SZD-14 Jaskółka M

SZD-14 Jaskółka M – polski, jednomiejscowy szybowiec eksperymentalny zaprojektowany w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej.

SZD-14 Jaskółka M

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Szybowcowy Zakład Doświadczalny
Konstruktor	Władysław Okarmus
Typ	szybowiec
Konstrukcja	drewniana
Załoga	1
Historia
Data oblotu	23 lipca 1954
Liczba egz.	1
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	16 m
Wydłużenie	18,8
Długość	6,48 m
Wysokość	1,3 m
Powierzchnia nośna	13,6 m²
Masa
Własna	288 kg
Startowa	373 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	59 km/h
Prędkość dopuszczalna	250 km/h
Prędkość min. opadania	0,79 m/s przy 69 km/h
Doskonałość maks.	26,3 przy 80 km/h
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

Historia

Na podstawie drugiego prototypu SZD-8-2 Jaskółka (SP-1223) powstał szybowiec SZD-14 Jaskółka M (nazywany „Motylkiem”), w którym zastosowano usterzenie motylkowe Rudlickiego. Konstruktorem był inż. Władysław Okarmus a projekt prowadził mgr inż. Tadeusz Kostia. Celem eksperymentów było sprawdzenie własności statecznika motylkowego. W związku z tym, tak został on zaprojektowany, żeby można było regulować kąt jego wzniosu.

Szybowiec został oblatany przez Adama Dziurzyńskiego w 23 lipca 1954 r. Próby wypadły pozytywnie, chociaż w jednym z lotów doszło do ukręcenia ogona z usterzeniem i tylko doskonałe opanowanie pilotażu i zimna krew pilota uratowały szybowiec. Na podstawie lotów wykonanych na Jaskółce M stwierdzono, że usterzenie motylkowe daje wiele poważnych korzyści. Opór usterzenia maleje, zmniejsza się bowiem o około 25% wielkość powierzchni oraz redukuje się opór interferencyjny przez zmniejszenie liczby powierzchni z trzech do dwóch. Start w wysokiej trawie jest dużo łatwiejszy i mniej niebezpieczny. Do cech ujemnych zaliczyć trzeba większe obciążenie skręcające tyłu kadłuba oraz bardziej skomplikowany w stosunku do normalnego napęd.

Na „Motylku” poza konkursem startował w II Szybowcowych Mistrzostwach Polski Stanisław Wielgus zajmując w ogólnej punktacji 18 miejsce.

Konstrukcja

Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji drewnianej o zakrytej kabinie.

Skrzydło dwudzielne, jednodźwigarowe, trapezowe, pokryte w całości sklejką. Lotki szczelinowe, dwudzielne, różnicowe, kryte płótnem. W części przykadłubowej skrzydła znajdują się klapy szczelinowe. Mogą one być blokowane w położeniach odpowiadających wychyleniom 0°, 9°, 17°, 25°. Hamulce aerodynamiczne płytkowe. Na końcu skrzydła kroplowa podpórka.

Kadłub konstrukcji półskorupowej o przekroju owalnym kryty sklejką, a w miejscach powierzchni nierozwijalnych laminatem. Z przodu i dołu kadłuba zamocowano zaczepy przedni i dolny.

Usterzenie motylkowe o konstrukcji drewnianej.

Podwozie składało się ze szczątkowej płozy drewnianej, w okolicy środka ciężkości półschowane kółko służące do startu i lądowania, z tyłu kadłuba znajdowała się metalowa płoza.

Bibliografia

• Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski (praca zbiorowa), Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965.

Linki zewnętrzne

• SZD-14x Jaskółka M
• SZD-14x "Jaskółka M" ("Motylek"), 1954
• Fotograficzny Rejestr Szybowców