębny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Senecio inaequidens DC. Prodr. 6:401. 1838 („1837”)[3] | |||
Synonimy | |||
|
Naturalny zasięg gatunku obejmuje tereny położone na wysokościach między 1400 i 2850 m n.p.m. w rejonie płaskowyżu Wysoki Weld w Afryce południowej[8] (Lesotho, RPA i Suazi)[3]. W XX wieku zarejestrowano w Afryce południowej ekspansję tego gatunku wynikającą z jego rozprzestrzeniania się na siedliskach antropogenicznych. W Europie gatunek obserwowany był jako zawleczony co najmniej od końca XIX wieku w okolicy różnych ośrodków przetwórstwa wełny owczej, najpierw w Niemczech, później we Francji, Belgii, Włoszech. Lokalizacja pierwszych stanowisk w Europie świadczy o tym, że do zawleczenia lekkich owoców tego gatunku doszło wraz z wełną importowaną z południowej Afryki[8][6]. Inwazyjne rozprzestrzenianie się tego gatunku dokumentowane jest od lat 50. XX wieku z rejonu Liège w Belgii. Wraz z zachodnimi wiatrami, owoce opatrzone puchem lotnym zaczęły rozprzestrzeniać się przede wszystkim w kierunku wschodnim. W latach 70. XX wieku gatunek pojawił się w zachodnich Niemczech, gdzie w ciągu kilkunastu lat stał się pospolity. W latach 90. XX wieku zaczął się pojawiać liczniej w Niemczech wschodnich. Na początku XXI wieku gatunek występuje masowo w Holandii i zachodnich Niemczech, rozpowszechniony jest w Danii, rozproszony lub na pojedynczych stanowiskach obserwowany jest na obszarze od Hiszpanii i Irlandii na zachodzie, po Czarnogórę, Węgry, Czechy i Polskę na wschodzie. Na północy stwierdzony został w Szwecji i Norwegii[3][6].
Roślina jest na liście Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin, której członkiem jest także Polska, jako roślina stanowiąca duże zagrożenie dla zdrowia roślin, środowiska, bioróżnorodności w regionie działania organizacji[9]. Ma status uporczywego chwastu na Hawajach, szkodnika w stanach Queensland i Nowej Południowej Walii oraz rośliny zabronionej i zwalczanej w Australii Zachodniej[4]. Decyzje te są spowodowane bardzo dużą inwazyjnością rośliny, a także tym, iż zawiera trujący alkaloid pirolizydynę, szczególnie toksyczny dla bydła i koni, powodujący śmiertelne zatrucia, szkodliwy także dla owiec i ludzi[10][4]. Występuje jako chwast w uprawach winorośli i zbóż oraz na słabych pastwiskach, jest konkurencyjny dla miejscowej flory na obszarach wydmowych[4].
W celu ograniczenia lub zwalczenia inwazji tego gatunku zaleca się ręczne usuwanie roślin w miejscach, gdzie pojawiają się nielicznie. Tam, gdzie doszło już do kolonizacji, skuteczne jest regularne, coroczne koszenie roślin przed kwitnieniem oraz utrzymywanie możliwie zwartej pokrywy roślinnej[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.