Rynek Kleparski w Krakowie

Rynek Kleparski – plac miejski w Krakowie znajdujący się bezpośrednio na północ od Starego Miasta, pomiędzy ulicami Basztową i św. Filipa; zachodni fragment dawnego rynku miasta Kleparza, obecnie plac targowy (zwany popularnie Starym Kleparzem).

Ten artykuł dotyczy placu miejskiego w Krakowie. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Rynek Kleparski

Stare Miasto
Rynek Kleparski widziany z południa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Położenie na mapie Krakowa Rynek Kleparski
Położenie na mapie Polski Rynek Kleparski
Położenie na mapie województwa małopolskiego Rynek Kleparski
50°04′03,0″N 19°56′28,0″E

Wytyczony został zapewne podczas lokacji miasta Kleparza w 1366. Obejmował wówczas znacznie większy obszar niż obecnie, zbliżając się rozmiarami do krakowskiego Rynku Głównego (obejmował także dzisiejszy pl. Jana Matejki oraz tereny zabudowane pomiędzy Rynkiem Kleparskim, pl. Matejki i Plantami). Na Rynku, w miejscu dzisiejszej szkoły podstawowej, stał murowany ratusz kleparski (zlikwidowany w 1803) oraz liczne zabudowania związane z funkcją targową placu (plac podzielony był na kilka części, m.in. na wschodniej części działał targ koński, za zachodniej targ zbożowy). Z Rynku rozpoczynała się wówczas tzw. „Droga Królewska”. biegnąca od kościoła św. Floriana (wówczas w narożu Rynku Kleparskiego), przez Barbakan i Bramę Floriańską w kierunku Wawelu.

Po przyłączeniu Kleparza do Krakowa zadecydowano o częściowej zabudowie Rynku, który stracił swoje znaczenie głównego placu miejskiego – plan ten zrealizowano w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX w., wznosząc wówczas liczne domy mieszkalne i gmachy publiczne. W 1880 r. zachodnia część dawnego Rynku otrzymała oficjalnie nazwę „Rynku Kleparskiego” i zachowała charakter popularnego placu targowego. Obecnie na Rynku znajduje się targowisko w zarządzie Spółki Kupieckiej „Stary Kleparz” i jego powierzchnia jest zabudowana typową architekturą targową (kramy itp.).

Rynek Kleparski otoczony jest przez zabudowę głównie mieszkalną, z funkcjami handlowymi. Wyróżniają się:

• neogotycki kościół św. Wincentego wraz z klasztorem misjonarzy (przy ul. św. Filipa),
• gmach „Feniksa” (na rogu z ul. Basztową, zbudowany 1931-1932).

Przy Rynku Kleparskim 8 mieszkał Ludwik Waryński^[1].

Na ul. Ignacego Paderewskiego 4 (w kamienicy przy Rynku Kleparskim) od 2017 roku działa Żywe Muzeum Obwarzanka^[2].

• 
  Część zachodnia, widok od południa
• 
  Kościół św. Wincentego à Paulo
  Powstał w latach 1875-1877, projekt Filipa Pokutyńskiego.
• 
  Rynek Kleparski 18, Szkoła Miejska, obecnie XLI Liceum Ogólnokształcące (proj. Jan Zawiejski, 1901-1902^[3])
• 
  Plac targowy
• 
  Rynek Kleparski 9 Kamienica

Przypisy

1. Jan Adamczewski, Mała Encyklopedia Krakowa, Kraków 1996
2. Święto Obwarzanka. [dostęp 2022-01-06].
3. Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 865. ISBN 83-01-13325-2.

Linki zewnętrzne

• Spółka kupiecka "Stary Kleparz"