Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Ryszard Riedel

polski muzyk rockowy, wokalista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ryszard Riedel
Remove ads

Ryszard Henryk Riedel (ur. 7 września 1956 w Chorzowie[1][2], zm. 30 lipca 1994 tamże) – polski wokalista i autor tekstów piosenek, wieloletni lider zespołu Dżem. Grał także na harmonijce ustnej. Uznawany za jednego z najlepszych wokalistów w historii polskiej muzyki rozrywkowej.

Szybkie fakty Imię i nazwisko, Pseudonim ...
Remove ads
Thumb
Scena muzyczna V Festiwalu Muzycznego im. Ryśka Riedla w 2003 w Tychach-Paprocanach
Thumb
Grób Ryszarda Riedla i jego żony Małgorzaty na Cmentarzu Komunalnym Wartogłowiec, Tychy
Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Urodził się jako drugie po Małgorzacie (ur. 1955) dziecko Krystyny i Jana Riedlów w domu swego pradziadka przy ul. Truchana 62 w Chorzowie[3]. Jego ojciec pracował jako kierowca w kopalni, jego matka jako sprzedawczyni[4]. W 1957 jego rodzina przeprowadziła się do mieszkania babki ojczystej, Marianny z Kidawów[5], w kamienicy przy ul. Mielęckiego w Chorzowie. Edukację zakończył na siódmej klasie szkoły podstawowej w 1972[6]. W latach 1963–1967 był uczniem Szkoły Podstawowej nr 4 w Chorzowie[6][7][8]. W maju 1967 jego rodzina przeniosła się do mieszkania w bloku przy ul. Filaretów 14 na osiedlu „F” („Felicja”) w Tychach[9], gdzie uczył się w Szkole Podstawowej nr 18 im. Władysława Jagiełły[6]. W przeciwieństwie do rówieśników nie uprawiał żadnych sportów i nigdy nie wdał się w bójkę. Nienawidził szkoły i nie chciał się uczyć. Przejawiał za to talenty w sztuce plastycznej. Znajomi artysty wspominali, że z niewykształconym Riedlem można było godzinami dyskutować o filmach Romana Polańskiego, książkach Dostojewskiego, Witkacego i Mrożka[10]. Żona Riedla wspominała: Kiedy przychodził po mnie pod szkołę, zaglądałam mu do plecaka. W środku był jeden zeszyt do wszystkich przedmiotów (przeważnie z rysunkami Indian), kapcie na zmianę oraz pusta butelka po piwie[11]. Jego ojciec, który negatywnie odnosił się do jego zainteresowań artystycznych, próbował bezskutecznie zainteresować go własnym zawodem[6]. Włócząc się po kraju, Ryszard Riedel pracował jako pomocnik murarza i górnik, był zatrudniony w kilku małych firmach i w spółdzielni rolniczej[4].

Nigdy nie pobierał lekcji śpiewu, był samoukiem. Debiutował jako wokalista śpiewając w udawanym angielskim („po norwesku”) na obozie harcerskim w Piaskach pod Będzinem w 1969[4][12]. W okresie rządów Edwarda Gierka penetrował śląskie środowisko muzyczne z Janem Kidawą-Błońskim, starszym o trzy lata kuzynem swego ojca[3]. Występował początkowo w zespołach Passat, Kto, Proarte, Fagot i – od 1972 – Horn (Festus)[6][4][12]. Jako wokalista Festusa pojawił się jesienią 1973 na próbie zespołu Jam[12] (od 1974 Dżem[13]) i dołączył do niego w grudniu tego samego roku[4][14]. W pierwszych latach nie dopuścił do rozpadu grupy[potrzebny przypis]. W 1979 ustalił się skład zespołu, który przystąpił do grania własnych utworów[4]. W 1980 Riedel debiutował z Dżemem na festiwalu w Jarocinie[6], który miał być ostatnią szansą formacji, zajmując drugie miejsce i zdobywając uznanie publiczności[12]. Lider zespołu Kombi Sławomir Łosowski zaproponował mu wówczas miejsce w swoim składzie, ale Riedel odmówił[15][4]. Gdy zespół nie otrzymał żadnych ofert współpracy mimo odniesionego w Jarocinie sukcesu, Riedel zorganizował pod koniec 1980 spotkanie w Wesołej, na którym przekonał pozostałych członków do kontynuowania działalności[12].

Przez wiele lat współpracował z wieloma artystami polskiej sceny muzycznej, m.in. z Ryszardem Skibińskim, Leszkiem Winderem, Józefem Skrzekiem i Nocną Zmianą Bluesa. Teksty jego piosenek zwykle miały charakter autobiograficzny. Poza działalnością muzyczną chętnie rysował, a jego rysunki często były wykorzystywane na projekty okładek, ponadto rozdawał je swoim fanom.

Amerykański magazyn „Rolling Stone” określił go ostatnim hippisem naszych czasów[potrzebny przypis]. Prowadzony przez niego tryb życia naznaczony był m.in. przez narkotyki (głównie kompot), a ponieważ zdominowały one jego życie, dochodziło do wielu spięć między nim a zespołem. Pierwsze kontakty Riedla z narkotykami szacowane są na koniec lat 70. (według jednego ze źródeł zaczął używać heroiny w 1977[16]). Prowadził życie outsidera, często opuszczał próby nagrań i nie przychodził na własne koncerty. Według relacji Roberta Tekielego uczestniczył w jednej z Pieszych Pielgrzymek Młodzieży Różnych Dróg na Jasną Górę, organizowanych od 1979 przez ks. Andrzeja Szpaka[14].

Pomimo narastających problemów zdrowotnych Riedla jego współpraca z Dżemem trwała do momentu, kiedy wyniszczony narkotykami został zmuszony do kolejnego leczenia detoksykacyjnego (w 1994), które jednak nie dało rezultatu. Kilka razy wcześniej przechodził takie leczenia, jednak za każdym razem wracał do zażywania narkotyków. Mimo tego jawnie ostrzegał przed eksperymentowaniem z narkotykami i innymi używkami. Po ostatniej kuracji antynarkotykowej zespół postanowił umieścić Riedla z dala od znajomych i domu. W kwietniu i maju 1994 przebywał w Wodzisławiu Śląskim, gdzie jednak czuł się nieswojo, zapadł m.in. na amnezję. Po jakimś czasie znowu wrócił do zażywania narkotyków[17]. W maju 1994 został tymczasowo usunięty z grupy[18], co członkowie zespołu w jednym z wywiadów radiowych wytłumaczyli niemożnością dalszej współpracy i ciągłego dostosowywania występów do niedomagającego Riedla. Zespół zawiesił lidera, gdy ten od 13 lipca przebywał w szpitalu. Zmarł, nie będąc już członkiem zespołu Dżem[19].

Thumb
Rzeźba Ryszarda Riedla
Remove ads

Rodzina i życie prywatne

26 listopada 1977 w kościele św. Marii Magdaleny w Tychach poślubił Małgorzatę Pol (zm. 3 maja 2007), którą poznał latem 1971 jako uczeń szkoły podstawowej[6][20]. W 1978 urodził im się syn, Sebastian Riedel, który również został muzykiem, a w 1980 córka – Karolina Małgorzata.

Niedługo po ślubie Riedla jego matka przeniosła się na stałe do Republiki Federalnej Niemiec[21]. W 1981, gdy Polskie Radio wyemitowało pierwszy przebój Dżemu Paw, a Riedel otrzymał honorarium od ZAiKS-u, jego ojciec pracował w Czechosłowacji jako operator ciężkiego sprzętu budowlanego[12]; później dołączył do matki w RFN[12], gdzie zmarł w 1996[22].

Remove ads

Śmierć

Przez wiele lat Riedel zmagał się z uzależnieniem od heroiny[23]. Zmarł 30 lipca 1994 w Chorzowie. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność serca. Pogrzeb odbył się 3 sierpnia 1994 na Cmentarzu Komunalnym na Wartogłowcu w Tychach (spoczywa wraz z małżonką w sektorze P, rząd 6, nr grobu 12)[24]. Na nagrobku wykuto cytat (W życiu piękne są tylko chwile...) z utworu „Naiwne pytania”. Po śmierci żony wykuto dodatkowy napis – Tylko ty i ja..., zaczerpnięty z „Tylko ja i ty” Dżemu (album: Najemnik).

Thumb
Pomnik Ryszarda Riedla przed urzędem miasta Tychów

Obecność w kulturze popularnej

  • W 1994 TVP Łódź zrealizowała film dokumentalny „Sen o Victorii”, w którym osoby związane z Ryszardem Riedlem (żona, przyjaciele, muzycy z grupy Dżem i in.) opowiadały o nim i o tym jak żył; realizacja: Tomasz Nowak[27][28] i Anna Szymanek.
  • W 1994 nakręcono film dokumentalny opowiadający historię życia wokalisty i zespołu pt. Dżem[29].
  • W 2004 nakręcony został film dokumentalny opowiadający historię życia wokalisty pt. Sie macie ludzie.
  • Powstały książki biograficzne autorstwa Jana Skaradzińskiego pt. Rysiek oraz Ballada o dziwnym zespole. Wydano również pozycje Aldony Zymy pt. Dżem – Kilka niedopowiedzianych słów i Edyty Kaszycy pt. Biała i czarna legenda Ryszarda Riedla.
Remove ads

Dyskografia

Podsumowanie
Perspektywa

Albumy poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Albumy zawierające utwory poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Albumy zawierające utwory zadedykowane Ryszardowi Riedlowi:

Utwory poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Remove ads

Uwagi

    Przypisy

    Loading content...

    Bibliografia

    Loading content...

    Linki zewnętrzne

    Loading related searches...

    Wikiwand - on

    Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

    Remove ads