STS-107

STS-107 (ang. Space Transportation System) – ostatnia misja promu kosmicznego Columbia, który rozpadł się podczas wchodzenia do atmosfery. Wystartował 16 stycznia 2003 roku. Był to jego dwudziesty ósmy lot, a jednocześnie sto trzynasta misja programu lotów wahadłowców. Na pokładzie było sześcioro amerykańskich astronautów i jeden Izraelczyk (jako pierwszy przedstawiciel swojego narodu w kosmosie). Wahadłowiec podczas wchodzenia w atmosferę uległ dezintegracji. Zginęła cała 7-osobowa załoga.

STS-107

Dane misji
Indeks COSPAR	2003-003A
Zaangażowani	NASA
Oznaczenie kodowe	STS-107
Pojazd
Wahadłowiec	Columbia
Załoga
Tył (od lewej): Brown, Clark, Anderson, Ramon; Przód: Husband, Chawla, McCool
Dowódca	Rick Husband
Start
Miejsce startu	Stany Zjednoczone, KSC, LC39-A
Początek misji	16 stycznia 2003 15:39:00 UTC)
Orbita okołoziemska
Apogeum	285 km
Perygeum	270 km
Okres orbitalny	90,1 min
Inklinacja orbity	39,0°
Lądowanie
Lądowanie	Pojazd rozpadł się i spłonął w atmosferze podczas powrotu na Ziemię 1 lutego 2003
Czas trwania misji	15 dni, 22 godz., 20 min., 22 sek. (do utraty kontaktu)[1]
Przebyta odległość	6 649 757 mil[2] (10,7 mln km)
Liczba okrążeń Ziemi	255[1]
Program lotów wahadłowców

Załoga misji STS-107 w czasie pobytu na orbicie

Zginęła cała siedmioosobowa załoga

Cele misji

Była to interdyscyplinarna misja, w czasie której przeprowadzano badania w mikrograwitacji, a także dokonywano obserwacji Ziemi. Wahadłowiec przewoził w ładowni podwójny moduł Spacehab, w którym prowadzono eksperymenty oraz ładunek FREESTAR zawierający kolejne eksperymenty. Projekty badawcze, które zostały opracowane przez naukowców z wielu krajów, przeprowadzane były bez przerwy w ciągu 16 dni, które prom spędził na orbicie. W sumie przeprowadzono ponad 80 eksperymentów^[3].

W czasie jednego z eksperymentów, polegającego na rejestracji obrazu wideo w celu badania pyłu atmosferycznego, odkryto nowe zjawisko, które nazwano TIGER (Transient Ionospheric Glow Emission in Red – Przejściowa Jonosferyczna Emisja Światła w Czerwieni)^[4].

Na pokładzie Columbii znajdowała się kopia rysunku Petra Ginza, redaktora naczelnego obozowego magazynu „Vedem”, który w wieku 14 lat, jako więzień obozu koncentracyjnego Theresienstadt, narysował jak sobie wyobraża widok Ziemi z Księżyca^[5].

Załoga

źródło^[1]

• Rick Husband (2)*, dowódca
• William McCool (1), pilot
• David Brown (1), specjalista misji
• Kalpana Chawla (2), specjalista misji
• Michael P. Anderson (2), dowódca ładunku
• Laurel Clark (1), specjalista misji
• Ilan Ramon (1), specjalista ładunku (Siły Powietrzne Izraela)

*(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)

Dublerzy

• Jicchak Majo, specjalista ładunku (Siły Powietrzne Izraela)

Parametry misji

• Masa:
  • startowa orbitera: 119 615 kg
  • lądującego orbitera: 105 593 kg
  • ładunku: 14 553 kg
• Perygeum: 270 km^[6]
• Apogeum: 285 km^[6]
• Inklinacja: 39,0°^[6]
• Okres orbitalny: 90,1 min^[6]

Katastrofa

Osobny artykuł: Katastrofa promu Columbia.

1 lutego 2003, podczas powrotu z przestrzeni kosmicznej, prom uległ zniszczeniu w wyniku uszkodzenia osłony termicznej na krawędzi natarcia lewego skrzydła. Uszkodzenie osłony nastąpiło w czasie wznoszenia po starcie, za sprawą fragmentu pianki osłaniającej zbiornik zewnętrzny wahadłowca, który oderwał się od zbiornika i uderzył w skrzydło orbitera powodując dziurę o średnicy ok. 25 cm, przez którą w trakcie przelotu przez termosferę gorące gazy mogły dostać się do środka. W trakcie wejścia w atmosferę Ziemi w ostatnich minutach misji, okazało się, że uszkodzenie było poważne – w katastrofie zginęła cała załoga – siedmioro astronautów. Spowodowało to zawieszenie dalszych lotów wahadłowców NASA aż do startu misji STS-114 promu Discovery 26 lipca 2005.

Zobacz też

• lista misji wahadłowców
• lista załogowych lotów kosmicznych

Przypisy

1. Spaceflight mission report: STS-107. Spacefacts. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
2. Adam Chen, William Wallack, George Gonzales: Celebrating 30 Years of the Space Shuttle program. NASA, 2012. ISBN 978-0-16-090202-4. Brak numerów stron w książce
3. STS-107 Science Page. NASA, 2004-01-28. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-03)]. (ang.).
4. Maggie McKee: Columbia crew saw new atmospheric phenomenon. NewScientist, 2005-01-19. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
5. Moon Landscape drawing by Petr Ginz. Israel Science and Technology. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
6. STS 107. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2014-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-09)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Podsumowanie misji STS-107 na stronie KSC (ang.)
• Pliki video misji STS-107. spaceflight.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-30)]. (ang.)
• Strona upamiętniająca astronautów, którzy zginęli 1 lutego 2003 r.. spaceflight.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-30)]. (ang.)
• Strona przedstawiająca załogę lotu STS 107 (ang.)
• Mark Wade: STS-107. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
• Spaceflight mission report: STS-107. Spacefacts. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).

Encyklopedie internetowe (załogowy lot kosmiczny):

• Britannica: topic/STS-107