Loading AI tools
Sawa Kowtoniuk, ukr. Сава Ковтонюк (ur. 1888, zm. ok. 1970) – ukraiński rolnik i listonosz zaangażowany w pomoc Polakom podczas rzezi wołyńskiej[1].
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
ok. 1970 |
| Zawód, zajęcie |
rolnik, listonosz |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość |
Ukrainiec |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Wołodymyr, Olha |
| Odznaczenia | |
 | |
Sawa Kowtoniuk tuż przed rozpoczęciem I wojny światowej rozpoczął służbę wojskową w marynarce Imperium Rosyjskiego. Po opuszczeniu wojska wziął ślub z Ustyną i osiedlił się w zachodniej części wsi Kisielin na Wołyniu, gdzie prowadzili gospodarstwo rolne. Mieli dwójkę dzieci: Wołodymyra i Olhę[1].
11 lipca 1943 roku oddziały OUN-UPA zamordowały w kościele w Kisielinie ok. 90 Polaków uczestniczących w niedzielnej mszy, a w okolicznym lesie pojawili się uzbrojeni ludzie, co oznaczało, że wszystkim mieszkającym w okolicy Polakom grozi śmierć z rąk członków OUN-UPA. Kowtoniukowie zdecydowali się ukryć w swoim gospodarstwie rodziny: Sławińskich, Romanowskich, Maciaszków oraz Okólskich. Żywili ich także na swój koszt. 15 lipca Kowtoniukowie ocenili, że ryzyko natknięcia się na członków OUN-UPA zmalało, ponieważ byli zajęci atakami w innych miejscowościach. Sawa poprowadził wtedy część Polaków do majątku Lipińskiego w Zaturcach. Jako że był on zajęty przez Niemców, uznano, że Polacy mają tam większe szanse na przeżycie. Jedną z osób, która w ten sposób doczekała końca wojny, była Stanisława Sławińska. Inni Polacy przebywali u Kowtoniuków do 8 sierpnia 1943 roku. Romanie Jurkowskiej Sawa pomógł odkopać ciało jej ojca z prowizorycznego grobu i przenieść je na cmentarz[1].
Jako że za pomoc udzieloną Polakom groziła śmierć, Sawa zgłosił się dobrowolnie na wyjazd na roboty do Niemiec. Po zakończeniu II wojny światowej przez pewien czas mieszkał w Polsce. Ostatecznie wrócił do Kisielina, gdzie pracował jako listonosz. Zmarł około 1970 roku. W 1975 roku do Kisielina przyjechali ocaleni Sławińscy, którzy spotkali się z Ustyną (zm. ok. 1980 roku)[1].
W 2023 roku za swoją postawę podczas uroczystości w Belwederze w Warszawie małżeństwo Kowtoniuków zostało pośmiertnie wyróżnione Medalami Virtus et Fraternitas[2][3][4].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
