Rzyki

Rzyki – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów^[4][5].

Rzyki

wieś
Kościół w Rzykach
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wadowicki
Gmina	Andrychów
Liczba ludności (2017)	3180[1]
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-125[2]
Tablice rejestracyjne	KWA
SIMC	0045333
Położenie na mapie gminy Andrychów Rzyki
Położenie na mapie Polski Rzyki
Położenie na mapie województwa małopolskiego Rzyki
Położenie na mapie powiatu wadowickiego Rzyki
49°48′55″N 19°23′18″E[3]
Strona internetowa

Położenie

Pola i zabudowania miejscowości Rzyki znajdują się w dolinie potoku Rzyczanka, oraz na stokach wznoszących się nad nią gór Beskidu Małego. Od południa jest to północno-wschodni grzbiet Potrójnej (Czarnego Gronia) i Pasmo Łamanej Skały, od wschodu odchodzący od Gronia Jana Pawła II jego boczny, północno-zachodni grzbiet^[6]. Komunikację zapewnia MZK, PKS oraz busy.

Pochodzenie nazwy

Nazwa wsi pochodzi od licznie spływających potoków. Pierwotnie Rzyki określano jako Nową Wieś. Później pojawiły się: Rzeczki, Rzyczki. Po osadnikach wołoskich pozostały ślady w postaci nazw przysiółków np. Praciaki (od słowa proc – człowiek zajmujący się hodowlą świń^[7]).

Integralne części wsi Rzyki^[4][5]

przysiółki	Czarny Groń, Hatale, Hatalówka, Młockówka, Potrójna, Praciaki, Pracica, Równice, Sordylówka
części wsi	Biczaki, Burowie, Butory, Frysie, Haczki, Jagódki, Kiszczaki, Kopry, Krzysie, Kubiki, Mikołajki, Młocki Dolne. Młocki Górne, Młynarczyki, Moskwiki, Mydlarze, Sabudy, Służyny, Sobale, Styły, Szafarze, Szczęśniaki, Ścibory, Tomiczki, Urbanki, Wantoły, Wawrzyny

Historia

Rzyki powstały w latach 1558–1560^[8]. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1564 roku jako Nowa Wieś, w 1569 jako Nowa Wieś Zagorniki, a w 1580 jako Rzeczki^[9]. Zostały zasiedlone ludnością wołoską na prawie wołoskim. Były siedzibą wojdy dla okolic Beskidu Małego.

Słynęły z wyrobu gontów zwanych regionalnie pascekami. Mieszkańcy zajmowali się również tkactwem i wyrobem szkła. W XVIII w. na stokach Turonia (683 m) funkcjonowała niewielka huta szkła. W 1789 roku powołano tutaj sąd kupiecki, który rozpatrywał sprawy osadników klucza zatorskiego.

Według danych z 31 grudnia 2014 roku miejscowość miała 3171 mieszkańców. Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia św. Jakuba).

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Rzyki, po jej zniesieniu w gromadzie Andrychów. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie bielskim.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[10].

• Zespół sakralny: kościół pw. św. Jakuba Starszego, otoczenie.

Inne

• Stara kuźnia w Rzykach, przy której odpoczywał Karol Wojtyła.

Osoby związane z miejscowością

• Mieczysław Kozłowski – żołnierz NOW-AK, dowódca oddziału Żołnierzy Wyklętych, zamordowany przez UB^[11].

Pomnik

Remiza OSP

Centrum

Kuźnia i tablica upamiętniająca Jana Pawła II

Szkoła

Sport

W Rzykach istnieje futbolowy Ludowy Klub Sportowy Leskowiec Rzyki który został założony w 1957 roku^[12]. Największym sukcesem klubu jest dwukrotny awans do ligi okręgowej^[13].

Turystyka

Rzyki leżą u podnóża Leskowca. Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne:

– z Rzyk na przełęcz pomiędzy Leskowcem a Groniem Jana Pawła II.

– z Inwałdu do Rzyk.

We wsi znajduje się Całoroczny Ośrodek Wypoczynkowy „Czarny Groń” (z rozbudowaną bazą noclegową i wypoczynkową), SKI-Centrum Pracica (stoki narciarskie z niezbędną infrastrukturą) oraz kilka gospodarstw agroturystycznych.