Ranoidea

	Ranoidea
	Tschudi, 1838
	; Australorzekotka delikatna (R. gracilenta)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Rodzina	rzekotkowate
Podrodzina	Pelodryadinae
Rodzaj	Ranoidea
	Typ nomenklatoryczny
	Ranoidea jacksoniensis Tschudi, 1838 (= Rana aurea Lesson, 1829)
Synonimy
	Dryopsophus Fitzinger, 1843; Euscelis Fitzinger, 1843; Polyphone Gistel, 1848; Chiroleptes Günther, 1859; Pelodryas Günther, 1859; Cyclorana Steindachner, 1867; Phractops Peters, 1867; Chirodryas Keferstein, 1867; Mitrolysis Cope, 1889; Fanchonia Werner, 1893; Cheiroleptes – Spencer, 1901; Brendanura Wells & Wellington, 1985; Mosleyia Wells & Wellington, 1985; Neophractops Wells & Wellington, 1985;
Gatunki
	72 gatunki – zobacz opis w tekście
	72 gatunki – zobacz opis w tekście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ranoidea – rodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Pelodryadinae w obrębie rodziny rzekotkowatych (Hylidae).

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, na Nowej Gwinei, Molukach i Luizjadach^[16].

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku szwajcarski przyrodnik i odkrywca Johann Jakob von Tschudi w publikacji własnego autorstwa poświęconej klasyfikacji płazów bezogonowych z uwzględnieniem zwierząt kopalnych^[2]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) australorzekotka złocista (R. aurea).

Etymologia

Ranoidea: łac. rana ‘żaba’^[17]; gr. ιδεα idea ‘forma, kształt’^[18].
Dryopsophus: gr. δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’^[19]; ψοφος psophos ‘hałas’^[20]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): „Hyla citropa Péron” (= Hyla citripoda Péron, 1807 (= Hyla citropa A.M.C. Duméril & Bibron, 1841)).
Euscelis: gr. ευ eu ‘dobry, ładny, typowy’^[21]; σκελις skelis, σκελιδος skelidos ‘udo’^[22]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla lesueurii A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
Polyphone: gr. πολυς polus ‘więcej’^[23]; φωνη phōnē ‘głos, dźwięk’^[24].
Chiroleptes (Cheiroleptes): gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń, ręka’^[25]; λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’^[26]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Alytes australis J.E. Gray, 1842.
Pelodryas: gr. πηλος pēlos ‘glina, błoto’^[27]; δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’^[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rana caerulea White, 1790.
Cyclorana: gr. κυκλος kuklos ‘okrąg’^[28] ; łac. rana ‘żaba’^[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cyclorana novaehollandiae Steindachner, 1867.
Phractops: gr. φρακτος phraktos ‘osłonięty, chroniony’, od φρασσω phrassō ‘ogrodzić, otoczyć’^[29]; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’^[30]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phractops alutaceus Peters, 1867 (= Cyclorana novaehollandiae Steindachner, 1867).
Chirodryas: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń, ręka’^[25]; δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’^[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Chirodryas raniformis Keferstein, 1867.
Mitrolysis: gr. μιτρα mitra ‘przepaska na głowę, czapka, nakrycie głowy’^[31]; λυσις lusis ‘oddzielenie’^[32]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes alboguttatus Günther, 1867.
Fanchonia: etymologia nieznana, autor nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[12], być może jakiś eponim. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Fanchonia elegans Werner, 1893 (= Rana aurea Lesson, 1829).
Brendanura: Brenda Coulson, fotografka przyrody; rząd Anura Fischer von Waldheim, 1813^[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes alboguttatus Günther, 1867.
Mosleyia: John Geoffrey „Geoff” Mosley (ur. 1931), dyrektor wykonawczy Australian Conservation Foundation w latach 1973–1986^[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla nannotis Andersson, 1916.
Neophractops: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Phractops Peters, 1867^[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes platycephalus Günther, 1873.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[16]:

„Ranoidea papua” (Van Kampen, 1909)
Ranoidea alboguttata (Günther, 1867)
Ranoidea andiirrmalin (McDonald, 1997)
Ranoidea aruensis (Horst, 1883)
Ranoidea auae (Menzies & Tyler, 2004)
Ranoidea aurea (Lesson, 1829) – australorzekotka złocista^[33]
Ranoidea australis (Gray, 1842)
Ranoidea barringtonensis (Copland, 1957)
Ranoidea bella (McDonald, Rowley, Richards & Frankham, 2016)
Ranoidea booroolongensis (Moore, 1961)
Ranoidea brevipes (Peters, 1871) – wodosytka krótkonoga^[33]
Ranoidea brongersmai (Loveridge, 1945)
Ranoidea caerulea (White, 1790) – australorzekotka szmaragdowa^[33]
Ranoidea callista (Kraus, 2013)
Ranoidea cavernicola (Tyler & Davies, 1979)
Ranoidea chloris (Boulenger, 1892)
Ranoidea citropa (Péron, 1807) – australorzekotka błękitnogórska^[33]
Ranoidea cryptotis (Tyler & Martin, 1977)
Ranoidea cultripes (Parker, 1940)
Ranoidea cyclorhynchus (Boulenger, 1882)
Ranoidea dahlii (Boulenger, 1896)
Ranoidea daviesae (Mahony, Knowles, Foster & Donnellan, 2001)
Ranoidea dayi (Günther, 1897) – siatkopowiek australijski^[33]
Ranoidea elkeae (Günther & Richards, 2000)
Ranoidea eschata (Kraus & Allison, 2009)
Ranoidea eucnemis (Lönnberg, 1900)
Ranoidea exophthalmia (Tyler, Davies & Aplin, 1986)
Ranoidea fuscula (Oliver & Richards, 2007)
Ranoidea genimaculata (Horst, 1883)
Ranoidea gilleni (Spencer, 1896)
Ranoidea gracilenta (Peters, 1869) – australorzekotka delikatna^[33]
Ranoidea impura (Peters & Doria, 1878)
Ranoidea insularis (Richards & Oliver, 2022)
Ranoidea jungguy (Donnellan & Mahony, 2004)
Ranoidea kroombitensis (Hoskin, Hines, Meyer, Clarke & Cunningham, 2013)
Ranoidea kumae (Menzies & Tyler, 2004)
Ranoidea lesueuri (Duméril & Bibron, 1841)
Ranoidea longipes (Tyler & Martin, 1977)
Ranoidea lorica (Davies & McDonald, 1979)
Ranoidea lutea (Boulenger, 1887)
Ranoidea macki (Richards, 2001)
Ranoidea maculosa (Tyler & Martin, 1977)
Ranoidea maini (Tyler & Martin, 1977)
Ranoidea manya (Van Beurden & McDonald, 1980)
Ranoidea mira (Oliver, Rittmeyer, Torkkola, Dahl, Donnellan & Richards, 2021)
Ranoidea moorei (Copland, 1957)
Ranoidea myola (Hoskin, 2007)
Ranoidea nannotis (Andersson, 1916)
Ranoidea napaea (Tyler, 1968)
Ranoidea novaehollandiae (Steindachner, 1867)
Ranoidea nudidigita (Copland, 1963)
Ranoidea nyakalensis (Liem, 1974)
Ranoidea occidentalis (Anstis, Price, Roberts, Catalano, Hines, Doughty & Donnellan, 2016)
Ranoidea pearsoniana (Copland, 1961)
Ranoidea phyllochroa (Günther, 1863) – rzekotka zielonoliściowa
Ranoidea piperata (Tyler & Davies, 1985)
Ranoidea platycephala (Günther, 1873) – wodosytka płaskogłowa^[33]
Ranoidea raniformis (Keferstein, 1867) – australorzekotka różnobarwna^[33]
Ranoidea rara (Günther & Richards, 2005)
Ranoidea rheocola (Liem, 1974)
Ranoidea robinsonae (Oliver, Stuart-Fox & Richards, 2008)
Ranoidea rueppelli (Boettger, 1895)
Ranoidea serrata (Andersson, 1916)
Ranoidea spenceri (Dubois, 1984)
Ranoidea spinifera (Tyler, 1968)
Ranoidea splendida (Tyler, Davies & Martin, 1977)
Ranoidea subglandulosa (Tyler & Anstis, 1983)
Ranoidea thesaurensis (Peters, 1877)
Ranoidea vagitus (Tyler, Davies & Martin, 1981)
Ranoidea verrucosa (Tyler & Martin, 1977)
Ranoidea wilcoxii (Günther, 1864)
Ranoidea xanthomera (Davies, McDonald & Adams, 1986)

[U 1]
Młodszy homonim Euscelis Brulié, 1832 (Hemiptera).
[U 2]
Nazwa zastępcza dla Ranoidea Tschudi, 1838.
[U 3]
Młodszy homonim Chiroleptes Kirby, 1837 (Hemiptera).
[U 4]
Niepoprawna późniejsza pisownia Chiroleptes Günther, 1859.

[1]
Ranoidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
[2]
J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 35, 76. (niem.).
[3]
Fitzinger 1843 ↓, s. 30.
[4]
Fitzinger 1843 ↓, s. 31.
[5]
J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. xi. (niem.).
[6]
Günther 1858 ↓, s. 34.
[7]
Günther 1858 ↓, s. 119.
[8]
F. Steindachner: Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Bafehlen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zologischer Theil. Cz. 1: Amphibien. Wien: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1867, s. 29. (niem.).
[9]
W. Peters. Herpetologische Notizen. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 30, 1868. (niem.).
[10]
W.M. Keferstein. Über einige neue oder seltene Batrachier aus Australien und dem tropischen Amerika. „Nachrichten von der Georg-Augusts-Universität und der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen”. 18, s. 358, 1867. (niem.).
[11]
E.D. Cope. Batrachia of North America. „Bulletin of the United States National Museum”. 34, s. 312, 1889. (ang.).
[12]
F. Werner. Wissenschaftliche Mitteilungen. 1. Herpetologische Nova. „Zoologischer Anzeiger”. 16, s. 82, 1893. (niem.).
[13]
B. Spencer. Two new species of frogs from Victoria. „Proceedings of the Royal Society of Victoria”. New series. 13, s. 176, 1901. (ang.).
[14]
Wells i Wellington 1985 ↓, s. 4.
[15]
Wells i Wellington 1985 ↓, s. 5.
[16]
D. Frost: Ranoidea Tschudi, 1838. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-06-20]. (ang.).
[17]
Jaeger 1959 ↓, s. 217.
[18]
Jaeger 1959 ↓, s. 124.
[19]
Jaeger 1959 ↓, s. 86.
[20]
Jaeger 1959 ↓, s. 211.
[21]
Jaeger 1959 ↓, s. 98.
[22]
Jaeger 1959 ↓, s. 230.
[23]
Jaeger 1959 ↓, s. 204.
[24]
Jaeger 1959 ↓, s. 204.
[25]
Jaeger 1959 ↓, s. 54.
[26]
Jaeger 1959 ↓, s. 139.
[27]
Jaeger 1959 ↓, s. 186.
[28]
Jaeger 1959 ↓, s. 73.
[29]
Jaeger 1959 ↓, s. 195.
[30]
Jaeger 1959 ↓, s. 175.
[31]
Jaeger 1959 ↓, s. 156.
[32]
Jaeger 1959 ↓, s. 146.
[33]
Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 54, 438. ISBN 83-01-14344-4.

L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106. (łac.).
A.C.L.G. Günther: Catalogue of the Batrachia Salientia in the Collection of the British Museum. London: Taylor and Francis, 1858, s. 1–160. (ang.).
R.W. Wells & C.R. Wellington. A classification of the Amphibia and Reptilia of Australia. „Australian Journal of Herpetology”. Supplementary Series. 1, s. 1–61, 1985. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[4] [U 1]
Młodszy homonim Euscelis Brulié, 1832 (Hemiptera).

[6] [U 2]
Nazwa zastępcza dla Ranoidea Tschudi, 1838.

[8] [U 3]
Młodszy homonim Chiroleptes Kirby, 1837 (Hemiptera).

[a-16] [U 4]
Niepoprawna późniejsza pisownia Chiroleptes Günther, 1859.

[itis-1] [1]
Ranoidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Tschudi-2] [2]
J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 35, 76. (niem.).

[CITEREFFitzinger1843[https://biodiversitylibrary.org/page/3692120_30]-3] [3]
Fitzinger 1843 ↓, s. 30.

[CITEREFFitzinger1843[https://biodiversitylibrary.org/page/3692121_31]-5] [4]
Fitzinger 1843 ↓, s. 31.

[Gistel-7] [5]
J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. xi. (niem.).

[CITEREFGünther1858[https://biodiversitylibrary.org/page/8412129_34]-9] [6]
Günther 1858 ↓, s. 34.

[CITEREFGünther1858[https://biodiversitylibrary.org/page/8412214_119]-10] [7]
Günther 1858 ↓, s. 119.

[Steindachner-11] [8]
F. Steindachner: Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Bafehlen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zologischer Theil. Cz. 1: Amphibien. Wien: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1867, s. 29. (niem.).

[Peters-12] [9]
W. Peters. Herpetologische Notizen. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 30, 1868. (niem.).

[Keferstein-13] [10]
W.M. Keferstein. Über einige neue oder seltene Batrachier aus Australien und dem tropischen Amerika. „Nachrichten von der Georg-Augusts-Universität und der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen”. 18, s. 358, 1867. (niem.).

[Cope-14] [11]
E.D. Cope. Batrachia of North America. „Bulletin of the United States National Museum”. 34, s. 312, 1889. (ang.).

[Werner-15] [12]
F. Werner. Wissenschaftliche Mitteilungen. 1. Herpetologische Nova. „Zoologischer Anzeiger”. 16, s. 82, 1893. (niem.).

[Spencer-17] [13]
B. Spencer. Two new species of frogs from Victoria. „Proceedings of the Royal Society of Victoria”. New series. 13, s. 176, 1901. (ang.).

[CITEREFWellsWellington19854-18] [14]
Wells i Wellington 1985 ↓, s. 4.

[CITEREFWellsWellington19855-19] [15]
Wells i Wellington 1985 ↓, s. 5.

[Frost-20] [16]
D. Frost: Ranoidea Tschudi, 1838. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-06-20]. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=257_217]-21] [17]
Jaeger 1959 ↓, s. 217.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=164_124]-22] [18]
Jaeger 1959 ↓, s. 124.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=126_86]-23] [19]
Jaeger 1959 ↓, s. 86.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=251_211]-24] [20]
Jaeger 1959 ↓, s. 211.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=138_98]-25] [21]
Jaeger 1959 ↓, s. 98.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=270_230]-26] [22]
Jaeger 1959 ↓, s. 230.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=244_204]-27] [23]
Jaeger 1959 ↓, s. 204.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=234_204]-28] [24]
Jaeger 1959 ↓, s. 204.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=94_54]-29] [25]
Jaeger 1959 ↓, s. 54.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=179_139]-30] [26]
Jaeger 1959 ↓, s. 139.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=226_186]-31] [27]
Jaeger 1959 ↓, s. 186.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=113_73]-32] [28]
Jaeger 1959 ↓, s. 73.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=235_195]-33] [29]
Jaeger 1959 ↓, s. 195.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=215_175]-34] [30]
Jaeger 1959 ↓, s. 175.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=196_156]-35] [31]
Jaeger 1959 ↓, s. 156.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=186_146]-36] [32]
Jaeger 1959 ↓, s. 146.

[pwn-37] [33]
Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 54, 438. ISBN 83-01-14344-4.

[1]

[2]

[3]

[uwaga 1]

[4]

[uwaga 2]

[5]

[uwaga 3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[uwaga 4]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Ranoidea

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Zasięg występowania

Systematyka

Uwagi

Przypisy

Bibliografia