Rheasilvia (krater)

Rheasilvia – największy krater uderzeniowy na powierzchni planetoidy (4) Westa o średnicy 505 kilometrów, co stanowi 90% średnicy planetoidy^[1]. Zajmuje dużą część półkuli południowej Westy, sprawiając, że jej kształt odbiega od pierwotnej elipsoidy hydrostatycznej.

Rheasilvia

Basen uderzeniowy Rheasilvia (zdjęcie sondy Dawn)
Ciało niebieskie	(4) Westa
Średnica krateru	505 km
Głębokość krateru	13 km
Wiek	~1 Ga
Źródło nazwy	Rea Sylwia
75°S 59°W

Basen uderzeniowy Rheasilvia został odkryty dzięki obserwacjom Teleskopu Hubble'a w 1997 roku^[2], a dokładnie zbadany dzięki obserwacjom sztucznego satelity Westy, sondy Dawn. Krater został nazwany imieniem Rei Sylwii, mitycznej westalki i matki Romulusa i Remusa^[3].

Charakterystyka i powstanie

Mapa topograficzna południowego bieguna Westy z wyraźnie widocznym basenem uderzeniowym Rheasilvia i częściowo przesłoniętym przez niego starszym basenem Veneneia

Krawędź krateru Rheasilvia wznosi się od 4 do 12 km ponad otaczający teren. Jest to krater z wyjątkowo dużym wzniesieniem centralnym, które ma wysokość 22 km ponad dno krateru oraz 200 km średnicy; jest to jedna z największych gór w Układzie Słonecznym. Analizy spektroskopowe ujawniły, że wewnątrz krateru odsłonięte jest kilka kolejnych warstw skorupy Westy, a także prawdopodobnie skały płaszcza, na co wskazuje obecność oliwinu^[4].

Rheasilvia oraz częściowo zniszczony starszy basen, Veneneia, są geologicznie dosyć młode, mając odpowiednio ok. 1 i mniej niż 2 miliardy lat. Powstanie tych ogromnych kraterów sprawiło, że Westa zmieniła oś obrotu i Rheasilvia znajduje się obecnie na południowym biegunie planetoidy^[2]. Impakt, który utworzył basen Rheasilvia, wyrzucił w przestrzeń kosmiczną ok. 1% objętości Westy. Efektem tej kolizji było powstanie rodziny planetoidy Westa, planetoid typu V oraz mniejszych obiektów, które spadły także na Ziemię jako meteoryty szczególnych typów: howardyty, eukryty i diogenity (tzw. meteoryty HED)^[5][6].

Przypisy

1. 95% średniej średnicy, którą to wartość zaniża właśnie istnienie tego krateru; 89% średniej średnicy równikowej Westy.
2. Ben Zellner, Peter Thomas: Hubble Reveals Huge Crater on the Surface of the Asteroid Vesta. HubbleSite News Center, 1997-09-04. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).
3. Rheasilvia. Gazetteer of Planetary Nomenclature, 2011-10-03. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).
4. Peter C.P.C. Thomas Peter C.P.C. i inni, Vesta: Spin Pole, Size, and Shape from HST Images, „Icarus”, 1, 128, Elsevier, 1997, s. 88–94, DOI: 10.1006/icar.1997.5736 (ang.).
5. Paul Schenk, David P. O’Brien, i in.. The Geologically Recent Giant Impact Basins at Vesta’s South Pole. „Science”. 336, s. 694–697, 2012-05-11. DOI: 10.1126/science.1223272. (ang.).
6. Sonda Dawn odkrywa sekrety Westy. Kosmonauta.net, 2012-04-30. [dostęp 2014-07-26]. (pol.).