Railjet

Railjet – skład zespolony typu push-pull, eksploatowany przez Österreichische Bundesbahnen (ÖBB) oraz České dráhy, który został wprowadzony wraz ze zmianą rozkładu jazdy w latach 2008–2009. Jego prędkość konstrukcyjna wynosi 230 km/h, mierzy 185 metrów (z lokomotywą 205) i ma 408 miejsc w 3 klasach w siedmiu wagonach. Składy są ciągnięte przez lokomotywy Taurus^[1]. Railjet jest również nazwą marketingową usługi ÖBB i działa zarówno na terytorium Austrii, jak również na trasach międzynarodowych sąsiednich państw (Niemiec, Szwajcarii Czech, Węgier i od grudnia 2017 Włoch).

Railjet

Railjet na terenie Austrii (widok od strony lokomotywy)
Kraj produkcji	Austria
Producent	Siemens Simmering
Lata budowy	2006–2016
Układ osi	Bo’Bo’ 2'2' 2'2' 2'2' 2'2' 2'2' 2'2' 2'2'
Wymiary
Masa służbowa	lokomotywa: 50,9 t wagony: 47 t
Długość	204,78 m (185,5 m bez lokomotywy)
Szerokość	2825 mm
Wysokość	4050 mm
Napęd
Napięcie zasilania	15 kV lub 25 kV[a]
Parametry eksploatacyjne
Moc ciągła	6,4 MW
Maksymalna prędkość eksploatacyjna	230 km/h
Parametry użytkowe
Liczba miejsc siedzących	408 (ÖBB) 442 (ČD)

Historia

Railjet w malowaniu Českich dráh na targach InnoTrans

Kolejom austriackim ÖBB zależało na zakupie pociągów rozwijających prędkość do 230 km/h^{[potrzebny przypis]}. Kolejom zależało jednak na możliwości zastosowania w składach posiadanych przez siebie lokomotyw Siemens EuroSprinter Taurus^{[b][potrzebny przypis]}. W 2005 roku ÖBB rozpisały przetarg, w którym najkorzystniejszą ofertę złożył Siemens Mobility wygrywając z Bombardier Transportation oraz hiszpańskim koncernem CAF. Firma zaoferowała wagony z rodziny Viaggio Comfort. 29 lutego 2006 podpisano umowę z Siemensem na budowę pierwszych 23 7-wagonowych składów^[2]. W 2007 roku powiększono zamówienie o kolejne 44 składy. Łącznie zamówiono 469 wagonów za całkowitą kwotę 798 mln EUR^[3].

Pierwsze składy weszły do produkcji w 2007 roku^[4], a przekazane przewoźnikowi zostały rok później. Na przełomie 2008 i 2009 r. pociągi zostały włączone do eksploatacji^[5].

We wrześniu 2011 roku podpisano umowę pomiędzy ÖBB a Českimi dráhami o sprzedaż 16 składów. Miały to być brakujące składy nie dostarczone jeszcze dla ÖBB. W późniejszych latach składy te zostały przemalowane w barwy ČD, różnią się one także układem miejsc pasażerskich w stosunku do austriackich odpowiedników^[6].

Budowa

Wagon sterujący

Symbol handlowy pociągów Railjet

Konstrukcja

Pociąg oparty jest na konstrukcji typu push-pull. Każdy skład ma 7 wagonów Siemens sprzedawanych pod marką handlową Viaggio Comfort wyprodukowanych w zakładach Siemens w Mariborze (Słowenia), a montaż końcowy odbył się w austriackim Simmering (dawniej Simmering-Graz-Pauker). Każdy wagon jest wyposażony w dwa wózki z dwiema osiami każdy. Ostatni wagon jest wagonem sterującym skonstruowanym na bazie lokomotywy Siemens EuroSprinter ES64U2 oraz ES64U4 (seria 1116 i 1216). Tego samego typu lokomotywy o mocy 6,4 MW stanowią także napęd pociągów. Ze względu na różnice napięcia stosowane w różnych krajach, do których jeżdżą Railjety, zastosowano lokomotywy wielosystemowe przystosowane do napięcia 15 kV 16,7 Hz (Austria, Niemcy, Szwajcaria) oraz 25 kV 50 Hz (Czechy, Węgry). Skład (bez lokomotywy) ma długość 185,5 m, a wraz z nią – 204,78 m. Długość składu może być jednak dowolnie skracana lub wydłużana (maksymalna długość to 10 wagonów). Ponadto na najbardziej uczęszczanych trasach Railjety jeżdżą w trakcji podwójnej^[7].

Koncepcję wzornictwa oraz malowania pociągów Railjet wykonało studio Spirit Design z Wiednia. W 2009 roku design został nagrodzony tytułem Red Dot Design Award^[8].

Przedział pasażerski

Przedział pasażerski składa się z trzech klas: Klasy ekonomicznej, klasy pierwszej i klasy biznes. Wszystkie miejsca (poza wybranymi w klasie biznes) są miejscami bezprzedziałowymi. W pociągach nie ma miejsc do leżenia, ani kuszetek, ponieważ pociągi te nie obsługują tras nocnych. W każdym składzie znajduje się wagon barowy. Każdy pociąg może przewieźć do 3 niepełnosprawnych oraz 5 rowerów. Pociągi są klimatyzowane, posiadają dostęp do bezprzewodowego internetu, przy siedzeniach znajdują się gniazdka 230 V. W pociągach znajduje się także przedział dla dzieci^[9].

Rozkład miejsc w poszczególnych wagonach według klas^[10]

Wagon		Ilość miejsc
		Economy class (Klasa ekonomiczna)	First class (Klasa pierwsza)	Business class (Klasa biznes)	Miejsca w barze	Miejsca dla niepełnosprawnych	Miejsca na rowery
Lokomotywa
1. wagon		72					5
2. wagon		80
3. wagon	strefa ciszy	80
4. wagon		80
5. wagon	wagon barowy		10		14	3
6. wagon			55
7. wagon	wagon czołowy			27
RAZEM:		312	65	27	14	3	5
ŁĄCZNIE: 408 miejsc w 3 klasach [c]

• 
  Business class
• 
  First class
• 
  Economy class
• 
  Przedział rowerowy
• 
  Wagon barowy
• 
  System informacji pasażerskiej

Eksploatacja

Schemat połączeń Railjet

Pociągi Railjet są eksploatowane na głównych trasach na terenie Austrii oraz na trasach międzynarodowych do państw ościennych: Czech, Niemiec, Szwajcarii, Węgier, a od grudnia 2017 planowane jest uruchomienie połączeń do Wenecji^[11].

Trasy obsługiwane pociągami Railjet^[12]:

• (Wiesbaden – Frankfurt – Mannheim – Stuttgart – Ulm – Augsburg –) Monachium – Salzburg – Linz – St. Pölten – Wiedeń – Budapeszt
• (Flughafen Wien –) Wiedeń – St. Pölten – Linz – Salzburg – Rosenheim – Innsbruck – Zürich/Bregenz
• (Praga/Flughafen Wien –) Wiedeń – Graz – Klagenfurt – Villach (– Lienz/Wenecja)
• Flughafen Wien – Wiedeń – St. Pölten – Linz – Salzburg (– Bischofshofen – Schwarzach St. Veit – Villach – Klagenfurt)

Galeria

• 
  Railjet na trasie Semmeringbahn
• 
  Railjet w okolicach Guntramsdorf
• 
  Railjet w malowaniu na 175-lecie kolei w Austrii
• 
  Pociąg Railjet z lokomotywą w „policyjnym” malowaniu
• 
  Railjet na dworcu Budapest Keleti
• 
  Dwa składy złączone na München Hauptbahnhof
• 
  Railjet przed wlotem do tuneu Weinzettelwandtunnel
• 
  Railjet w okolicach Gumpoldskirchen
• 
  Czeski skład na trasie do Wiednia
• 
  Jazda próbna Railjeta w czeskim malowaniu

Uwagi

1. Z lokomotywą wielosystemową – różnice napięć w Austrii, Czechach i na Węgrzech.
2. Chodziło o lokomotywy typu 1016, 1116 i 1216. W ramach pociągów Railjet użytkowane są jednak tylko lokomotywy 1116 i 1216 ze względu na swoją wielosystemowość.
3. W składach należących do ČD ilość miejsc wynosi: 394 (economy)+42 (first)+6(business)=442.

Przypisy

1. Erster railjet präsentiert – oesterreich.ORF.at [online], wiev1.orf.at [dostęp 2020-07-09] (ang.).
2. Siemens wins Railjet order | News [online], Railway Gazette International, 1 marca 2006 [dostęp 2020-07-09] (ang.).
3. Austria orders 44 more Railjet trains | News [online], Railway Gazette International, 5 października 2007 [dostęp 2020-07-09] (ang.).
4. https://transinfo.pl/inforail/wieden-pierwsze-wagony-railjet-weszly-do-produkcji_more_11508/.
5. https://transinfo.pl/inforail/prezentacja-pociagow-railjet_more_15206/.
6. Czech Railways finally takes over Railjet train order | News [online], Railway Gazette International, 23 sierpnia 2012 [dostęp 2020-07-09] (ang.).
7. Trains, Railways and Locomotives: Railcolor.net [online], www.railcolor.net [dostęp 2017-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-03].
8. Awards – About – spirit design – innovation and brand – thinking the future [online], www.spiritdesign.com [dostęp 2017-10-28].
9. ÖBB – Explore Austria, Europe and the world with ÖBB Railjet [online], www.oebb.at [dostęp 2017-10-28] (ang.).
10. vagonWEB » Řazení vlaků » 2017 » ÖBB railjet » railjet 67 [online], www.vagonweb.cz [dostęp 2017-10-28] (cz.).
11. Railjet nach Venedig – warum aber nicht Bozen? [online], unsertirol24.com [dostęp 2017-10-28] (niem.).
12. ÖBB – Connections [online], www.oebb.at [dostęp 2017-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

• ÖBB Railjet [online], ÖBB [dostęp 2022-02-25] (niem.).
• RailJetTour