Rabczyca
wieś i gmina na Słowacji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rabczyca[6] (słow. Rabčice, węg. Rapcsicze) – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Namiestów, w kraju żylińskim.
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Region | |||
| Starosta |
Jozef Slovík[1] | ||
| Powierzchnia |
22,18[2] km² | ||
| Wysokość |
718[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 43[3] | ||
| Kod pocztowy |
029 45[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
NO | ||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||
| 49°30′22″N 19°31′10″E | |||
| Strona internetowa | |||
Wieś leży w słowackiej części Orawy, u południowych podnóży masywu Babiej Góry. Jej zabudowania nie tworzą charakterystycznej dla tej części Orawy ulicówki, lecz w większości są rozrzucone wokół doliny Rabczyckiego Potoku (słow. Rabčický potok). Na południu wspinają się na stoki Magury (865 m n.p.m.), na północy sięgają w głąb dolinki potoku Odumorkovka u podnóży Bandíkovki (906 m n.p.m.) i Upratisk (891 m n.p.m.). Zabudowania wsi leżą na wysokości od ok. 670 do ok. 850 m n.p.m.[7] Na wschodzie granicę wsi wyznacza granica państwowa słowacko-polska, za którą leży polska wieś Lipnica Wielka.
Wieś została założona na początku XVII w. Jej lokację na prawie wołoskim potwierdził dziedziczny żupan orawski Jerzy VII Thurzo[8] krótko przed swoją śmiercią w 1616 r.[9] Należała do „Państwa Orawskiego” - rozległego majątku ziemskiego z siedzibą na Zamku Orawskim[10].
Mieszkańcy początkowo zajmowali się głównie pasterstwem owiec, a później i wołów. Paśli na rozległej Rabczyckiej Hali, położonej na południowo-zachodnich zboczach górnych partii Babiej Góry. W latach 80. i 90. XVII w. wieś zmagała się z wielką biedą, spowodowaną chorobami bydła i innymi klęskami elementarnymi. W późniejszych latach mieszkańcy zajęli się także rolnictwem, głównie uprawą i obróbką lnu, płóciennictwem, handlem płótnem i siemieniem lnianym[10]. Kolejna fala biedy związana z przeludnieniem na przełomie XIX i XX w. spowodowała nasilenie emigracji, m.in. do USA. Po II wojnie światowej duża część ludności znalazła zatrudnienie w nowych zakładach przemysłowych Orawy, pozostali – w miejscowej spółdzielni rolniczej i leśnictwie
W miejscowości urodzili się:
- Jozef Klinovský (1772-1832), słowacki ksiądz katolicki, profesor teologii i języka hebrajskiego, członek Slovenského učeného tovarišstva;
- Matej Tatarka (1801-1829), jeden z ostatnich słowackich zbójników;
- Piotr Borowy (1858–1932), członek polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Paryżu w latach 1919-1920;
- Milo Urban (1904-1982), słowacki pisarz, eseista i tłumacz.
We wsi jest używana gwara orawska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[11].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
