Rozdętka zaostrzona – kosmopolityczny, inwazyjny gatunek słodkowodnego, ciepłolubnego ślimaka płucodysznego z rodziny rozdętkowatych (Physidae), w literaturze europejskiej opisywany pod nazwą Physella acuta, a w amerykańskiej Physa acuta[4]. Znaczący udział w jego szybkim rozprzestrzenianiu ma handel na potrzeby akwarystyki[5][6].
Występowanie
Początkowo uważano, że pierwotnym obszarem występowania tego gatunku jest region śródziemnomorski[7][5]. Stamtąd granice jego zasięgu powoli przesuwały się do Europy Północnej i Wschodniej. W 1848 zaobserwowano go w Szwajcarii, w 1895 w Niemczech, w początkach XX wieku w Polsce, Czechach i na Węgrzech[5][4]. Obecność rozdętki zaostrzonej stwierdzono również w Ameryce Północnej[8]. Wśród badaczy pojawiła się wątpliwość, co do kierunku ekspansji tego gatunku. Możliwe są dwa warianty: z Europy do Ameryki lub odwrotnie[4]. Sytuację komplikuje niejasna systematyka rodziny Physidae w Ameryce (w samych Stanach Zjednoczonych rozpoznano ponad 40 gatunków). Przeprowadzone dotychczas badania potwierdzają jedynie, że opisywane pod różnymi nazwami populacje amerykańskie to Physa acuta[9].
Rozdętka zaostrzona jest obecnie gatunkiem występującym w większości wód słodkich na świecie. W Europie i we wschodniej części Ameryki Północnej jest pospolita.
W Polsce jest gatunkiem obcym, zawleczonym ze strefy śródziemnomorskiej. Została odnotowana na terenie kraju, koło Opola, w 1912 roku[5]. Występuje na niżu. W początkowym okresie obserwowano jej obecność w podgrzewanych zbiornikach (kanały zrzutowe elektrowni oraz stawy fabryczne). Niekiedy występowała masowo. Z czasem przystosowała się również do chłodniejszych wód naturalnych akwenów[7]. W Polsce nie jest uznawana za gatunek inwazyjny[5].
Budowa
Muszla lewoskrętna, o wymiarach 8–16 × 5–9 mm[4] i 4–5[4] lub 5–6[5], o regularnie i szybko narastających, niezbyt wypukłych skrętach, jajowato wydłużona, cienka, gładka, lekko błyszcząca i przezroczysta, z blisko osadzonymi liniami przyrostów, bez dostrzegalnych linii spiralnych, żółtawa[10][4][5].
Szczyt muszli jest krótki, wyraźnie zaznaczony. U w pełni dojrzałych osobników kolumienka i warga muszli są biało ubarwione.
Ciało ślimaka jest ciemne (czarne lub ciemnoszare) z fioletowym odcieniem. Płaszcz jest pokryty złotymi plamkami, widocznymi przez muszlę. Czułki szare, prawie przezroczyste. Oczy małe i czarne[4].
Biologia i ekologia
Rozdętka zaostrzona jest ślimakiem ciepłolubnym. Typowym siedliskiem tego gatunku są płytkie i ciepłe wody stojące lub wolno płynące, o mulistym lub piaszczystym podłożu[4] i bujnej roślinności[5]. Dobrze znosi okresowe pogorszenie parametrów wody. W wielu zbiornikach z powodzeniem koegzystuje z innymi gatunkami ślimaków[6].
Żywi się głównie detrytusem i zielenicami, a także okrzemkami. Jaja o wymiarach 0,8–1 × 0,5 mm, w liczbie 20–400 (zwykle poniżej 50) sztuk składane są w podłużnych kokonach. W sprzyjających warunkach młode wykluwają się po 20 dniach. Dojrzałość osiągają po 17–18 dniach. W ciągu jednego roku pojawiają się 2 generacje[4].
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
